Regering, dit is uw exit voor de coronacrisis: de omgekeerde lockdown

De corona-weekcijfers van het RIVM, die iedere dinsdag worden gepubliceerd, zouden de burger moed in moeten spreken. U weet het nog wel, het doel van het beleid was ooit ‘flatten the curve’. Die curve is al maanden zo plat als een dubbeltje. De ziekenhuisopnames zijn minimaal, zoals bovenstaand kaartje laat zien.

Ja, het RIVM meldt nog wel dat er in de week tot en met 1 september twaalf overleden ‘Covid-patiënten’ waren. Maar wie de tabel bekijkt ziet dat er daarvan zes tussen 90 en 94 jaar oud waren, en drie tussen 86 en 89. Dat zijn leeftijden waarop je ergens aan dood moet gaan, om maar cru te zeggen. Wie die andere drie mensen waren, weten we niet. Misschien ook zwaar zieke mensen.

Dit kun je moeilijk een crisissituatie noemen. Er gaan in Nederland 13 mensen per dag dood aan een ongelukkige val.

Hoe zit het dan met de besmettingen? De Volkskrant kopte bijvoorbeeld in zijn livestream van 2 september ‘Aantal besmettingen neemt onverwachts flink toe’. Dan volgen er wat absolute getallen, maar vervolgens komt de zin: ‘Van de ruim 160 duizend uitgevoerde testen afgelopen week was 2,2 procent positief, een week eerder was dit nog 2,5 procent.’

En inderdaad, wie de RIVM-tabel bekijkt ziet dat het percentage ‘positief geteste’ personen al drie weken aan het dalen is (en al maanden heel laag is). Het aantal ‘besmettingen’ neemt dus alleen toe omdat er meer mensen worden getest.

Ik schrijf ‘besmettingen’ tussen aanhalingstekens omdat de media consequent dit woord gebruiken, terwijl het gaat om positief geteste personen. Dat is niet hetzelfde.

Diederik Gommers, IC-arts en voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care, schrijft bijvoorbeeld ‘dat een PCR-test alléén niet genoeg is om vast te stellen of iemand op dat moment actief Covid-19 heeft. Het is ESSENTIEEL dat je de test doet bij mensen met symptomen, zoals neusverkouden, en/of hoesten, en/of koorts etc… Het is ook belangrijk dat de klachten anders zijn dan gewoonlijk omdat sommige mensen ook dit soort klachten kunnen hebben bij hooikoorts.’

Topsporters kunnen hier inmiddels over meepraten: het testen van gezonde sporters levert veel meer vals-positieve testuitslagen dan was verwacht.

Killer-virus

Een andere interessante statistiek van het RIVM zijn de uitslagen van testen van mensen met griepachtige verschijnselen of luchtweginfecties die zich melden bij huisartsenposten aangesloten bij het NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg). Hieruit blijkt dat er al drie maanden lang geen mensen meer met het coronavirus zijn aangetroffen bij deze tests:

We weten overigens dat ieder jaar de influenza’s, rhino’s en corona’s elkaar afwisselen, en dat dus de corona’s heus wel weer terugkomen. Dat gaat al vele eeuwen zo.

Wat we inmiddels ook weten is dat corona geen killer-virus is. De Infection Fatality Rate (IFR, het aantal besmette mensen dat dood gaat) van corona is hooguit 0,5%, maar waarschijnlijk lager, en dus niet, zoals WHO topman Tedros begin maart beweerde, 3,4%. Dat scheelt nogal wat: corona blijkt een vergelijkbaar sterftecijfer te hebben als een stevig griepvirus.

Ja, er doen verhalen de ronde van mensen die met naweeën kampen en blijvende schade overhouden aan corona, bijvoorbeeld aan hun smaak of reukvermogen, maar dat is bij griep ook heel normaal. En ja, er zijn in Nederland ongeveer 70 mensen die aan corona stierven zonder onderliggende ziekten, een aantal dat al een paar maanden niet is gestegen. Feit blijft dat de gemiddelde leeftijd van mensen in Europa die stierven met (niet: aan) corona tussen de 80 en 86 ligt. Laat dat nou ook de gemiddelde leeftijdsverwachting zijn van Europeanen!

Veerponten

De conclusie is duidelijk: de coronacrisis is voorbij, in de zin dat het virus op geen enkele wijze meer een bijzondere dreiging vormt voor de volksgezondheid.

En toch dendert het coronabeleid door. Onze hele samenleving, de economie, ons sociale leven, blijft in het teken staan van het vermeende coronagevaar. Overal word je geconfronteerd met 1,5-meter regels. Talloze mensen zitten nog steeds angstig thuis omdat ze bang zijn met corona te worden besmet. De overheid verbiedt feestjes. Op veel scholen moeten kinderen rondlopen met mondkapjes. In het OV en zelfs op veerponten, op het buitendek, zijn mondkapjes verplicht – terwijl het RIVM, minister Tamara van Ark, het Zweedse RIVM, Deense gezondheidsautoriteiten, de meeste experts, zelf stellen dat er geen wetenschappelijk bewijs is dat ze werken.

De regering is ook nog steeds bezig om een noodwet of spoedwet in te voeren die haar ongekende bevoegdheden geeft om maatregelen te nemen om het niet-bestaande gevaar van het coronavirus te bestrijden – een wet ‘die alle democratische principes op hun kop zet’, volgens rechtsgeleerde Wim Voermans. 

Je kunt natuurlijk aanvoeren dat de geruststellende cijfers worden veroorzaakt doordat we massaal de coronamaatregelen opvolgen. Dit is een twijfelachtige redenatie want er is geen aantoonbaar verband tussen overheidsmaatregelen in landen en het aantal coronadoden.

Het is bovendien een prachtige cirkelredenering: als het slecht gaat moeten we doorgaan met de maatregelen – en als het goed gaat ook. Dat schiet niet op.

Wat we moeten weten is wat precies de criteria zijn op grond waarvan de regering vindt dat zij kan besluiten om de maatregelen op te heffen. Die criteria ontbreken op dit moment volledig. De regering is aan het de samenleving verplicht om hierover duidelijkheid te verschaffen – en anders zou de Kamer duidelijkheid moeten eisen.

Blind

Maar het lijkt er sterk op dat de meeste politici (en media) nog steeds zo geobsedeerd zijn door het coronagevaar, dat ze niet in staat zijn om verder te kijken. Van een prominent Kamerlid die ik had aangeschreven om te protesteren tegen de spoedwet, kreeg ik de volgende reactie. ‘Onze partij heeft het volgende uitgangspunt: neem het zekere voor het onzekere en probeer de risico’s zoveel mogelijk te vermijden. Dus: bij twijfel niet inhalen.’

Dit getuigt van een grenzeloze naïviteit. Het is niet de taak van beleidsmakers om ‘het zekere voor het onzekere te nemen’, maar om kosten, baten en belangen tegen elkaar af te wegen. Als het uitgangspunt van onze volksvertegenwoordigers voortaan het mijden van alle risico’s is, gebeurt er niet veel meer in dit land.

Onze beleidsmakers lijken verblind door de coronacrisis, en niet meer in staat om rationeel na te denken. Cijfers worden niet meer in context geplaatst. Ook aan een stevig griepvirus gaan duizenden mensen dood, twee jaar geleden 9400 extra sterfgevallen in Nederland, compleet met overbezetting van Brabantse ziekenhuizen. Wereldwijd sterven jaarlijks tussen de 320.000 en 650.000 mensen aan griep, in een pandemisch jaar tot 1 miljoen. Dit soort cijfers zouden het gevaar van corona in perspectief moeten plaatsen.

De beleidsmakers lijken ook blind te zijn voor de kosten van de coronamaatregelen. Vanuit de gezondheidszorg, de geestelijke zorg en de wetenschap komen steeds meer geluiden dat de kosten van maatregelen (sociaal, economisch, psychologisch, qua gezondheid) vele malen hoger zijn dan de baten. Onlangs nog meldde het Parool dat ‘een omvangrijke groep artsen grote moeite heeft’ met de eenzijdige aandacht voor corona.

Een indrukwekkende lijst van vele honderden Belgische professoren en medisch specialisten hebben onlangs een open brief ondertekend waarin ze onomwonden stellen dat ‘de huidige maatregelen disproportioneel zijn’ en een ‘afbouw’ eisen ‘van acties die het socio-psychologische welbevinden van de bevolking negatief beïnvloeden en bijgevolg zeer grote schade aanrichten.’

UNICEF en de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN hebben gemeld dat de lockdowns zullen leiden tot een ‘hongerpandemie’ in ontwikkelingslanden. Wereldwijd zullen honderdduizenden, misschien wel miljoenen mensen eerder sterven aan kanker omdat ze te laat zijn gediagnosticeerd als gevolg van de coronamaatregelen.

Dat zijn alleen maar de kosten op het gebied van gezondheidszorg. Over de economie hebben we het dan nog niet eens. Wellicht het ergste van alles is dat de sociale samenhang en verbinding tussen mensen wordt beschadigd door het verbod op fysiek contact. Mensen zien elkaar – nog steeds – als een bedreiging. Ze durven geen handen meer te schudden, te zoenen of elkaar aan te raken. Veel alleenstaanden lijden onder eenzaamheid.

Dit leidt tot stress en spanningen en gaat ten koste van het welbevinden en daarmee ook de gezondheid van de bevolking. Volgens immunoloog Pierre Capel, emeritus hoogleraar van de Universiteit Utrecht, en een expert op het gebied van emoties, is angst ‘de grote sloper’ van ons immuunsysteem. Letterlijk.

Schoonmoeders

Hoe komen we hieruit? De Belgische medisch specialisten komen in hun open brief met een interessant voorstel. Zij pleiten voor wat zij noemen een ‘omgekeerde lockdown’. Dit omschrijven zij als volgt:

‘Risicopatiënten kunnen samen met hun arts een strategie uitwerken rond het nemen van de nodige individuele maatregelen tot zelfbescherming. Preventieve gezondheidspromotie kan helpen om de ganse bevolking blijvend te informeren over de gevaren die ze als vector hebben t.o.v. van de zwakkeren in de samenleving. Dit zou tevens bijdragen in een daling van de mortaliteit bij de seizoensgriep waar we tot op heden geen maatregelen voor namen en elk najaar/voorjaar een piek zagen in de woonzorgcentra, zonder dat deze personen werden getest…. Kortom: bescherm diegene die het nodig hebben, laat de rest van de populatie vrij bewegen zodat de ziekte zich natuurlijk kan verspreiden. Het zal op termijn het virus verzwakken. Laten we … evolueren naar een wetenschappelijk-kritische analyse zonder taboes en durven kiezen voor een omgekeerde lockdown. Het nul-risico bestaat niet, laten we met Sars-Cov-2 op een gezonde manier samenleven.’

Dit lijkt me een uitstekend plan. Dan kan ons normale leven weer worden hervat. De mondkapjes kunnen af. Schoonmoeders kunnen weer worden geknuffeld op bruiloften. De spoedwet kan de prullenbak in.