Onder druk van grote verontwaardiging neemt het Hof van Beroep Le Pens zaak met spoed in behandeling

Op de dag dat een opiniepeiling voorspelde dat Marine Le Pen elke concurrent zou verslaan in de eerste ronde van de komende presidentsverkiezingen, verbood een rechter haar daaraan mee te doen. Zelfs een commentatrice van de Franse publieke omroep, net als in Nederland behept met een links imago, sprak van een zwaar vonnis.

Ook Le Pens gematigd-rechtse tegenstanders, zoals premier François Bayrou, en haar belangrijkste vijand op radicaal-links, Jean-Luc Mélenchon, hadden moeite met wat ze zien als inmenging van justitie in politieke zaken.

‘Frankrijk is het enige land waar zoiets mogelijk is’, verzuchtte Bayrou daags na de uitspraak. Mélenchon vond dat de rechter Le Pens politieke

en -burgerrechten had geschonden. ‘Alleen het volk  mag beslissen of een politicus kan worden afgezet’, oordeelde hij. Zijn linkse medestanders, al loopt de samenwerking stroef, waren ontsteld.

Socialisten en communisten vonden dat Mélenchon, veruit de belangrijkste leider op links, het rechts-populistisch geachte discours had omarmd. Ditmaal met de Franse versie van de D66-rechters als mikpunt.

Veel Fransen geloven het maar half

Ook de gematigd-rechtse politicus Laurent Wauquiez van de Republikeinen wekte de indruk Marine Le Pen eerder te beschouwen als het slachtoffer van politiek gemotiveerde rechters dan als een terecht bestrafte schuldige aan fraude. Wauquiez hintte op een nog groter wantrouwen van de Fransen jegens een partijdig geachte justitie.

Nu kan men dit onzin vinden, zeggen dat overtuigend is aangetoond dat Le Pen en politici van haar partij Rassemblement National (RN) het Europees Parlement hebben geflest en daarom straf verdienen, veel Fransen geloven het maar half. Dat zijn niet per se radikalinski’s ter uiterst rechter- of linkerzijde. Ook oud-president Nicolas Sarkozy, vaste klant bij rechtbanken, vindt dat rechters het op hem voorzien hebben. Sarkozy en de eerder genoemde rechtse en linkse politici kunnen zich waarschijnlijk vinden in Marine Le Pens opmerking, enkele uren na haar veroordeling: ‘In het land van de mensenrechten houden rechters een systeem in ere waarvan wij dachten dat het alleen bij autoritaire regimes  in gebruik is’.

Een RN-parlementariër vergeleek haar met de burgemeester van Istanboel, die door de gelijkgeschakelde Turkse justitie is gearresteerd om te voorkomen dat hij dictator Recep Tayyip Erdogan bij de volgende verkiezingen verslaat.

Marine Le Pen is 56, ze bereidt zich voor op haar vierde gooi naar het presidentschap. Dat moet gebeuren in 2027, als Emmanuel Macron zich niet meer herkiesbaar mag stellen. Ditmaal zou het moeten lukken.  Even voor haar veroordeling tot, onder meer, vijf jaar onverkiesbaarheid, met onmiddellijke ingang, publiceerde de krant Le Journal du Dimanche een peiling van Ipsos volgens welke Le Pen in de eerste ronde 37 procent van de stemmen zou krijgen. Ver achter haar, maar op de tweede plaats, kwam centrumpoliticus Edouard Philippe met 21 procent.

‘Politieke moord’

De peiling was een lichtpuntje voor Le Pen en 23 medeverdachten van haar partij enkele uren voor de justitiële dreun die voor haar de ‘politieke moord’ kan zijn die ze zei te vrezen. Ze krijgt vier jaar gevangenisstraf, waarvan twee jaar voorwaardelijk, de rest met een elektronische enkelband. Ook mag ze dus vijf jaar niet meedoen aan verkiezingen en moet ze in principe in 2027 verstek laten gaan.

Le Pen en tal van kopstukken en mindere goden werden schuldig bevonden aan verduistering van miljoenen euro’s die niet werden besteed aan het cohort aan RN-assistenten in het Europees Parlement. In plaats daarvan stroomden de gulle subsidies via omwegen naar de partijkas. ‘Een systeem van fraude met Marine Le Pen als spil,’ oordeelde de rechter. Le Pen kreeg ook 100.000 euro boete. Ze ontkende alles, ging in beroep en bezwoer door te gaan met de strijd.

Eerder gesjoemel met Europese gelden

Het vonnis kan een smadelijk einde betekenen van een meer dan dertigjarige politieke carrière van de vrouw die haar vader Jean-Marie uit ‘zijn’ partij zette en de lange, succesvolle, mars begon naar een mate van respectabiliteit, na de jaren van opschudding over de racistische en antisemitische uitbarstingen van haar vader. Het RN is de grootste partij in de Tweede Kamer van het parlement, won met overmacht de vorige Europese verkiezingen en meer dan 13 miljoen Fransen stemden op ‘Marine’ bij de vorige presidentsverkiezingen.

Het is niet zo dat de meeste Fransen vinden dat Le Pen c.s. geen straf verdienen, maar ze zijn in de loop der jaren cynisch geworden over hun politici. De correspondent van de BBC: ‘Iedereen in Frankrijk weet dat nagenoeg alle politieke partijen in het verleden hun toevlucht hebben genomen tot zulke slinkse methoden.’ Als die van het RN, bedoelde hij. Ook premier Bayrou is ooit aangeklaagd wegens gesjoemel met Europese gelden in Straatsburg. Hij werd vrijgesproken, maar leden van zijn partijtje Modem niet. Het schandaaltje interesseerde destijds zeer weinig Fransen.

Opmerkelijke snelheid

Le Pen heeft nog een kans om mee te doen in april/mei 2027. Al een dag na het vonnis beloofde het Hof van Beroep Le Pens zaak met spoed in behandeling te nemen, kennelijk onder druk van alle ophef. Opmerkelijk, voor een notoir traag en overbelast justitie-apparaat.

Mislukt het beroep, dan wordt Jordan Bardella, voorzitter van het RN, waarschijnlijk presidentskandidaat. Maar hij geldt met zijn 29 jaar als te jong en te onervaren om Marines plaats al volwaardig te kunnen innemen.

Zij heeft door de decennia heen een band opgebouwd met veel kiezers, is een echte leider, een fenomeen met een volgens sommigen dubieus charisma dat Fransen aanspoort tot loyaliteit. Bardella oogt naast haar, ondanks zijn atletische gestalte, nog wat bleekjes, in debatten is hij nog te beleefd, het ontbreekt hem aan de brutale zelfverzekerdheid en losse omgang met feiten van zijn mentrix.

Laat ze verstek gaan in 2027, dan zien anderen ter radicaal-rechtse zijde hun kans uit de marges te kruipen waarin Marine hen terugdrong, zoals Eric Zemmour en Marion Maréchal. Le Pens kiezerskapitaal kan dan verbrokkelen.

‘Dictatuur van rechters’

Een ander stukje politique fiction voorspelt het tegendeel: Le Pens aanhangers zijn zó woest over de ‘gerechtelijke moord’ op hun idool, dat ze massaler dan ooit op haar opvolger-plaatsvervanger gaan stemmen, ongeveer zoals in Nederland de Fortuynisten zegevierden na de linkse hetze met dodelijke afloop tegen ‘Pim’.

Jordan Bardella liet meteen na Le Pens veroordeling weten waar hij zijn pijlen op gaat richten: ‘De dictatuur van de rechters, die het Franse volk willen beletten zich vrij uit te spreken.’ De rechter die Le Pen veroordeelde, Bénédicte de Perthuis, staat onder politiebewaking na doodsbedreigingen op sociale media.

René ter Steege is journalist, schrijver en vertaler. Hij vertaalde het boek ‘De laatste dagen van Samuel Paty’ over de terroristische moord op een Franse leraar. Het boek is overal te koop, zoals in de winkel van Wynia’s Week.

Wynia’s Week verschijnt drie keer per week, 156 keer per jaar, met even onafhankelijke als broodnodige artikelen en columns, video’s en podcasts. U maakt dat samen met de andere donateurs mogelijk. Doet u weer mee, ook in 2025? Kijk HIER. Hartelijk dank!