Poetin en Xi bewijzen het Westen juist een dienst

‘Rusland en China, mijn beste, bewijzen het Westen een dienst’, zei kardinaal Richelieu – of liever gezegd een virtuele avatar van Richelieu die een stukje boven het tapijt in mijn woonkamer zweefde.

Eerst had ik de geest van kardinaal Richelieu geraadpleegd in de lagere regionen van de Parijse riolen, waarbij ik zijn schim had betoverd met een magnum Chateau Petrus uitgegoten in een koperen kwispedoor in plaats van het schapebloed waarmee Odysseus de schim van de ziener Tiresias voedde.

Door de experimentele Oculus-koptelefoon die ik stiekem had gekregen van een Metaverse-technicus was de reis naar Parijs overbodig geworden. De CGI-kardinaal klonk nog steeds als Maurice Chevalier, maar het beeld in vrolijke pastelkleuren ontbeerde de honende koude blik die we kennen van het portret van Phillipe de Campaigne.

Als je niet iedereen kunt verdedigen, kun je niemand verdedigen

‘Ik begrijp het niet, Eminentie’, stamelde ik. ‘Poetin en Xi vernederen het Westen. Poetin dreigt Oekraïne over te nemen en Xi is bezig de VS uit de Zuid-Chinese Zee te verdrijven.’

‘Jullie Amerikanen begrijpen niets van de wereld. Poetin en Xi redden het Westen van zijn eigen dwaasheden’, pareerde hij.

‘Dat slaat nergens op’, protesteerde ik.

‘Jullie Amerikanen begrijpen niets van de wereld. Wat is het precies dat Poetin eist?’ snoof Richelieu. ‘Alleen maar dat Oekraïne niet toetreedt tot de NAVO. En wat is de NAVO? De Noord-Atlantische Verdrags Organisatie – een defensief bondgenootschap tegen de Sovjet-Unie. Na de val van de Sovjet-Unie hebben jullie Amerikanen de NAVO uitgebreid met Albanië, Kroatië, Roemenië, Slowakije en de Baltische Staten, kleine landen op een afstand van duizend mijl van de Atlantische Oceaan, en veel te verspreid liggend om te kunnen verdedigen. Als je in een bondgenootschap niet iedereen kunt verdedigen, kun je niemand verdedigen.’

De NAVO heeft nog altijd een missie

‘Waarom denk je dat de Duitsers hun leger zo goed als ontmanteld hebben?’, vervolgde Richelieu. ‘Omdat jullie Amerikanen de NAVO hebben omgeturnd tot een opgeblazen, onverdedigbaar moeras. Jullie zijn net zo stom als de Oostenrijkse Habsburgers die met slimme dynastieke huwelijken Spanje, Vlaanderen, Napels en Sicilië wisten te verwerven. Tijdens de Dertigjarige Oorlog was hun bevolking twee keer zo groot als die van Frankrijk en hadden ze al het zilver van de wereld, maar Frankrijk heeft ze geruïneerd en Spanje voorgoed uitgewist van de lijst van supermachten.’

‘Maar toch heeft de NAVO nog altijd een missie’, protesteerde ik.

Richelieu’s virtuele snor trilde van woede.

De NAVO is een nonnenklooster

Een missie! Eén missie? Ze heeft elke missie! Hier heb je het officiële mission-statement van de NAVO aangaande, wat ze noemt, de menselijke veiligheid: ‘Menselijke veiligheid is een multi-sectorale benadering van veiligheid die mensen voorop stelt en zaken behelst als het bestrijden van mensenhandel, het beschermen van kinderen in gewapende conflicten, het voorkomen van en reageren op conflictgerelateerd seksueel geweld, het beschermen van burgers en het beschermen van cultuurgoederen.’ Ze is belast met het beschermen van mensen tegen ‘cyberbedreigingen en klimaatverandering’. De NAVO is een weeshuis, een zedenpolitie, een museumconservator, een nonnenklooster, een rondreizend circus – maar ze is geen militaire organisatie!’

Zonder Russisch gas bevriezen de Duitsers

‘Toch is ze ook een militaire organisatie’, hield ik vol.

‘Het is een smakeloze pantomime, een show’, smaalde de kardinaal. ‘De NAVO kan weinig stellen tegenover de 280.000 goed bewapende en goed getrainde soldaten van het Russische leger. Waarmee kan Washington dreigen tegen Rusland? Economische sancties als de Duitsers hun kerncentrales hebben gesloten en zonder Russisch gas zullen bevriezen? Of als China alle energie zal kopen die Rusland over land, buiten bereik van de Amerikaanse marine, kan leveren?’

Grondtroepen als laatste middel

‘Wat gaat er gebeuren?’, fluisterde ik.

‘Een idiote vraag! Wat er gaat gebeuren is wat de Russische belangen het beste dient! Als in het Westen het gezond verstand wint, zal Poetin krijgen wat hij wil – en wat hij dacht dat Rusland al in 1991 had – namelijk een garantie dat Oekraïne buiten de NAVO zal blijven. Anders krijgt Poetin met andere middelen wat hij wil. Poetin denkt net als ik tijdens de Dertigjarige Oorlog – zet alleen als laatste middel grondtroepen in. Ik betaalde de Denen om de Oostenrijkers te bevechten en toen die faalden betaalde ik Gustaaf Adolf om het Duitse Rijk binnen te vallen, en pas toen de Zweden kapot waren, heb ik Franse troepen gestuurd.’

Utopische waan

‘Maar waarom, Eminentie, zegt u dat Poetin het Westen een dienst bewijst?’

‘Omdat, jij dwaze Amerikaan, hij de NAVO zal terugdringen naar haar kerngebieden en haar oorspronkelijke missie. Waarom heeft Washington de NAVO veranderd in een transnationale instantie van alles en iedereen? Ze was bezeten van universele perfectie, van het Einde van de Geschiedenis, van het ingebeelde millennium van liberale democratie en vrije markten, van de herschepping van de wereld naar het beeld van Amerika.

‘Diezelfde duizendjarige gekte vernietigt Amerika van binnen; als je probeert te regelen dat niemand kan mislukken, dan zal ook niemand slagen. Een stevige klap van Poetin zou Amerika kunnen helpen wakker te worden uit zijn utopische waan en iets te doen aan zijn eigen problemen.’

Importen uit China

‘Eminentie, schendt China niet de mensenrechten van zijn Oeigoerse minderheid? U zei dat Xi Amerika ook een dienst bewijst. Hoe kan dat waar zijn?’

Richelieu’s avatar blies stoom uit zijn cartoon-oren. ‘Laat het me opsommen’, zei hij.

‘Om te beginnen houdt China de Amerikaanse economie draaiend: De Chinese export van duurzame goederen naar de VS is nu groter dan de orders van duurzame goederen bij Amerikaanse fabrikanten. Zonder de importen uit China zou de inflatie in Amerika nog veel erger zijn dan nu.

Amerikaanse blunders

‘Ten tweede ruimen China en Rusland de rotzooi op die Amerika heeft achtergelaten na zijn bemoeienis met de moslimwereld. Washington is verontwaardigd over de manier waarop China zijn Oeigoeren behandelt. Maar het separatisme van de Oeigoeren is een neveneffect van Amerikaanse blunders. Eerst verwoestten jullie de staat Irak, tot groot voordeel van Iran, en dwongen de Iraakse soennieten om staatloze partijen als IS te omhelzen.

‘Toen hebben jullie Kaddhafi ten val gebracht en zijn Libische wapenarsenaal verscheept naar de soennietische rebellen in Syrië. Jullie brachten je eigen bondgenoot Mubarak ten val in Egypte, en steunden het Moslim Broederschapsregiem dat hem verving. En ten slotte ontvluchtten jullie Afghanistan, waarbij voor 80 miljard aan Amerikaanse wapens werden achtergelaten in handen van de Taliban’, zei de kardinaal.

‘Jullie hebben een soennitische opstand aangestoken van Noshaq tot Nabi Yunis en daarmee het machtsevenwicht vernietigd dat Iran in bedwang hield. Denk je dat dit in Xinjiang onopgemerkt is gebleven? De zogenaamde Arabische Lente deed de hoop oplaaien van Oeigoerse separatisten, van wie duizenden meevochten met de soennietische jihad in Syrië. Natuurlijk komt jullie westerse gevoeligheid in opstand tegen de manier waarop China assimilatie dwingend oplegt aan minderheden.

Engelen van barmhartigheid

‘Maar bedenk wel dat Chinezen die dezelfde karakters schrijven nog steeds honderden onderling onverstaanbare dialecten spreken, wat betekent dat de Yue, de Hakka en de Wu en andere minderheden hun etnische identiteit beter hebben bewaard dan de Welsh, de Bretons of de Wenden. Jullie oorlogen om democratie te brengen naar Irak, Afghanistan, Syrië en Libië hebben mogelijk het leven gekost aan een miljoen burgers. Je moet medelijden hebben met wat de Oeigoeren te lijden hebben onder de harde hand van China, maar nog meer met de Afghanen die deze winter van honger zullen sterven.’

‘Natuurlijk’, voegde de kardinaal hier aan toe, ‘zijn de Russen en Chinezen engelen van barmhartigheid naast uw nederige dienaar. Ik heb hele gebieden uitgehongerd en tot kannibalisme gedreven; toen de Dertigjarige Oorlog ten einde liep waren er nog maar half zoveel Duitsers als toen hij begon.’

Rocky

‘Alstublieft Eminentie – zeg me wat Amerika nu moet doen!’ smeekte ik.

‘Jullie dwaze Amerikanen – altijd op zoek naar een simpele oplossing!’ siste Richelieu. ‘In feite is er iets heel eenvoudigs wat jullie nu kunnen doen en wat al jullie problemen zal oplossen…’

Voor de avatar zijn zin kon afmaken, vlogen de vonken van de koptelefoon; de kardinaal loste op en in zijn plaats verscheen een CGI-beeld van Donald Trump. De avatar van de vroegere president schreeuwde en gebaarde, maar zijn woorden werden overstemd door het thema van Rocky.

Ik werd wakker in een stapel lege blikjes Bud light.

Dit artikel verscheen in Asia Times van 4 februari 2022.

Vertaling Chris Rutenfrans