Syp Wynia: ‘CDA, VVD en PvdA zijn geradicaliseerd en verspelen hun aanhang’

Regerende politici zijn tegenwoordig radicaler dan gewone Nederlanders, stelt SYP WYNIA in dit videogesprek met PIM VAN GALEN. Burgers zijn opmerkelijk stabiel in hun ideeën, wensen en behoeftes. Dat is niet zo vreemd: ze maken zich zorgen over de toekomst van hun kinderen en of ze de volgende maand de huur nog kunnen betalen. Het videogesprek is ook te beluisteren als podcast.

Hedendaagse politici lopen echter achter steeds wisselende hypes (klimaat, onbelemmerde immigratie, stikstof, woke) aan, geïnspireerd door invloedrijke progressieve bewegingen en zakenlobby’s. Een groot deel van de politieke klasse bestaat bovendien uit gelijkgezinden, die zich allerlei abstracte, papieren, technocratische ‘doelen’ hebben gesteld. Die hebben op papier wellicht het beste voor met de wereld, maar hebben weinig verband met het leven van mensen van vlees en bloed in eigen land.

Leiders radicaler dan het volk

Dat verklaart ook de aanhoudende afkalving van de volkspartijen PvdA en CDA (met de VVD als volgende kandidaat), zegt Wynia. De PvdA was de partij die zich ten doel had gesteld de (Nederlandse) arbeidersklasse te ontwikkelen en een beter bestaan te bieden, maar liet zich meevoeren naar modieuze aandachtsgebieden van radicale, veelal welvarende progressieven.

De CDA-leiding maakte een soortgelijke fout. Van een partij van relatief behoudende, van huis uit kerkelijk georiënteerde bewoners van vooral kleine en middelgrote gemeenten trachtte de CDA-top aantrekkelijk te worden voor jonge, grootstedelijke hoog opgeleiden. Resultaat: de aanhang herkende zich niet meer, de beoogde nieuwe aanwas bleef uit.

Ook de VVD raakte onder Mark Rutte het eigen gezicht kwijt. Rutte werd weliswaar het succesvolle gezicht van de VVD, maar een inhoudelijk profiel heeft de VVD niet meer. De VVD van Rutte vereenzelvigt zich al bijna 13 jaar met de coalities die Rutte op de been houden als premier: nivelleren met de PvdA, klimaatkampioen worden met D66.

Doordat de traditionele regeerpartijen hun aanhang verspelen, brokkelen die af in steeds meer nieuwe partijen, die aanhang verwerven onder de afvalligen van deze voormalige volkspartijen. In die ‘oude’ partijen wordt geklaagd dat ‘de politiek’ versplintert en dat er kiesdrempels moeten komen. Ondertussen zijn zij zelf verantwoordelijk voor hun afkalving, door zich feitelijk af te keren van de bestaande aanhang en er begrijpelijkerwijs niet of met moeite in te slagen een nieuwe te verwerven.

Ook D66, dat twee jaar geleden nog verkiezingswinst boekte bij de Tweede Kamerverkiezingen, lijdt aan dat verschijnsel. D66 heeft niet alleen een zwaar stempel gezet op de regeerakkoorden van de derde en vierde kabinetten-Rutte en die kabinetten aldus radicaler gemaakt dan de som der delen. Nee, D66 is zelf ook nog eens geradicaliseerd.

Syp Wynia wijst op de bedrijfscultuur en de toon van D66, die veel assertiever – om niet te zeggen: agressiever – is dan de partij van Hans van Mierlo en Els Borst, die gekenmerkt werd door een zekere mildheid. Daarbij vergeleken is het D66 van Alexander Pechtold en Sigrid Kaag opvallend intoleranter en neerbuigender tegen andersdenkenden en mensen met andere achtergronden.

D66: van mild naar dwang

Waar de kroonjuwelen van D66 eerder bestonden uit meer rechten en vrijheden voor de burger, zo kenmerkt D66 zich nu eerder door het inperken van de democratie en het opleggen van doelen en plichten aan burgers. Dwang is het nieuwe kroonjuweel. D66 heeft zo niet alleen zichzelf geradicaliseerd, maar de andere coalitiepartijen daar in meegesleept, aldus Syp Wynia. ‘D66 won de formatie, maar de kiezer beloonde D66 daar allerminst voor. De veestapel werd vooralsnog niet gehalveerd. D66 zelf wel.’

‘De boodschap van de Statenverkiezingen van 2023 is, dat er nu eens geluisterd moet worden naar de kiezers, in plaats van naar technocraten, lobbyïsten en ecologen,’ zegt Syp Wynia. ‘Voor het kabinet RutteVier  is het aanpassen of wegwezen. En als D66 dat niet wil en breekt, is het weliswaar ook afgelopen met de leiders van de andere regeringspartijen, maar is het ook gedaan met D66 zelf. Denken dat je op de bestuurlijke repeatknop kunt doorgaan is fataal. Dat soort inertie wordt bestraft.’

Syp Wynia beschrijft in zijn nieuwe boek ’70 Actieve herinneringen aan een gaaf gidsland’ hoe in de Ruttejaren de leidende klasse van Nederland een ‘Transitieland’ wilde maken. Alles moest anders. De leiding werd opvallend radicaler dan het volk. Dit nieuwe boek (368 bladzijden) kost 24,50 (geen verzendkosten) en is overal te koop, zoals in de winkel van Wynia’s Week. Veel leesplezier!