Met jacht op ‘controversiële boeken’ bewijst BNR Nieuwsradio vrijheid van meningsuiting een slechte dienst
De Bruna in de Amsterdamse Beethovenstraat is sinds kort op zondag gesloten. Niet meer even binnenwippen voor een al dan niet buitenlandse krant, tijdschrift, boek of schrijfgerei; een zondags ritueel in een kosmopolitische, van joodse historie en cultuur doordrenkte straat ging teloor.
Bruna-klanten moeten aan de overkant ook nog langs de TikTok-rijen slalommen die het trottoir versperren bij de hoek van de Gerrit van der Veenstraat. Een virus dat zich vanuit de Negen Straatjes over de hele hoofdstad verspreidt.
Foute boeken
En dan het nieuws, maandagochtend op BNR Nieuwsradio, dat ‘hun’ Bruna foute boeken verkoopt. Misschien niet in de winkel, maar wel online. ‘Controversiële boeken bij Bruna: jodenhaat en extremisme worden ongezien verspreid’, luidt de alarmerende kop op hun site.
Journalisten hadden het boekenaanbod van een van Nederlands belangrijkste cultuurdragers doorgevlooid op onbetamelijkheden. Hun conclusie: ‘Het bedrijf controleert onvoldoende op de inhoud, blijkt uit onderzoek.’ Newspeak voor: Bruna verkoopt boeken die BNR onbetamelijk acht en moet ze dus verwijderen.
Als bewijzen van Bruna’s slechtheid had BNR op zijn site screenshots geplaatst van Engelstalige versies van De Protocollen van de Wijzen van Zion, online bij Bruna te koop. Het is een oud en berucht Russisch antisemitisch complotverhaal over de Joodse wens tot wereldheerschappij. Dat het boek een verzinsel is, staat echter ook op de Bruna-site. Je kunt je afvragen waarom mensen belangstelling hebben voor een hoax, maar dat is niet aan BNR om te bepalen. Je kunt er ook, gewoon, nieuwsgierig naar zijn.
BNR’s toorn wekte tevens de aanwezigheid van ‘twee van de drie’ delen van de trilogie The Culture of Critique van de Amerikaan Kevin B. MacDonald. Een anti-joodse complotdenker, volgens BNR. Maar de boeken zijn gewoon te koop bij The Harvard Book Store, misschien moet BNR de Amerikanen snel alarmeren.
Bruna dient ook onverwijld te stoppen met de verkoop van ‘het handboek’ van de Ku Klux Klan, een boek waarin Maarten Luther de Joden aanvalt en andere werken die mensen misschien, mogelijk, wellicht schokken.
Yahya Sinwar
Ook is BNR boos dat Bruna de autobiografie aanbood van Yahya Sinwar, de nog steeds niet door Israël geliquideerde nieuwe leider van Hamas. Sinwar geldt als het brein achter Hamas’ gruweldaden op 7 oktober vorig jaar.
BNR vindt Sinwar een slecht mens en een biografie onwaardig, alleen nette mensen verdienen kennelijk aandacht. Bruna zou het boek hebben teruggetrokken – BNR’s communicatie hierover is vaag – maar kwam wel met een pijnlijke terechtwijzing aan de Amsterdamse censors in spe: ‘Het is aan onze klanten voorbehouden zich een mening te vormen over de aangeboden titels.’ Kwaliteitsmedia overal ter wereld hebben portretten geschreven van Yahya Sinwar, een misschien wel ‘fout’ maar desalniettemin interessant persoon.
Ook de hoogste Nederlandse autoriteit op het gebied van bestrijding van antisemitisme, Eddo Verdoner, toonde zich bezorgd over de fout geachte boeken bij Bruna. Hij zag echter af van een aanklacht en gunt het bedrijf tijd om ze te verwijderen. Dat neemt niet weg dat BNR de vrijheid van meningsuiting een slechte dienst heeft bewezen.
René ter Steege is journalist, schrijver en vertaler.
Wynia’s Week is onafhankelijk, ongebonden en broodnodig. De donateurs maken Wynia’s Week mogelijk. Doet u mee? Dat kan op verschillende manieren, kijk HIER. Hartelijk dank!
