Vriendjes gaan voor Rutte boven de wet

In tijden van oorlog en liefde, en blijkbaar ook van corona, is alles geoorloofd. Dat is tenminste de opvatting van Mark Rutte, die schaamteloos de Europese passagiersrechten dumpt en het prima vindt dat touroperators en luchtvaartmaatschappijen gedupeerde vakantiegangers een voucher door de strot duwen in plaats van hen, zoals wettelijk verplicht, binnen twee weken hun reis cash terug te betalen.

‘Zolang ze geen proces beginnen, kunnen we nog even door met de vouchers,’ aldus Rutte afgelopen woensdag, met ‘ze’ doelend op de Europese Commissie. Dat zegt veel over zijn respect voor Brussel, maar ook – erger – over zijn respect voor wetgeving. Tegelijkertijd schreeuwt hij wel moord en brand als Zuid-Europese regeringsleiders de Europese tekortregels aan hun laars lappen. Maar die kunnen met net zoveel – of beter: met net zo weinig – recht zeggen: ‘Zolang ‘ze’ geen proces beginnen kunnen we nog even door.’

Obstructie: tijd rekken, afstel als doel

Het wàs nog erger in Nederland, want waar Rutte de ook door hem geaccordeerde Europese wetgeving aan zijn laars lapte, vroeg verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen – oud-Europarlementariër – aanvankelijk zelfs de inspectie om tot eind volgende maand niet te handhaven.

Dat is pure obstructie, in de wetenschap dat het al gauw een paar jaar duurt voordat ‘Brussel’ met een inbreukprocedure voor de Europese rechter zijn gelijk kan halen. Tegen die tijd zijn natuurlijk al legio vouchers uitgedeeld, zijn touroperators en luchtvaartmaatschappijen er met de poet vandoor en gaat geen enkele vakantieganger, moe gebeukt, nog achter zijn geld aan.

Rutte doet wat hij mediterranen verwijt

Helaas, de geschiedenis herhaalt zich. Precies zoals Rutte, Van Nieuwenhuizen en andere Europese regeringen nu illegaal de reisindustrie te hulp snellen en haar klanten gedwongen tot kredietinstelling bombarderen, weigeren ze ook al jaren de auto-industrie het mes op de keel te zetten om een flinke vloot gemanipuleerde diesels binnen de wettelijke uitstootnormen te brengen.

Als gevolg van die laksheid rijden er 35 miljoen te vuile auto’s rond in Europa, waardoor grote steden gedwongen zijn om met milieuzones de dieselgate-drek van hun nationale overheden op te ruimen. Wat niet verhindert dat er – net als door het coronavirus – toch nog duizenden mensen vroegtijdig zijn overleden of komen te overlijden (eindverslag van de EP-onderzoekscommissie). Die auto-industrie redeneert immers net als Rutte: ‘Zolang ze geen proces beginnen, kunnen we nog even door.’

Veel winst hebben Rutte en Van Nieuwenhuizen met hun struikroversmethoden niet geboekt. KLM is verstandiger dan zij samen en doet, bij nader inzien, precies wat de Commissie adviseert: klanten die dat willen terugbetalen en de vouchers zodanig aantrekkelijk maken, dat een zo groot mogelijk aantal klanten op vrijwillige basis toch daarvoor kiest in plaats van voor terugbetaling.

Bevriende bedrijven voor de burgers

En de Commissie? Die zet, omdat de nationale hoofdsteden haar ooit uitdrukkelijk opdroegen te waken over naleving van wetten en andere afspraken, haar inbreukprocedure tegen lidstaten die de passagiersrechten blijven schenden gewoon door, niet meteen maar zoals altijd voorafgegaan – en Rutte weet dat heel goed – door een vriendelijke laatste waarschuwing.

Het nettoresultaat van het optreden van de premier is dan ook enkel dit: dat hij voor heel Nederland en de rest van Europa nog maar eens bewezen heeft dat hij onder alle omstandigheden de belangen van – delen van – het bedrijfsleven boven alles stelt, en de grens tussen wat hij eerder goed en slecht populisme noemde, flinter- en flinterdun is.