Je kunt in Duitsland beter aanhanger zijn van Stalin en Mao dan van de AfD   

Terwijl in Duitsland steeds vaker wordt gepleit voor een verbod van de rechts-populistische AfD, is de deelname van orthodox-communistische partijen aan de Bondsdagverkiezingen geen issue. Hoe vreemd is dat?   

Het is een van de populairste mantra’s van onze tijd: de Nederlandse samenleving zou bezig zijn te ‘polariseren’. Erger nog: in het kielzog van radicaliserende burgers zouden ook politici steeds vaker extreme standpunten innemen.

Maar is dat wel zo? Is elk geval bij Tweede Kamerverkiezingen lijkt het met die radicalisering heel erg mee te vallen. Sterker nog: vroeger waren er zowel ter rechter- als ter linkerzijde veel extremere partijen dan nu.

Neem de Nederlandse Volks-Unie (NVU). Die partij voerde bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1977 campagne ‘voor een blank Nederland’. Lijsttrekker Joop Glimmerveen prees Adolf Hitler en de Waffen-SS, relativeerde de Holocaust en zei dat de voormalige NSB-leiders Anton Mussert en Meinoud Rost van Tonningen in zijn ogen ‘veel integerder’ waren dan Joop den Uyl en Dries van Agt. Dat geluid is verstomd: al sinds 1982 is bij Tweede Kamerverkiezingen niets meer van de NVU vernomen.

Zieltogende communisten

Ook het communisme heeft in Nederland weleens betere tijden gekend.De CPN, die in 1986 haar laatste Tweede Kamerzetels verloor, ging vier jaar later op in GroenLinks. Diehards richtten daarna de Nieuwe Communistische Partij van Nederland (NCPN) op, maar die lijdt al vele jaren een zieltogend bestaan. Bij de laatste landelijke verkiezingsdeelname – in 2003 – kreeg de NCPN welgeteld 4854 stemmen.

De Nederlandse volgelingen van de Russische communist Leo Trotski deden in 1994 voor het laatst mee aan Tweede Kamerverkiezingen. Hun Socialistische Arbeiderspartij (SAP) bleef toen steken op 0,05 procent van de stemmen en werd in 2004 omgevormd tot een netwerk annex denktank met de naam Socialistische Alternatieve Politiek. Veel voormalige leden vonden onderdak bij de eveneens trotskistische Internationale Socialisten (IS), die bij linkse acties en demonstraties vaak duidelijk zichtbaar vooraan staan, maar steevast afzien van verkiezingsdeelname.

Ook de Nederlandse aanhangers van Mao Tse-toeng laten bij Tweede Kamerverkiezingen al heel lang verstek gaan. Bij de aanvankelijk maoïstische SP raakte de Chinese communistenleider eind jaren zeventig in diskrediet, terwijl de maoïsten van de Kommunistische Eenheidsbeweging Nederland (KEN) zichzelf in 1981 ophieven, vier jaar nadat ze het bij Tweede Kamerverkiezingen hadden geschopt tot 2649 stemmen (0,03 procent). De van de KEN afgesplitste Groep Marxisten-Leninisten (GML), waar ooit Paul Rosenmöller de scepter zwaaide, is nog wel actief, vooral in de Rotterdamse haven, maar heeft nog nooit op een stembiljet gestaan. 

Nee, dan Duitsland.

Weliswaar doen de DDR-fans van de Deutsche Kommunistische Partei (DKP), die goede betrekkingen onderhouden met de NCPN, op 23 februari niet mee aan de Bondsdagverkiezingen, maar daar staat tegenover dat je bij onze oosterburen wel Wahlwerbung kunt tegenkomen van de SGP. Anders dan Nederlandse bezoekers zouden kunnen gaan vermoeden, betreft het hier geen Duitse aanhangers van Chris Stoffer, maar de trotskistische Sozialistische Gleichheitspartei.

Democraten kunnen we ze maar beter niet noemen. Ter opfrissing van het geheugen: als ‘volkscommissaris’ en aanvoerder van het Rode Leger maakte Leo Trotski zich in de eerste jaren na de Russische Oktoberrevolutie schuldig aan meedogenloze terreur tegen politieke tegenstanders. Samen met Lenin legde hij de eerste fundamenten van een lugubere politiestaat, inclusief showprocessen, strafkampen, deportaties en massa-executies. Het zal je ideologische leidsman maar zijn.

Bloedrood spoor

Ook weer present bij de Bondsdagverkiezingen zijn de maoïsten van de Marxistisch-Leninistische Partei Deutschlands (MLPD), ditmaal met de centrale campagneleus ‘Make Socialism Great Again’. Net als Trotski trok ook MLPD-held Mao een bloedrood spoor door de geschiedenis. Onder zijn meedogenloze bewind werden tussen 1949 en 1976 naar schatting 70 miljoen Chinese mannen, vrouwen en kinderen de dood in gejaagd. Mao is daarmee de op afstand grootste massamoordenaar uit de geschiedenis van de mensheid. Tot de ‘Klassiker des Marxismus-Leninismus’ rekent de MLPD overigens ook Sovjet-despoot Jozef Stalin. ‘In seiner theoretischen Arbeit leistete Stalin grundlegende schöpferische Beiträge für die internationale revolutionäre Arbeiterbewegung,’ zo heet het.

De in 1982 opgerichte MLPD is klein (2800 leden, volgens de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst), maar wel fanatiek en zeer welvarend: de netto activa bedragen ruim 5 miljoen euro. Het hoofdkwartier van de partij is gevestigd in Gelsenkirchen; voor het riante gebouw staan levensgrote standbeelden van Marx en Lenin. In Truckenthal (Thüringen) bevindt zich het Ferien- und Freizeitzentrum van de partij, die in 2010 ook de drijvende kracht was achter de oprichting van de International Coordination of Revolutionary Parties and Organizations (ICOR). Dat is een netwerk van zestig orthodox-communistische groeperingen, bedoeld om ‘de revolutionairen van de wereld te verenigen’. Ook de Nederlandse GML is ICOR-lid.

‘Verfassungsfeinde’

De verkiezingsdeelname van trotskisten en maoïsten is in Duitsland totaal geen issue. Heel anders wordt – zoals bekend – omgegaan met de rechts-populisten van Alternative für Deutschland (AfD). Tegen die partij worden bij onze oosterburen massale demonstraties op touw gezet, vaak met financiële steun van de regering, en ook debatteerde de Bondsdag onlangs over de vraag of de AfD moet worden verboden. 124 van de 733 leden bleken daar voorstander van, onder wie ook enkele liberalen en christendemocraten.‘Sie sind Verfassungsfeinde, Sie sind Feinde unserer Demokratie, Sie sind Menschenfeinde,’sneerde Marco Wanderwitz, een CDU’er van de linkervleugel.‘Die AfD ist eine Herzen vergiftende, Hass und Hetze säende Partei.’

Bij de SGP en de MLPD – die uiteraard ook fervent voorstander zijn van een AfD-verbod – zal instemmend zijn geknikt. Zo verrückt kan Duitsland in 2025 zijn.

Roelof Bouwman is columnist en adjunct-hoofdredacteur van Wynia’s Week. Hij schrijft over politiek, geschiedenis en media.

Wynia’s Week verschijnt drie keer per week, 156 keer per jaar met even onafhankelijke als broodnodige artikelen en columns, video’s en podcasts. U maakt dat samen met de andere donateurs mogelijk. Doet u weer mee, ook in het nieuwe jaar 2025? Hartelijk dank!