Sigrid Kaag gaat nu ook de Moslimbroeders subsidiëren
Vanaf 1 januari 2021 begint minister Sigrid Kaag (D66) van ontwikkelingssamenwerking en handel met een nieuwe ronde van het grote uitdelen. Ook de fundamentalistische Moslimbroeders gaan deze keer mee profiteren, nu de met de fundamentalisten op tal van manieren verbonden organisatie Islamic Relief Worldwide een bedrag uit de Nederlandse subsidiepot krijgt. Dat islamitische fonds was recentelijk in Duitsland en Engeland betrokken bij schandalen. De Tweede Kamer steunt echter tot dusver met ruime meerderheid dit programma van minister Kaag.
Sinterklaas is inmiddels voorbij. Minister Kaag blijft echter het hele jaar uitdelen. Probleemloos laveerde zij haar begroting op 2 december jl. door de Tweede Kamer. De discussie rond de enorme subsidies die zij jaarlijks verstrekt aan bevriende organisaties spitste zich toe op de vraag of deze organisaties het geld ook mochten gebruiken om zich op andere terreinen tegen het kabinetsbeleid te keren.
Waarom doet de Kamer niets?
Net als in de ‘eerste termijn’ van de Kamer reageerden de linkse partijen (D66, SP, PvdA, GL en CU) verontwaardigd dat toch niet instemming met het kabinetsbeleid geëist kon worden in een democratisch land. Toppunt van hypocrisie was een motie van GL waarin de minister gevraagd werd bij het verstrekken van subsidie instemming met het kabinetsbeleid nooit van organisaties te eisen.
Terwijl dat juist precies is wat er nu gebeurt. De rechtse partijen lieten de minister ermee weg komen, toen zij er net als de linkse partijen een kwestie van vrijheid van meningsuiting van ging maken. VVD-Kamerlid Weverling hield nu in tegenstelling tot de vorige keer opvallend zijn mond.
De begroting van Kaag genoot dus volop steun in de Kamer. Met uitzondering van PVV en FvD vonden alle partijen (dus ook VVD en SGP) dat er nog wel een schepje bovenop kon en vroegen daarbij vooral aandacht voor hun eigen stokpaardjes. Dit terwijl er al zoveel organisaties geld ontvangen. Een attente Twitteraar wees erop dat tijdens het Vragenuurtje op 13 oktober jl. minister Kaag trots wist te melden wel 3000 organisaties te subsidiëren.
In mijn eerste bijdrage voor Wynia’s Week beschreef ik het per 1 januari 2021 startende programma Power of Voices (PoV). In het kader van dit programma kunnen organisaties een strategisch partnerschap aangaan met het ministerie, dat daar over een periode van vijf jaar in totaal 825 miljoen euro voor uittrekt. In mijn tweede bijdrage stond de voorloper hiervan centraal. Onder de naam Samenspraak en Tegenspraak (S&T) werd de afgelopen vijf jaar 925 miljoen naar bevriende organisaties gesluisd.
Het marxistische programma van minister Kaag
De term “bevriend” is hier op zijn plaats, want alvorens in aanmerking te komen voor deelname moesten deze organisaties een marxistisch geïnspireerde “theory of change” onderschrijven. Deze verandertheorie stelt dat armoede, ongelijkheid en uitsluiting veroorzaakt worden door ongelijke machtsverdeling. Deze onderliggende oorzaak dient te worden aangepakt via lobby en pleitbezorging voor de allerarmsten en onderdrukten. De kern van de aanpak is dus het veranderen van machtsrelaties via politieke beïnvloeding door maatschappelijke organisaties, waardoor deze “duurzamer, billijker en inclusiever“ worden.
Niemand wees tijdens de begrotingsbehandeling in de Tweede Kamer op het feit dat de minister via deze verandertheorie juist wel volledige instemming eist van haar strategische partners. Weliswaar niet op het moment dat zij hun verkregen subsidies besteden, maar een stap eerder in het proces. Je kunt alleen strategisch partner worden van het ministerie als je de theory of change expliciet onderschrijft.
De analogie met het Oostblok, die door links in het debat werd ontkend, gaat dan ook wel degelijk op. Bij de verkiezingen in de voormalige DDR kon je kiezen uit verschillende partijen. Niet alleen zorgde de SED ervoor dat zij zelf altijd de grootste werd, maar de andere partijen moesten ook expliciet het gedachtengoed van de SED onderschrijven wilden ze mee kunnen doen. Zoals de SED opereert doet ook het ministerie dat en sluit zij m.b.v. de verandertheorie partijen die er anders over denken uit.
Een ander instrument dat daaraan bijdraagt is de eis dat organisaties, willen zij penvoerder zijn, over een bewezen track record moeten beschikken. Dat track record kunnen zij alleen opbouwen als zij hebben samengewerkt met het ministerie, wat pas kan als zij de verandertheorie van het ministerie onderschrijven.
Inmiddels heeft het ministerie de lijst van deelnemers aan PoV gepubliceerd. Tabel 1 laat deze zien. De overlap met het lijstje deelnemers aan S&T is groot. Hoeveel geld ieder consortium van strategische partners krijgt, is nog niet bekend.
Tabel 1 ‘Power of Voices’ (budget €825 miljoen)
| Penvoerder | Partners |
| Vrijheid van religie en levensovertuiging | |
| CMC – Mensen met een Missie | Faith to Action Network, Tear Fund, Search for Common Ground ASBL, Islamic Relief Worldwide, TEAR |
| Gelijke rechten LHBTI | |
| COC Nederland | International Gay, Lesbian, Intersex, Trans and Bisexual Association (IGLA); Pan Africa ILGA |
| Vrouwenrechten en gendergelijkheid | |
| Creating Resources for Empowerment in Action (CREA) | Association for Progressive Comunications (APC), The Arab Foundation for Freedoms and Equality (AFE), UHAI-East African Sexual Health & Rights Initiative (UHAI-EASHRI), WO=MEN |
| Mama Cash | Association for Women’s Rights in Development (AWID), CREA, Just Associates (JASS), Urgent Action Fund for Women’s Human Rights (UAF), Urgent Action Fund Africa |
| Stichting Plan International Nederland | Stichting Defence for Children International Nederland – Ecpat Nederland, Stichting Terre des Hommes Nederland, The African Women’s Development and Communication Network, FEMNET |
| Stichting Rutgers | Sonke Gender Justice Network, Promundo US, ABAAD Resource Center for Gender Equality |
| Handel en verduurzaming waardeketens | |
| Fair Wear Foundation | Center for Development & Integration, Civil Initiatives for Development and Peace, Ethical Trading Initiative, CNV Internationaal, Mondiaal FNV |
| Stichting Both Ends | Action Aid, Stichting Schone Kleren Campagne, Vereniging Milieudefensie, Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO), Stichting Transnational Institute (TNI), IT for Change, The Samdhana Institute |
| Stichting Oxfam Novib | SOMO, Huairou Commission, Third World Network-Africa |
| Stichting Solidaridad | TrustAfrica, Business Watch Indonesia, Stichting Fairfood International, Fundacion Solidaridad etc. |
| Klimaat mitigatie en adaptatie | |
| Fondo Centroamericano de Mujeres (FCAM) | Both Ends, Mama Cash |
| Stichting Woord en Daad | Secretariat Permanent des ONG (SPONG), Convention de la Societé Civile Ivoirienne (CSCI),Secrétariat de Concertation des Organisations Non Gouvernementale Maliennes (SECO-ONG/Mali). Platforme des Acteurs de la Societé Civile au Bénin (PASCIB) |
| Vereniging Milieudefensie | Stichting International Union for Conservation of Nature (IUCN) Nederlands Comité, Stichting tropenbos International, Non-Timber Forest Products – Exchange Programme, Sustainable Development Institute, Fundacion Gaia Amazonas |
| Wereld Natuur Fonds | SouthSouthNorth Projects, Shack Dwellers International, Hivos, Akina Mama Wa Afrika, Fundación Avina |
| Veiligheid en rechtsorde | |
| PAX Nederland | ABAAD Resource Center for Gender Equality, Amnesty International Nederland, DefendDefenders |
| Stichting Cordaid | Search for Common Ground, The Liaison Ofice, African Security Sector Network (ASSN), West-Africa Network for Peacebuilding (WANEP), Women’s International Peace Center (WIPC) |
| Stichting Netherlands Institute for Multiparty Democracy (NIMD) | Gorée Institute – Institute for Democracy, Development and Culture in Africa, Centre des etudes Méditerranéennes et Internationales (CEMI), Akina Mama wa Afrika |
| Voedselzekerheid, Water en/of Wash | |
| Stichting The Hunger Project Nederland | World Vision Nederland, Save the Children Nederland, Max Foundation, Fundacion Accion contra el Hambre, Centre for Economic Governance and Accountability in Africa |
| Stichting ZOA | Light for the World Nederland, The Leprosy Mission The Netherlands, African Disability Forum |
| Vrijheid van meningsuiting | |
| Stichting Wilde Ganzen/IKON | Africa Philantropy Network, Global Fund for Community Foundations, Kenya Community Development Foundation |
Een opvallende naam in deze lijst is die van Islamic Relief Worldwide. Dit is een hulporganisatie op strikt islamitische grondslag. Deze organisatie kwam recent diverse malen in opspraak. De Duitse regering zette onlangs de steun stop vanwege de vele connecties met de Moslimbroederschap.
Eerder bleek GroenLinks-politicus en nummer 9 op de kieslijst Kauthar Bouchallikht ook in verband te staan met de Moslimbroeders. In augustus trad het bestuur van de Engelse afdeling van Islamic Relief af, nadat een directeur op sociale media steun had betuigd aan islamitisch terrorisme en in het bijzonder aan aanslagen tegen Israël.
De Moslimbroeders krijgen subsidie voor hun tolerantie…
De Moslimbroeders, van origine afkomstig uit Egypte, zijn samen met de van origine Saoedische salafisten de belangrijkste fundamentalitisch-soennitische beweging, met een anti-westerse, anti-democratische en antisemitische ideologie. Bijzonder is dat Islamic Relief Worldwide van minister Kaag subsidie gaat krijgen als onderdeel van het internationale ‘consortium’ JSRA. De betekenis van het woord ‘Jisr’ is ‘brug’ zo stelt een andere consortiumlid, van ‘Faith to Action’, in een opgetogen reactie op de nieuwe subsidie uit Den Haag.
Ook Rick van der Woud, directeur van de katholieke ‘Mensen met een Missie’ en coördinator van het JISRA-consortium is blij (‘fantastisch’) met de hulp voor religieuze organisaties als de zijne (en Islamic Relief Worldwide), omdat volgens hem zo de godsdienstvrijheid bevorderd kan worden. Dat is ook de pretentie van minister Kaag met dit onderdeel van haar programma. Dat is een wonderlijke keuze, omdat de Moslimbroederschap in islamitische landen juist heftig gekant is tegen godsdienstvrijheid. Hoe de intolerantie Moslimbroeders met Nederland belastinggeld een bijdrage aan religieuze intolerantie zouden moeten leveren is een raadsel.
Nog meer ‘parterschappen’…
Naast PoV gaan er nog zes andere strategische partnerschappen op 1 januari 2021 van start. Deze vallen allemaal onder Artikel 3 van de begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, dat de titel Sociale Vooruitgang heeft. De totale uitgaven onder dit artikel bedragen circa 750 miljoen euro per jaar. De ene helft daarvan bestaat uit subsidies en de andere helft uit bijdrages aan internationale organisaties onder de paraplu van de VN en de EU.
Met de strategische programma’s is de komende vijf jaar dus een bedrag gemoeid van circa 1750 miljoen euro. Dat bedrag stemt grosso modo overeen met wat er de afgelopen vijf jaar aan subsidies voor strategische partnerschappen is uitgegeven.
Niet over alle strategische programma’s is evenveel informatie te vinden. Van drie ervan is meer achtergrondinformatie beschikbaar. Van de andere drie is dit slechts summier.
Power of Women verdeelt 75 miljoen euro over de komende vijf jaar. Dit programma staat alleen open voor allianties van vrouwenrechtenorganisaties, die de verandertheorie van het ministerie onderschrijven en daar langs de invalshoek van vrouwenrechten en gendergelijkheid invulling aan geven. Tabel 2 geeft een overzicht van de deelnemers.
Tabel 2 ‘Power of Women’ (budget €75 miljoen euro)
| Penvoerder | Partners |
| Creating Resources for Empowerment in Action (CREA) | International Women’s Rights Action Watch Asia, Akili Dada |
| Gender Links | African Women’s Development and Communication Network (FEMNET), Women Engage for a Common Future (WECF), Asia Pacific Forum on Women, Law and Development (APWLD) |
| Just Assoiciates (Jass) | Coalition of African Lesbians, Gender at Work, Yayasan Pemberdayaan Perempuan Kepala Keluarga (PEKKA) |
| Kvinna Till Kvinna | Arab Women Organization of Jordan (AWO), The Palestinian Working Woman Society for Development (PWWSD), Collective for Research and Training on Development –Action (CRTD.A) |
| Strategic Initiative for Women in the Horn of Africa (SIHA Network | Musawah, NAGAAD Network, Ethiopian Women Lawyer’s Association (EWLA), The Uganda Association of Women Lawyers (Fida-Uganda) |
| Womankind Worldwide | International Federation of Women Lawyers (Kenya)- FIDA-Kenya, Women Challenged to Challenge (WCC), Siiqqee Women’s Development Association (SWDA), Ethiopian Women with Disabilities National Association (EWDNA), Foundation for Women in Democracy (FOWODE), National Union of Women with Disabilities of Uganda |
| World Young Women’s Christian Association (World YWCA) | Equality Now, Young Women’s Christian Association of Palestine, Young Women’s Christian Association of Kenya |
Women, Peace and Security verdeelt 40 miljoen euro over de komende vijf jaar. Organisaties kunnen meedoen als zij laten zien hoe ze de verandertheorie in de praktijk brengen rondom het thema women, peace and security. Tabel 3 laat zien wie er meedoen.
Tabel 3 ‘Women, Peace and Security’ (budget €40 miljoen)
| Penvoerder | Partners |
| CARE Nederland | Stichting Radio Nederland Wereldomroep (RNW) Media, SOS Center for Youth Capabilities Development |
| CMC – Mensen met een Missie | Synergie des Femmes pour la Paix et la Reconciliation de Peuples des Grands Lacs d’Afrique (SPR), CARE Nederland |
| Stichting Hivos | EuroMed Feminist Initiative (EFI), Center for Civil Society and Democracy / Sivil Toplum ve Demokrasi Dernegi (CCSD |
| Stichting Interkerkelijke Organisatie voor Ontwikkelingssamenwerking (ICCO) | Stichting HealthNet Transcultural Psychosocial Organization (HealtNet TPO), Asociacion Movimiento Feminista por la Paz Ruta, Liga Internacional de Mujeres por la Paz y la Libertad– Limpal-Colombia, Corporación de Apoyo a Counidades Populares (CODACOP) |
| Stichting Netherlands Institute for Multiparty Democracy (NIMD) | Burundi Leadership Training Programme (BLTP), Gender Equality Network Myanmar (GEN), Women for Women International-GAPS |
| Stichting Plan International Nederland | Stichting HealthNet Transcultural Psychosocial Organization (HealthNet TPO), Stichting Vredesbeweging PAX Nederland (PAX), Assistance Mission For Africa (AMA), EVE Organisation |
| Stichting Vredesbeweging PAX Nederland (PAX) | Un Ponte Per (UPP), Strategic Initiative for Women in the Horn of Africa (SIHA) |
| War Child | Stichting Oxfam Novib, The Palestinian Initiative for Promotion of Global Dialogue and Democracy (MIFTAH), The Women’s Centre for Legal Aid and Counselling (WCLAC) |
Het SRGR Partnerschap Fonds verdeelt 315 miljoen euro over de komende vijf jaar. Het fonds is bedoeld voor “capaciteitsversterking op het gebied van pleiten en beïnvloeden ten behoeve van het bevorderen van de universele verwezenlijking van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten (SRGR)”. Tabel 4 geeft een overzicht van de deelnemers.
Tabel 4 ‘SRGR Partnerschaps Fonds’ (budget €315 miljoen)
| Penvoerder | Partners |
| AMREF Nederland | Stichting Rutgers, Sonke Gender Justice |
| Hivos | Positive Vibes, FEMNET (African Women’s Development and Communication Network), Fundación Fondo Centroamericano de Mujeres (FCAM), Marsa, Restless Development |
| Stichting Aidsfonds- Soa Aids Nederland | UHAI East Africa Sexual Health and Rights Initiative (UAHIEASHRI), Gays and Lesbians of Zimbabwe (GALZ), The Sexworker Education and Advocacy Taskforce, TB HIV Care Non Profit Company, Stichting Global Network of People living with HIV/Aids (Gnp+), The Arab Foundation for Freedoms and Equality |
| Stichting Oxfam Novib | Stichting Radio Nederland Wereldomroep (RNW) Media, The Arab Foundation for Freedoms and Equality (AFE) |
| Stichting Plan International Nederland | Sexual Reproductive Health and Rights Africa Trust, Forum for African Women Educationalists (FAWE) |
| Stichting Rutgers | Stichting Radio Nederland Wereldomroep (RNW) Media, CHOICE for Youth & Sexuality, Asian-Pacific Resource & Research Centre for Women (ARROW), Bandhu Social Welfare Association, Association Marocaine de Planification Familiale (AMPF), Reproductive Health Uganda (RHU) |
| Wemos | Akina Mama wa Afrika, Forum for African Women Educationalists (FAWE), Stichting Liliane Fonds, VSO Nederland |
Dan is er nog het programma Voice, dat beoogt de “meest gemarginaliseerde en gediscrimineerde groepen” te steunen. Het Accountability Fund verstrekt via ambassades geld aan ‘lokale partners’. Het programma Leading from the South geeft geld voor het behartigen van vrouwenrechten, waar blijkbaar ook klimaatverandering en milieubescherming onder vallen. Ook voor deze programma’s geldt dat wie voor subsidie in aanmerking wil komen de verandertheorie van het ministerie dient te onderschrijven.
Vrouwenrechten fungeren nogal prominent als leidraad bij het geven van subsidie, evenals seksuele identiteit en het bestrijden van seksueel overdraagbare ziekten. Organisaties die vaak in de prijzen vallen zijn Oxfam Novib, Plan International, Rutgers Stichting, het COC en Netherlands Institute for Multiparty Democracy (NIMD). En wat betreft de kleinere partners: SOMO en de Wereldomroep.
Politieke partijen subsidiëren zichzelf
Opvallend is het NIMD. Deze organisatie is in het jaar 2000 opgericht door zeven politieke partijen (VVD, CDA, CU, D66, SGP, PvdA, GL) en heeft inmiddels een wereldwijd kantorennetwerk en een uitgebreide staf die wordt geleid door voormalig PvdA-Europarlementariër Thijs Berman.
Ook Bermans voormalige collega uit het Europees parlement en PvdA-partijgenoot Jan Marinus Wiersma (70) heeft bij de NIMD een goed betaald plekje gevonden als adviseur. Het plaatst de discussie over subsidies in de Tweede Kamer, waarmee deze bijdrage begon, en de bijna Kamerbrede steun voor de begroting van Kaag in een ander perspectief. Waarom zou je bijten in de hand die je voedt?
Wynia’s Week praat u wekelijks bij over alles wat u wilt weten maar waar zo weinig over hoort. Nog geen abonnee van Wynia’s Week? Uw e-mailadres is voldoende om iedere zaterdagmorgen om 8 uur de nieuwe editie in huis te krijgen. Dat is gratis. Maar uw financiële bijdrage komt natuurlijk erg van pas. Wilt u Wynia’s Week ook in 2021 weer mogelijk maken? Doneren kan HIER.
HARTELIJK DANK!
