Niet alleen gevaar van Rusland en China, ook beïnvloeding uit islamitische landen vormen bedreiging voor Nederland

Minister en vicepremier Mona Keijzer (BBB) gaat nu zelf naar de rechter in verband met haar uitspraak over dat jodenhaat bijna onderdeel is van de islamitische cultuur in bepaalde landen. Ze start een zogeheten artikel-12-procedure en vraagt daarmee om vervolgd te worden voor groepsbelediging, zodat de rechter haar kan vrijspreken.

Volgens het Openbaar Ministerie zijn Keijzers uitspraken namelijk wel strafbaar, ook al wordt zij niet vervolgd omdat ze politica is (ze loopt daarmee overigens wel een justitiële aantekening op). De Volkskrant stelde dat Keijzer het ‘OM [wil] laten terugfluiten vanwege ‘stigmatisering’’. Nee, Keijzer wil aantonen dat haar uiting binnen de vrijheid van meningsuiting valt en absoluut niet strafbaar is.

Eerder liet ik op Wynia’s Week al zien dat Keijzers uitspraak niet uit de lucht kwam vallen. Zowel de Koran als de islamitische overlevering zijn onverbiddelijk over joden. Wellicht reageert u hierop dat dit slechts wordt ondersteund door zeer radicale moslims. Hier wordt een gevoelig onderwerp geraakt, want is dat wel zo? Het is goed daar eens op in te zoomen.   

Letterlijke woord van God

De Franse journalist Etienne Derlarcher (niet zijn echte naam, om veiligheidsredenen) schreef het boek Au coeur de l’islam de France. Trois ans d’infiltration dans 70 mosquées (In het hart van de Franse islam. Drie jaar infiltratie in 70 moskeeën). In dat boek deelt Derlarcher zijn ervaringen met moskeeën en imams die doorgaans als gematigd zouden worden geclassificeerd. Volgens Derlarcher worden ook op deze plaatsen en door deze mensen zeer orthodoxe of radicale standpunten uitgedragen of verdedigd, zij het op een meer vriendelijke wijze.

Voor ik daar nader op in ga is het belangrijk om kort stil te staan bij enkele identificerende kenmerken van islam. Het is niet eenvoudig om generaliserende uitspraken over een wereldreligie te doen, maar rechtsgeleerde Afshin Ellian komt tot vier ‘onveranderlijke wezenlijke kenmerken’ van de islam:

1. ‘Er is geen godheid dan Allah;
2. Mohammed is zijn boodschapper en de laatste profeet;
3. De Koran is het letterlijke woord van Allah;
4. Het leven van Mohammed is het voorbeeld voor het leven van alle moslims.’

In dat derde punt ligt een belangrijk onderscheid met andere wereldreligies verscholen. In de Koran spreekt Allah tot de moslims, en er wordt islam-breed geloofd dat dit opgetekende woord – in het Arabisch – zijn letterlijke woord is. Het is toejuichenswaardig als seculiere moslims in het westen iets anders beweren, maar een modern alternatief is niet mainstream. Het valt zelfs te bediscussiëren of wie de vier punten die Ellian noemt niet onderschrijft wel een moslim is; maar voor die discussie is dit essay niet de plaats.

Terug naar Derlarcher. Een voorbeeld van een voorzichtig verdedigde radicale ideologie wordt gevonden rondom het Koranvers over het afhakken van de handen van een dief (5:38):

‘En de dief en de dievegge, houwt hun de hand af ter vergelding voor wat zij begaan hebben, als een afschrikwekkend voorbeeld van God. God is machtig en wijs.’

Derlarcher stelt dat hij religieuze leiders heeft gevraagd of deze straf uitgevoerd zou moeten worden. Nagenoeg allen bevestigden dat, hoewel sommigen daar terughoudend en ongemakkelijk op reageerden. Hier toont zich het gevaar van de zogeheten goddelijke bevelstheorie van de moraal, die relevant is in nagenoeg alle conflicten waarin een religieuze tekst botst met mensenrechten of de moderne tijd. Wat doet de gelovige als de religieuze wet, Allah’s woord, botst met de Nederlandse wet? Ligt diens loyaliteit bij conflicterende belangen bij Allah of bij de liberale rechtsstaat?

Niet-onschuldige beïnvloeding

Voor wie nog niet overtuigd is van het probleem is het goed om kort stil te staan bij het verspreiden van de meest radicale boodschappen – waar ook seculiere moslims niet in meegaan. Dat gaat frequent gepaard met beïnvloeding vanuit Noord-Afrika en het Midden-Oosten.

In Nederland financiert de overheid geen religieuze activiteiten, omdat de staat seculier is. Religieuze instellingen halen hun financiering uit donaties van gelovigen, uit activiteiten, de verkoop van literatuur of andere producten – en vanuit het buitenland. In 2019 en 2020 werd in opdracht van de Tweede Kamer onderzoek verricht naar de financiering van zulke instellingen vanuit ‘onvrije landen’. Dat leidde tot het verslag van een parlementaire enquêtecommissie, genaamd (On)zichtbare invloed.

Beïnvloeding uit onvrije landen vond op significante schaal plaats en gebeurde op allerlei wijzen, zoals ‘het oprichten, besturen en financieel ondersteunen van moskeeën en aanverwante stichtingen, zoals informele moskeescholen, in Nederland. (…) Beïnvloeding vindt ook plaats door het scholen, uitzenden en betalen van imams en predikers. Een andere manier is het uitgeven en verspreiden van literatuur, lesmethodes en wervingsmateriaal. Tenslotte is er sprake van een rechtstreekse invloed op moslimgemeenschappen via de (sociale) media.’ Noemenswaardig is dat er geen lijst van ‘onvrije’ landen wordt opgesteld, maar het gaat blijkens het rapport onder andere om Saoedi-Arabië, Koeweit, Algerije, Marokko, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten en Turkije.

Het rapport voor de Tweede Kamer stelt dat de beïnvloeding uit de genoemde reeks islamitische landen allesbehalve onschuldig is. De inhoud ervan conflicteert ernstig met onze manier van leven: ‘Het gaat om interpretaties van de islam die onze kernwaarden of vrijheden afwijzen, zoals godsdienstvrijheid, vrijheid van meningsuiting en vrijheid van vereniging. Tegelijkertijd worden deze rechten juist gebruikt om een antidemocratische en anti-integratieve boodschap hier wortel te laten schieten.’

Houd de buitenlandse extremisten buiten en het probleem is opgelost, zo denkt u nu waarschijnlijk. Nog afgezien van het feit dit nogal ingewikkeld is, valt te bediscussiëren of het gaat om ‘interpretaties van de islam’ bij bepaalde vormen van radicalisme. In andere woorden, of bepaalde praktijken niet met de religie in brede zin samenvallen.

Dat de kabinetten-Rutte en de Tweede Kamer weinig tot niets gedaan lijken te hebben met de voorgestelde maatregelen uit het rapport, laat zich mogelijk verklaren door de politieke kleur van de Kamer, en de samenstelling van de regering, gedurende het afgelopen decennium. De AIVD en NCTV waarschuwen nu veelvuldig voor ongewenste buitenlandse inmenging (OBI). Hoewel daaronder vooral de terecht benoemde dreigingen vanuit Rusland, Iran en China worden geschaard, valt de bediscussiëren of hier niet ook de dreiging uit de ‘onvrije landen’, de islamitische landen uit het rapport van de parlementaire enquêtecommissie, onder moet vallen. Zou het kabinet-Schoof zich hier niet actiever op moeten richten? Niet in de minste plaats om moslims in Nederland te beschermen.

Hoe islamitisch is de moslim?

Dit alles schetst wellicht een beeld waarin er geen ruimte is voor modernisering van het islamitische geloof, zelfs al bepaalde moslims dat al zouden willen. De islamitische mainstream in West-Europa is al aardig orthodox en conservatief, zoals onder meer de socioloog Ruud Koopmans heeft aangetoond. Ik stel echter niet dat modernisering niet mogelijk is, maar het is complexer dan gedacht wordt en zal niet binnen twintig jaar gerealiseerd zijn.

Ik stel ook niet dat seculiere moslims niet bestaan, of niet te vertrouwen zijn, of dat ze een dubbele agenda hebben; ik wijs alleen op een waardenconflict voor wie vasthoudt aan de doctrines van islam en tegelijk participeert in een vrije samenleving. De vraag rijst wat er nog overblijft van een religie als je met Gods letterlijke woord aan de haal gaat, dat naar eigen believen interpreteert, en de nodige voorschriften links laat liggen. Kun je je dan nog wel een aanhanger van die religie noemen?

Wynia’s Week verschijnt nu drie keer per week! De groei en bloei van Wynia’s Week is te danken aan de donateurs. Doet u al mee? Doneren kan op verschillende manieren. Kijk HIER. Hartelijk dank! 

Van Bart Collard verscheen in 2023 ‘Het recht op misinformatie’. Het boek is overal te koop en te bestellen, ook in de winkel van Wynia’s Week. Kijk HIER.