Sigrid Kaag heeft lak aan de staatkundige mores

Robbert Dijkgraaf oogt heel beheerst en zelfbewust en hij kan praten als geen ander, maar als minister is hij nog een beginneling. Hij zal alles weten van de snaartheorie, maar het staatsrecht en de staatkundige mores zijn nieuw voor hem.

Geen kritiek, maar je kan daardoor wel eens in de fout gaan.

Zo liet hij zich laatst verleiden om een uitzending van de nieuwe omroep Ongehoord Nederland te kwalificeren als desinformatie. Een oordeel ‘als burger’ voegde hij eraan toe, kennelijk intuïtief beseffend dat het recenseren van media niet de taak van een minister is. Ook niet als je eindverantwoordelijk bent voor het omroepbestel. En ook niet als je gruwt van de omvolkingstheorie waar de bewuste uitzending over ging.

Ministers hebben geen persoonlijke opinies

Een ‘Hilbrand Nawijntje’ noemde Martin Bosma van de PVV dit bij een ordedebatje in de Tweede Kamer, verwijzend naar de voormalige minister van Vreemdelingenzaken en Integratie die ‘als privépersoon’ wel wat voor de doodstraf voelde.

Hilbrand Nawijn kreeg van de Kamer te horen dat ministers geen persoonlijke opinies hebben. Minister is geen beroep zoals conducteur of brandweerman. En het is ook geen baan zoals zelfs Rutte wel suggereert. Het is een grondwettelijk ambt, een soort staatsrechtelijk instituut.

Dat instituut wordt door mensen tot leven gebracht en ingevuld. Die mensen hebben uiteraard persoonlijke meningen. Bijvoorbeeld dat je een uitzending van Ongehoord Nederland desinformatie vindt. Maar als instituut en persoon door elkaar gaan lopen of als een behendig politicus ze kunstmatig van elkaar scheidt, dan is dat niet transparant en dus niet goed voor het functioneren van ons staatsbestel.

Twitter is een bananenschil

Natuurlijk zijn er uitzonderingen. Als een minister als Dilan Yesilgöz zich in een interview een hartstochtelijk Ajax-fan betoont, is voor ieder begrijpelijk dat hier niet het staatsrechtelijk instituut aan het woord is, maar een supporter.

Al blijft het verstandig ook hier terughoudend te zijn of, beter nog, elk misverstand te vermijden.

Zo zetten de ministers Kuipers, Weerwind en Ollongren hun twitteraccount op non-actief of achter een slotje. De meeste anderen hebben alleen een account als bewindspersoon. Verstandig want Twitter is een heuse bananenschil.

Een beetje slordig is Rob Jetten. Hij heeft twee twitteraccounts met de naam Rob Jetten. Alleen als je verder kijkt, zie je dat ze een verschillende status hebben.

De een, @MinisterKenE, is zijn ministersaccount, onder redactie van zijn departement. Keurig ministerieel fotootje erbij van Jetten in kostuum met stropdas. Tweets over zijn ministerschap, 8000 volgers.

En dan heb je nog zijn persoonlijke account, @RobJetten. Informeel portret van Rob in een coltrui en niet minder dan 70.000 volgers! Dit account is afgezien van een sporadische persoonlijke tweet een doublure van zijn ministersaccount, zij het onder beheer van ‘team D66′.

Beetje vreemd, maar toe maar.

‘Het blauwe boek’

Ministers zijn ook vaak prominent lid van hun partij. Dat laat zich niet uitvlakken. Maar ook dan geldt dat hij of zij primair minister is en dus alleen als zodanig uitspraken doet. Onder voorwaarden kunnen echter ook partijpolitieke opinies worden verkondigd: mits duidelijk als zodanig gemarkeerd en wederom met de nodige terughoudendheid en zoals staat in ‘het blauwe boek’, de gedragscode voor bewindslieden, begeleid door departementale voorlichters.

Anders gezegd, je kunt dus best je partijcongres toespreken, maar als je dag in dag uit je partij propageert, zit je fout.

Mark Rutte, Wopke Hoekstra en Sigrid Kaag houden zich hier redelijk goed aan.

Ook Sigrid Kaag heeft twee twitteraccounts

Er is evenwel één bewindspersoon die daarnaast nog een geheel eigen lijn volgt en dat is Sigrid Kaag. Net als haar partijgenoot Rob Jetten heeft zij twee twitteraccounts, beide onder de naam Sigrid Kaag.

Een als minister van Financiën, @Min_Fin, beheerd door haar departement, met een schamele 5400 volgers. Erg actief is ze er niet mee. Sinds haar aantreden begin dit jaar krap 200 tweets.

Dat is heel anders met haar privéaccount, @SigridKaag. Ze beheert het zelf samen met ‘team D66’. In een paar maanden tijd verzond ze 1700 berichten aan haar 135.000 volgers. Hoewel ze in haar profiel netjes verwijst naar haar officiële account, gebruikt ze dit ook als minister van Financiën.

Over de schreef

Maar dat niet alleen. Sigrid Kaag gebruikt dit persoonlijke account ook voor allerhande politieke uitspraken die niet haar portefeuille, maar die van collega-bewindslieden betreffen. Over vrouwenrechten, de oorlog in Oekraïne, buitenlandse zaken, diversiteit. Ze oreert zelfs over zaken waar je net als Dijkgraaf beter het zwijgen toedoet omdat die puur persoonlijk zijn zoals de waarde van het geloof.

Hier gaat een minister duidelijk over de schreef. Niet per ongeluk, omdat ze een rookie is; ze is inmiddels zeer ervaren. Ook niet omdat ze vicepremier is, want dan ben je feitelijk niet meer dan invalkracht als de premier afwezig is.

Nee, dit is weloverwogen. Het is Sigrid Kaag ten voeten uit. Al eerder heeft ze laten zien lak te hebben aan de staatkundige mores van ons land en dit past daar naadloos in.

We kunnen slechts raden naar haar motieven. IJdelheid, betweterigheid of zien we hier een politica die permanent campagne voert om in het Torentje te komen?

Hoe het ook zij, waarom laat de premier dit gebeuren? En wat doen de collega-ministers die Kaag over hun portefeuille horen preken?

En waar is de Kamer die wel een onhandigheid van beginneling Dijkgraaf bekritiseert, maar deze eigengereide bewindsvrouw laat lopen?

Wynia’s Week valt iedere woensdag en zaterdag in vele duizenden mailboxen. De donateurs maken dat mogelijk. Bent u nog geen donateur? U kunt zich HIER aanmelden. Hartelijk dank!