Nederland kan een veel strenger asielbeleid voeren zonder voor EU-sancties te hoeven vrezen

Geert Wilders heeft in Nederland nog nooit enige echte regeringsverantwoordelijkheid gedragen. Dus wat er zal gebeuren als hij of een geestverwant aan de knoppen zit, kun je niet weten. Maar hij heeft zijn verleden natuurlijk niet mee, zoals Bart Jan Spruyt uitlegde. Veel commentatoren gaan er daarom van uit dat als de PVV in de regering komt, Wilders er wel voor zorgt dat er allerlei illegale maatregelen zullen worden genomen. Vooral op het gebied van asiel, uiteraard.

Zeker nu Wilders eregast was op de Conservative Political Action Conference (CPAC) een internationale bijeenkomst van ultraconservatieve politici die gehouden werd in Boedapest. De Hongaarse premier Viktor Orbán trad op als gastheer. Wilders mocht een key-note speech houden en daarin ging hij ‘vol op het orgel’ over asielzoekers, zoals onderzoekwebsite Follow The Money (FTM) meldde.

Wim Voermans en de internationale verdragen

Politiek-correct links noemde die speech bij monde van Jesse Klaver compleet ongepast. De roep om de handen af te houden van asiel, zal wel weer luider gaan klinken. Hij klonk al luid, maar wat mij betreft, met de verkeerde argumenten Laten we maar eens een paar voorbeelden onder de loep nemen.

We beginnen met Wim Voermans, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de Universiteit Leiden. Voermans zei in het televisieprogramma Buitenhof dat diverse punten in het verkiezingsprogramma van de PVV in strijd zijn met internationale verdragen. Daarbij had hij vooral het EU-asielbeleid op het oog. Een asielstop bijvoorbeeld – een diepe wens van Wilders – zou volgens Voermans helemaal niet kunnen. Is dat zo?

Ik denk dat het ervan afhangt hoe je zo’n maatregel in elkaar steekt. Als Nederland vandaag besluit dat bijna alle landen in de wereld veilig (genoeg) zijn, houdt Nederland zich aan de EU-regels, maar krijgt er bijna niemand meer asiel. Nederland kan dat besluit nemen omdat er wel een gemeenschappelijk EU-asielbeleid is, maar de regels van dat beleid zijn vaag. Daardoor zijn de EU-lidstaten tamelijk vrij bij het interpreteren van het recht op asiel. Een duidelijk voorbeeld is natuurlijk Hongarije, dat sinds jaar en dag geen asiel verleent aan moslims. In strijd met EU-regels zou je denken, maar Hongarije is nog steeds lid van de EU.

Dat is namelijk een ander kenmerk van veel EU-verdragen: er zijn geen geloofwaardige sancties. EU-verdragen zijn een soort selfservice-kassa’s waarbij als blijkt dat je niet hebt afgerekend, de uitgang toch gewoon voor je opengaat. Dat geldt overigens niet alleen voor het asielbeleid, maar bijvoorbeeld ook voor de begrotingsregels van de EU. Veel lidstaten houden en/of hielden zich er niet aan, zonder er ooit voor gestraft te zijn.

Hein de Haas: juridische mogelijkheden zijn uitgeput

Zeer recent kwam Hein de Haas ook met juridische beperkingen van internationale verdragen op de proppen. We weten dankzij Wynia’s Week dat hij niet veel kaas heeft gegeten van de Nederlandse situatie. Zo liet hij in de talkshow Sophie en Jeroen van BNN/VARA zien dat het aantal vluchtelingen in de wereld al decennialang heen en weer schommelt zonder een duidelijke opwaartse trend. Daarmee suggereerde hij dat dat voor Nederland ook wel zou gelden. Wij hadden zelf echter uitgerekend dat het aantal asielzoekers alweer aardig in de richting van crisisjaar 2015 (bijna 60 duizend) aan het gaan was.

Zijn volgende claim was echter dat bij asiel alle juridische mogelijkheden om die te beperken uitgeput zijn. De Haas bedoelde, neem ik aan, dat Nederland gebonden is aan het asielbeleid van de EU. Hij wilde dat waarschijnlijk nog verder toelichten, maar de ook in de talkshow aanwezige parlementair verslaggever Nynke de Zoeten nam dat met kennelijk plezier van hem over. Wilders, zo zei zij, wil de asielinstroom beperken met instrumenten die juridisch eigenlijk niet kunnen. De Haas sprak dat niet tegen.

De Haas pretendeert dat hij boven de partijen staat en zowel linkse als rechtse mythen over migratie weet te ontkrachten. Maar dankzij Nynke de Zoeten werd duidelijk dat ook wetenschapper De Haas zich in de anti-Wilders hoek bevindt.

Harm Ede Botje: Wilders houdt van Hongarije (en Orbán)

Ook onderzoeksjournalisten gaan ervan uit dat als de partij van Wilders in de regering komt, allerlei anti-democratische maatregelen genomen gaan worden. Harm Ede Botje, onderzoeksjournalist bij FTM, schreef een lang stuk over Wilders’ liefde voor Hongarije en president Orbán. De aanleiding was de speech van Wilders op de CPAC.

Wilders sprak over de miljoenen asielzoekers en arbeidsmigranten die in Afrika klaarstaan om naar Europa te komen. Open grenzen worden ons opgedrongen door  progressieve politici, aldus Wilders, maar het electoraat heeft zich naar hem gewend om hun normen en waarden te beschermen. In Hongarije kun je zien hoe Europa er zonder islam uitziet.

Het is niet zo verwonderlijk dat Wilders van Hongarije houdt. Hij heeft namelijk een Hongaarse vrouw, waarmee hij geregeld tripjes naar Hongarije onderneemt. Het is al evenmin verwonderlijk dat hij bewondering heeft voor Orbán. Orbán weet veel asielzoekers buiten de deur te houden. Daarbij komt hij dicht in de buurt bij wat Wilders ook graag zou willen, namelijk dat er nauwelijks nog asielzoekers worden toegelaten. Een bijna perfecte asielstop met impliciete goedkeuring van de EU-instituties.

Wat Ede Botje precies beoogt met dit artikel op FTM is niet duidelijk. Veel suggesties over politici die een eind aan de democratie willen maken, waaronder natuurlijk Orbán zelf die daadwerkelijk de democratische instituties in Hongarije de nek aan het omdraaien is. Maar bewijst dat dat Wilders ook lak heeft aan democratische rechtsregels?

Een onsje strenger kan ook

Is het dan zo dat in de EU een lidstaat de asielinstroom kennelijk alleen maar kan beperken als hij een dictator als Orbán aan het hoofd heeft? Dat ook weer niet. Iedere EU-lidstaat past zijn eigen criteria toe bij het toekennen van een verblijfstatus aan asielzoekers. Wij weten dan ook dat er een groot verschil in toekenningspercentages is tussen de EU-landen. Nederland is het meest genereuze land van de EU en Frankrijk is maar ongeveer half zo genereus als Nederland. Hongarije behoort – zie boven – tot de minst genereuze lidstaten.

Deze informatie is gebaseerd op cijfers van de EU en is dus bekend. Iemand die dat ook weet is De Haas, zoals blijkt uit een dik boek over migratie dat hij heeft geschreven. In de talkshow van Sophie en Jeroen zei hij daar niets over. Nog een bewijs dat hij niet erg wetenschappelijk tewerk gaat in zijn publieke optreden. Hij houdt namelijk essentiële informatie achter. Hij had namelijk ook kunnen zeggen dat Nederland ook een onsje strenger kan zijn bij asieltoekenningen. Als je streng genoeg bent, zit je al gauw in de buurt van een asielstop.

Harrie Verbon was hoogleraar openbare financiën aan de Universiteit van Tilburg. Zijn artikelen verschijnen regelmatig in Wynia’s Week.

De donateurs vormen het fundament van Wynia’s Week. U maakt het als donateur mogelijk dat ons online magazine 104 keer per jaar verschijnt. Doneren kan op verschillende manieren, kijk HIER. Alvast hartelijk dank!