Onze torenhoge gasrekeningen komen uit Den Haag
De Nederlandse gasprijs is een van de hoogste in Europa. Belangrijkste reden: onze buitensporige energiebelastingen.
De Europese gasprijs bereikte onlangs het hoogste punt in twee jaar: op 10 februari kostte een megawattuur op de grootste Europese gasbeurs TTF iets meer dan 58 euro. Begin januari was dat nog 50 euro en een jaar geleden 26 euro.
De laatste dagen lijk de gasprijzen op de beurs weer iets te zakken, maar de trend blijft zorgelijk. Onderzoeks- en adviesbureau CE Delft voorspelde eind vorig jaar dat Nederlandse huishoudens in 2030 voor evenveel gasverbruik als in 2023 in het meest ongunstige geval meer dan 400 euro duurder uit zullen zijn.
Tien keer duurder dan in Oekraïne
Volgens een recent onderzoek van HEPI (Household Energy Price Index) wordt in Nederland voor gas gemiddeld 17,8 cent per kilowattuur betaald. Alleen Zweden (32,7 cent per kilowattuur) en Zwitserland (18 cent) weten dat te overtreffen. Bij onze oosterbuur Duitsland kost gas slechts 11,9 cent per kilowattuur en in België 9,3 cent. In Oost-Europa is gas nog veel goedkoper. In Oekraïne bijvoorbeeld kost gas niet meer dan 1,7 cent per kilowattuur. Dat is maar liefst tien keer goedkoper dan in Nederland.
De voornaamste reden waarom het gas bij uitstek in Nederland zo duur is, zijn de hoge belastingen. Volgens Energievergelijk.nl bestaat momenteel ongeveer 59 procent van de gasrekening uit energiebelastingen en btw. Volgens cijfers van HEPI was dat vorig jaar nog ongeveer 51 procent en had Nederland toen de op afstand hoogste belastingdruk op gas van heel Europa. Nummer twee was Zweden (31 procent), maar ook Duitsland (29,9), België (19,5) en het Verenigd Koninkrijk (10) lieten we ver achter ons.
Hoewel de voorspelling is dat in de toekomst het aanbod van gas weer zal toenemen – met dank aan de verbeterende relaties tussen Amerika en Rusland en ook Donald Trumps befaamde ‘drill baby drill’-ambities – lijkt dat in Nederland niet voor lagere gasrekeningen te gaan zorgen. CE Delft wijst in dit verband op ‘structurele veranderingen in de nationale aardgasvoorziening’, zoals meer import van lng (vloeibaar gemaakt gas) in plaats van goedkoper aardgas uit Rusland of eigen productie uit het Groningenveld. Ook zal de doelstelling van de rijksoverheid om in 2050 volledig ‘aardgasvrij’ te zijn waarschijnlijk gepaard gaan met nog hogere belastingen op gas, om zo huishoudens aan te sporen over te stappen op ‘duurzame’ warmtebronnen.
Daar komt nog bij dat energieleveranciers door de overheid worden verplicht om aardgas voor een deel te vervangen door groen gas, de zogenoemde bijmengverplichting. Ook dat zal leiden tot een hogere energierekening, evenals het schaarser worden van gasaansluitingen. Voor energieleveranciers, zo is de verwachting, zal dat reden zijn om hogere aansluitkosten in rekening te brengen.
Noodfonds verlengd
CE Delft waarschuwt dan ook dat er extra gerichte en structurele maatregelen nodig zullen zijn om te voorkomen dat het met de energiearmoede helemaal uit de hand loopt. Nu al hebben meer dan 400.000 huishoudens er last van. Ze hebben onvoldoende financiële middelen om hun woning energiezuiniger te maken of om over te stappen naar ‘duurzame’ bronnen voor warm water en verwarming, zoals een (hybride) warmtepomp.
Onlangs werd bekend dat het in 2023 geopende Tijdelijke Noodfonds Energie (TNE) voor gezinnen met een laag inkomen en een hoge energierekening ook dit jaar nog blijft bestaan. Reden: de hoge gasprijs. Energieminister Sophie Hermans en staatssecretaris Jurgen Nobel (Armoedebeleid) steken dit jaar 60 miljoen euro in het fonds. De energiesector stort daar 10 miljoen euro bij. Het is geld voor een steeds nijpender probleem dat de overheid grotendeels zelf heeft gecreëerd.
Calvin Schukkink is verslaggever van Wynia’s Week en masterstudent staats- en bestuursrecht aan de universiteit Utrecht.
Wynia’s Week verschijnt drie keer per week, 156 keer per jaar, met even onafhankelijke als broodnodige artikelen en columns, video’s en podcasts. U maakt dat samen met de andere donateurs mogelijk. Doet u weer mee, ook in 2025? Kijk HIER. Hartelijk dank!
