Linkse wolkenridders hebben niets met gewone mensen

GroenLinks en PvdA gaan samen vechten tegen ‘het te ver doorgeschoten kapitalisme’. Dat meldde Jesse Klaver strijdlustig aan het eind van het min of meer gezamenlijke congres afgelopen zaterdag.

Dat wordt vergaderen in de vernieuwde linkse beweging. Wat bedoelde Jesse? Is een beetje doorgeschoten kapitalisme wel okay? Hoeveel is een beetje? En hoe ziet de wereld eruit als het te ver doorgeschoten kapitalisme is overwonnen? Hoe kom je dan aan je bakfiets, zonnepanelen en lijm voor klimaatdemonstraties?

Vragen, vragen.

Bancaire bureaucratie

Die zullen niet spelen, laat staan beantwoord worden in de wereld van gewone mensen, denk bijvoorbeeld aan de voormalige doelgroep van de PvdA. Voor hen gaat het leven gewoon door. Of niet, want steeds duidelijker wordt dat grote groepen gewone mensen de grootste moeite hebben om deel te nemen aan het maatschappelijke verkeer. Het ziet er niet naar uit dat een nederlaag van het te ver doorgeschoten kapitalisme daarin verandering gaat brengen.

Minstens 2,5 miljoen mensen, misschien wel 4 miljoen hebben de grootste moeite om hun bankzaken te regelen, omdat ze niet over de vereiste digitale vaardigheden, soms ook niet over de spullen beschikken. En omdat ze geen hout begrijpen van de taal waarin ze worden toegesproken, vrucht van bancaire bureaucratie en ontoereikend onderwijs.

Dus bijna een kwart van de volwassen bevolking.

Dat heeft De Nederlandse Bank, die tussen de onderzoeken naar haar koloniale verleden kennelijk nog wat tijd over had, uitgezocht.

Jovialer maar niet begrijpelijker

Alle bankbobo’s in shock: nee echt?!

In shock. Dat gelooft toch niemand? De banken doen al jaar en dag niets anders dan alles tot op het bot uitzoeken. Marketing noemen ze dat. Ze weten precies wat hun klanten willen of wat hen belemmert. Niet alleen digitaal, maar ook aan de telefoon. Vroeger zeiden ze nog schijnheilig ‘dit gesprek kan worden opgenomen voor trainingsdoeleinden’, maar tegenwoordig is het vaak: ‘dit gesprek wordt opgenomen’.

Uit kostenoverwegingen worden klanten al jaren lang de digitale straat in geduwd. Kantoren worden gesloten, pinautomaten opgeheven, telefonische ingangen beperkt etc. Geschreven teksten worden jovialer (u is definitief vervangen door jij), maar niet begrijpelijker.

Dikke doei

Natuurlijk wisten ze al lang dat een grote groep klanten in de problemen is gekomen. Interesseerde ze geen bal: omdat dit weinig kapitaalkrachtige klanten zijn, die misschien zelfs regelmatig rood staan. Liever kwijt dan rijk. En als ze hulp nodig hebben, hebben ze toch wel een neefje of buurman die met computers kan omgaan? Nou dan!

Maar de banken gaan nu helpen hoor. Met betaalcoaches, papieren instructies, voorlichtingsavondjes in de lokale bibliotheek. O ja en op de lange termijn gaan ze ook hun telefonische toegankelijkheid aanpakken.

Anders gezegd, dikke doei.

De Klavers voelen zich helemaal thuis

U en ik denken in de lijn van Jesse Klaver: is dit nu het te ver doorgeschoten kapitalisme?

Nee hoor, dat is de maatschappij van vandaag en van morgen waarin de Klavers zich helemaal thuis voelen. Het is de samenleving van de sterke, de hoogopgeleide, de winnaar.

In die samenleving redt het individu zichzelf, gewapend met een mobieltje en reeksen wachtwoorden. Hij/zij/hun weten wel hoe ze de nabezorging van de krant moeten regelen, een afspraak maken in het ziekenhuis, de politie bellen, bij hun gemeente kunnen doordringen, hun energiebedrijf op de knieën kunnen dwingen (Hoi, Laura Bromet!), de belastingdienst moeten bereiken, zelfs een loodgieter kunnen krijgen. Veel andere dingen kennen ze alleen van horen zeggen: thuiszorg, schuldhulpverlening, jeugdzorg, reclassering, sociale huur.

Het maakt natuurlijk geen zier uit of het openbaar vervoer, de zorg of de energievoorziening weer in publieke handen komt. Áls het al lukt, want hun geliefde EU zal dat niet zomaar toestaan.

Los daarvan, de onteigening is een ideologische liefhebberij. Alles wat ze zouden kunnen doen, is al mogelijk onder de huidige structuren en wetgeving. Maar daar horen we de dames en heren niet over.

Abstracties

Bovendien, sinds wanneer kan de overheid beter managen dan het bedrijfsleven? Ik zoek even naar voorbeelden: woningmarkt, toeslagenaffaire, aardbevingsslachtoffers, Limburgse watersnood? Zelfs het oplossen van calamiteiten lukt ze niet. En dat is vaak nog het simpelste deel van managen.

Hou toch op.

Als je echt niet weet wat mensen nodig hebben, ja dan ga je het te ver doorgeschoten kapitalisme bestrijden. Abstracties van het kaliber wereldvrede, klimaatrechtvaardigheid en diversiteit.

Linkse wolkenridders!

Paul Verburgt schrijft wekelijks in Wynia’s Week over politiek en samenleving.

Wynia’s Week is onafhankelijk, ongebonden en onverstoorbaar. De donateurs maken dat mogelijk. Doet u mee? Doneren kan op verschillende manieren. Kijk HIER. Hartelijk dank!