In Duitsland moet je voor veel zaken de juiste mensen kennen

Dit weekend was ik in Nederland en een aantal mensen keek raar op dat ik nog niet tegen corona gevaccineerd ben. Blijkbaar was de Duitse gründlichkeit aan mij voorbijgegaan.

Maar het vaccinatieproces in Duitsland is lang niet zo grondig als je zou verwachten. En net als met veel andere zaken in Duitsland is het kennen van trucjes en de juiste mensen vaak het allerbeste.

Informatie krijg je via het nieuws

Voor de meeste mensen gaat de vaccinatie in Duitsland via de huisarts. Daar moet je een afspraak maken om geprikt te worden.

Hoewel iedereen boven de twaalf jaar zich nu kan laten inenten, wordt nog wel de voorkeur gegeven aan risicogroepen, zoals mensen op leeftijd. Deze informatie krijg je via het nieuws – niet via een brief; en of je een belletje krijgt hangt van je huisarts af.

In Engeland gaat het beter

Dit steekt mager af bij de vaccinatiepraktijk in Engeland. Hoewel ik ben uitgeschreven, heb ik nog sms’jes gekregen van zowel de Engelse gemeente waar ik stond ingeschreven als van de National Health Service.

Erg simpel: u bent nu aan de beurt, via deze link kunt u zich inschrijven. Dan kun je bijvoorbeeld naar Westminster Abbey gaan om je te laten vaccineren op dezelfde plek waar William en Kate trouwden.

Via de oom van een vriend

Duurt het te lang bij de huisarts in Duitsland? Als je echt nodig gevaccineerd wilt worden, dan kun je de moeite nemen om (net als in Nederland) te kijken of er nog afspraken ‘over’ zijn bij vaccinatiecentra en dan de reis maken naar een meestal wat minder centraal deel van het land.

Maar de manier waarop de meeste kennissen van mij in Duitsland hun vaccinatie hebben bemachtigd verliep een stuk minder officieel. De meesten hebben die gekregen van een huisarts, bijvoorbeeld de oom van een vriend, die nog wat vaccinaties ‘over’ had. Alsof ze van een vrachtwagen zijn gevallen.

Het hoort eigenlijk niet

Een aantal van mijn kennissen vond het voor zichzelf wel moeilijk om op deze manier een vaccinatie te krijgen. Risicogroepen zouden ze misschien harder nodig hebben dan zij. Maar het systeem werkt zo dat dit vaak de beste manier is om een vaccinatie te krijgen, en als jij het als twintiger of dertiger niet doet, dan doet een ander wel.

Het systeem in Duitsland is transparant en werkt volgens de regels, maar dan heb je wel geduld nodig. Als je tijd genoeg hebt, kun je eenvoudig wachten tot je een afspraak kunt maken. Maar je kunt er ook voor kiezen om je netwerk in te schakelen, dan heb je hem zo. Het hoort eigenlijk niet, maar het is wel zo makkelijk.

Je kunt de makelaar ook wat geld toestoppen

Dit geldt voor wel meer zaken. Bij het zoeken naar een huurflat in Berlijn is geluk een heel belangrijke factor. Door te reageren op advertenties doe je het eigenlijk al fout. Omdat de huren enorm laag zijn, staat er bij elke bezichtiging een rij van zo’n veertig man. Je kunt  beter via-via een kamer van iemand anders overnemen, waardoor zo’n flat ook lekker in je netwerk blijft.

Heb je deze optie niet, dan moet je bepaalde truukjes kennen om je kansen te vergroten. Spreek keurig Duits (het liefste ben je Duits) en zorg ervoor dat je alle benodigde papieren gewoon bij je hebt, zodat je eventueel ter plaatse alles kunt tekenen en overhandigen.

Maar – en dit gebeurt bijzonder vaak – je kunt de makelaar ook discreet wat geld toestoppen. Dat maakt het voor hem gemakkelijker een keuze te maken. Is dit geen optie, dan zul je het ‘open’ systeem moeten volgen en duurt het veel langer voordat je je flatje hebt.

Duitse auto’s zijn geen model voor Duitse samenleving

Omdat Angela Merkel altijd rustig, duidelijk en heel sober haar politieke standpunten uitlegt en omdat Duitse auto’s goed werken, denken we al snel dat de hele Duitse samenleving een modelvoorbeeld van efficiëntie en transparantie is.

Dat is echter niet zo. Hier iemand kennen, daar een dienst verlenen, maakt het leven een stuk makkelijker. Door alles via de officiële kanalen te doen, kom je er uiteindelijk wel – maar moet je geduld hebben.

Echte kennis van Duitsland hebben we niet

Deze aanpak klinkt soms door tot in de hoogste contreien van de Duitse samenleving, zoals de casus-Wirecard liet zien. Hier veroorzaakte een vergelijkbare houding enorme moeilijkheden, met beschuldigingen van corruptie uit verschillende hoeken. De Duitse AFM, de Bafin, beschuldigde kritische journalisten van de Financial Times van marktmanipulatie, omdat de koers van Wirecard daalde vanwege hun onderzoek.

Na twee jaar kennis te hebben gemaakt met het Duitse systeem, verbaast het mij hoe gesloten het kan zijn als je de juiste mensen of truukjes niet kent. Zeker in vergelijking met Nederland en Engeland.

Dit laat maar eens te meer zien: wij Nederlanders hebben een beeld van Duitsland, maar echte kennis van Duitsland is ons ontglipt.