Weer geen concrete asielmaatregelen? Dan de stekker uit het kabinet!

door Claudia van Zanten en Paul Slettenhaar*

Tijdens het VVD-najaarscongres in Rotterdam (november 2022) beloofde Mark Rutte zich persoonlijk in te zetten om de asielinstroom naar beneden te brengen. Hij verzekerde de VVD-leden de instroom van asielzoekers ‘substantieel’ terug te dringen. ‘Anders kunnen we zo niet verder in dit land’. Door deze belofte van Rutte gingen vele aanwezige leden overstag en spraken hun steun uit voor de asieldwangwet.

Klassiek Liberaal heeft zich altijd uitgesproken tegen de asieldwangwet, onder meer omdat decentrale overheden zo een uitvoeringsorgaan worden van falend landelijk beleid. Onze motie tegen de dwangwet heeft het die dag onder andere door de toezeggingen van Rutte helaas niet gehaald. Veel van onze andere moties, die gingen over het beperken van de asielinstroom, zijn vervolgens wel ruimschoots aangenomen.

De asielstroom explodeerde

Die moties gingen bijvoorbeeld over het invoeren van een tijdelijke asielstop en vervolgens een jaarlijks instroomquotum; het naleven van het Dublin-akkoord; van asiel een tijdelijk recht maken en het afschaffen van voorrangsregelingen voor statushouders bij het toewijzen van sociale huurwoningen. Van de uitvoering hiervan door het kabinet of van andere manieren om de instroom te beperken, is ondanks Mark Rutte’s persoonlijke toezegging (nog) niets terechtgekomen. De asielinstroom is zelfs verder geëxplodeerd.

Asielzoekers worden in dure hotels opgevangen. Sociale huurwoningen gaan nauwelijks nog naar reguliere woningzoekenden. Er zijn miljarden extra begroot die moeten worden opgehoest door opvanggemeenten, die dat weer moeten oplossen door bijvoorbeeld de WMO-bijdrage van ouderen met wat spaargeld inkomensafhankelijk te maken en wie weet wat nog meer. Intussen wordt het schreeuwende tekort aan huizen, zorgpersoneel en leerkrachten alleen maar groter.

Asielzoekers krijgen in Nederland veel vaker een verblijfsvergunning dan in andere Europese landen. In het eerste half jaar van 2022 werd 85 procent van alle asielaanvragen hier goedgekeurd, terwijl dat in heel Europa gebeurde bij ‘slechts’ 48 procent van de aanvragen.

Vorige maand stuurden wij een brandbrief naar het hoofdbestuur van de VVD, om nogmaals onze grote zorgen te delen over het feit dat er niets is gedaan om de instroom te beperken. De cijfers lopen alleen maar meer op: vorig jaar kwamen 48.000 asielzoekers Nederland binnen en kon ons land dit al niet aan. Dit jaar worden maar liefst 80.000 asielzoekers verwacht.

Inmiddels zijn wij geen roepende in de woestijn meer. Uit onderzoek van Hart van Nederland bleek vorige maand dat 90 procent van de Nederlanders bang is voor ontwrichting van onze samenleving door de asielinstroom. Afgelopen week lieten cijfers van Eén Vandaag zien dat vrijwel alle kiezers, van links tot rechts en van conservatief tot progressief, ervan overtuigd zijn dat de asielinstroom moet worden beperkt.

Ook VVD-prominenten worden wakker: waar oud-minister Henk Kamp in november op het congres nog voor de microfoon zijn steun uitsprak voor de asieldwangwet, vindt hij inmiddels dat het aantal asielzoekers dat Nederland staat te wachten, ‘niet op een verantwoorde manier is op te vangen’. Als er geen andere weg mogelijk is, adviseert hij desnoods het Vluchtelingenverdrag en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) op te zeggen^.  Ook Johan Remkes vindt dat dit kabinet de asielcrisis moet oplossen, ‘zonder taboes’.

Nu, op zaterdag 3 juni 2023, is er weer een VVD-congres, waar Mark Rutte door VVD-leden zal worden geconfronteerd met zijn beloftes. ‘Congres’ is trouwens een groot woord. Er wordt twee uur uitgetrokken voor de Algemene Leden Vergadering (ALV), waar naast alle standaard-agendapunten, het benoemen van ere- en bestuursleden en een speech van de JOVD, geen ruimte wordt gemaakt om het gesprek met elkaar aan te gaan over hoe het verder moet met 80.000 asielzoekers per jaar en hoe onze samenleving er straks uitziet. Er wordt niet de tijd genomen om de aangenomen moties plenair te bespreken; dit is al gedaan tijdens ‘digitale sessies’ afgelopen woensdagavond.

Na die twee uur is het tijd voor de ‘Liberale Open Dag’, waar VVD-leden met niet-leden en leden van andere partijen in gesprek gaan over onder andere ‘digitalisering’ en de jeugd die de toekomst heeft.

Worden VVD-leden wel serieus genomen?

Op congressen wordt verantwoording afgelegd aan de leden. Over beloftes. Over toezeggingen. Over het serieus nemen van de leden.

Onderwerpen als asiel en stikstof staan echter niet eens genoemd op de VVD-agenda. Zo wordt het de VVD-leden wel erg moeilijk gemaakt betrokken te blijven en zich sowieso nog betrokken te voelen. Wij hebben slechts één boodschap aan onze Tweede Kamerfractie: eis dat er een pakket aan concrete maatregelen wordt gepresenteerd om de asielcatastrofe nu aan te pakken. Is die er niet? Trek de stekker eruit.

*Claudia van Zanten en Paul Slettenhaar maken deel uit van Klassiek Liberaal, een netwerk van actieve VVD’ers die zich zorgen maken over de koers van hun partij.

Claudia van Zanten kan om privéredenen niet bij het VVD-congres zijn en is daar niet rouwig om, gezien de vorm van het congres. Ze heeft Paul Slettenhaar gemachtigd om mede namens haar te stemmen. Slettenhaar zal bij de ALV zijn spreektijd gebruiken om Mark Rutte te bevragen, maar slaat de ‘Liberale Open Dag’ ook maar even over: ‘Als wij behoefte hebben aan een poppenkast, gaan wij wel naar het circus.’

Wynia’s Week verschijnt 104 keer per jaar met even onafhankelijke als broodnodige berichtgeving. De donateurs maken dat mogelijk. Doet u mee? Hartelijk dank!