Impressie coronavirus 8: oktober 2020

Huidig testtekort al voorzien in het voorjaar. Ventilatie van alle scholen voor de winter lukt nooit. Extra beveiligers ziekenhuis. Feestjes. Tweede golf. Slechtste jongetje van de klas. Sneltest. Campania ?

1 oktober 2020: Interne stukken: ministerie van VWS voorzag huidig testtekort al in het voorjaar.

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wist al in het voorjaar dat er een tekort aan coronatesten aan zat te komen en dat uitbreiding noodzakelijk was. De artsen die het kabinet adviseren, negeerden de prognose herhaaldelijk, blijkt uit stukken in handen van Follow the Money.

In augustus onthulde Follow the Money dat de artsen die de baas zijn over het testbeleid, dubbele petten dragen. Ze hebben zich gekant tegen de komst van grote, buitenlandse testlabs en wilden vooral testen binnen het netwerk van de ziekenhuislabs waaraan ze zelf verbonden zijn. Dat zou beter zijn voor de ‘kwaliteit’, maar er spelen economische belangen mee. Als er meer concurrentie komt van ‘testfabrieken’, bestaat bij de artsen de angst dat de kleine labs hun deuren moeten sluiten.

Documenten, nieuwsbrieven en gespreksverslagen laten zien dat alleen gewerkt is aan uitbreiding binnen het systeem van ziekenhuislabs – de achterban van Ann Vossen, lid van het Outbreak Management Team (OMT), voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie (NVMM) en trekker van de Taskforce Diagnostiek, waarin zij leiding geeft aan de coördinatie en opschaling van de testcapaciteit.  En dat terwijl er al in april een prognose van het RIVM lag die voorspelde dat de testvraag in september 38,5 duizend per dag zou worden — veel meer dan de capaciteit nu toelaat. De medisch microbiologische labs (MML) kunnen samen 26 duizend testen aan. De ‘overloopcapaciteit’ is goed voor nog eens 23 duizend testen en bestaat uit bloedbank Sanquin, vier HPV-labs, en U-Diagnostics, een lab dat op bijzonder veel weerstand kan rekenen. Samen komt dat in theorie uit op 49 duizend testen per dag, maar die capaciteit is nooit gehaald: de teller is begin september blijven steken op circa 30 duizend. Op 14 april heeft Vossen aan alle labs een email gestuurd waarin ze extra testapparatuur aanbiedt die VWS heeft weten te bemachtigen. Maar lang niet alle labs gaan in op het aanbod. Ook wordt niet ingegaan op een Duits aanbod van extra testcapaciteit. ‘Uitgebreid testen vanaf 1 juni, zijn we er klaar voor?’, luidt de titel van een presentatie op 8 mei. Vóór die tijd moet het testsysteem klaar worden gemaakt voor een grote toeloop. In deze presentatie valt vooral één ding op: een gedetailleerd overzicht van de verwachte testvraag per maand, afkomstig van het RIVM. Voor september. Maar het is in mei dus al duidelijk dat een capaciteit van 30 duizend testen niet toereikend gaat zijn.

1 oktober 2020 ’s avonds: Haags ziekenhuis huurt extra beveiligers in tegen agressie.

Het Haagse ziekenhuis HMC huurt sinds het weekend extra beveiligers in om het personeel te beschermen tegen agressie op en rond de corona-afdeling. Het grote stadsziekenhuis, dat drie locaties heeft, loopt vol en heeft alweer drie aparte corona-afdelingen. Aanleiding voor de extra beveiliging waren twee incidenten in het weekeinde bij de overplaatsing van coronapatiënten naar ziekenhuizen buiten de regio. “Een familie was zo boos dat een familielid zou worden verplaatst, dat ze de verpleegkundigen bedreigden. Bij een andere coronapatiënt stond opeens een advocaat op de afdeling. Eist dat de patiënt niet zou worden verplaatst”, vertelt de voorzitter van de raad van bestuur.

1 oktober 2020 ’s avonds: ‘Alle scholen voor winter voorzien van ventilatie lukt nooit’.

Het gaat nooit lukken om alle scholen in Nederland voor de winter van een goed ventilatiesysteem te voorzien. Voorzitter Wouter Wijma van de Vereniging Leveranciers Luchttechnische Apparaten (VLA) zegt dat de installatiebranche daarvoor capaciteit tekort komt. Vanwege de corona-uitbraak is er nu opeens veel aandacht voor goede ventilatiesystemen. Maar in veel schoolgebouwen voldoet de ventilatie niet of slechts gedeeltelijk aan de eisen. “Als ik de cijfers zo bekijk gaat het nog om 2.000 scholen. Dan heb je het al gauw over 20.000 tot 40.000 lokalen. Dat gaan we niet redden.”

2 oktober 2020: Verpleeghuizen: ‘Beschermingsmiddelen zijn er, testcapaciteit ontbreekt’.

Verpleeghuizen en de ouderenzorg in Nederland zijn klaar voor de tweede golf van het coronavirus. Wat zorgen baart, is het toenemende aantal besmettingen onder ouderen en de onzekerheid rondom de testcapaciteit. Uit data van het RIVM blijkt dat vorige week 1.072 zeventigplussers positief testten op het virus, terwijl 272 positieve tests werden afgenomen in verpleeghuizen. Daarnaast vertelde RIVM-baas Jaap van Dissel dat meer clusters worden waargenomen in verpleeghuizen. Sinds juni zou het om meer dan 150 clusters gaan. Voorzitter Nienke Nieuwenhuizen van de vereniging van specialisten ouderengeneeskunde (Verenso), vertelt dat een verdere stijging een enorme impact kan hebben. Een nieuwe harde klap kan de ouderenzorg echter beter opvangen dan in maart en in april.  Toen werd lange tijd gekampt met een tekort aan schorten, ontsmettingsmiddelen, mondmaskers en andere beschermingskleding. Dat leidde tot precaire situaties en hoge druk op het personeel.

2 oktober 2020: ‘Halsema had vóór antiracimebetoging al zorgen over grote opkomst’.

De Amsterdamse burgemeester Femke Halsema maakte zich er een dag voor de veelbesproken Black Lives Matter-betoging op de Dam in juni al zorgen over dat er te veel mensen zouden komen. Dat melden De Telegraaf en Shownieuws vrijdag op basis van WhatsApp-berichten en e-mails die zij via een Wob-procedure in handen hebben gekregen. De dag voor de demonstratie opperde de burgemeester via WhatsApp dat er een strategie zou moeten komen voor als de betoging uit de hand zou lopen en dat „de opkomst ook wel eens veel groter zou kunnen zijn dan we nu denken”.

In een ander bericht uitte Halsema zorgen over „de combinatie van een geëmotioneerde zwarte bevolking (en meer dan we nu verwachten) en uitgaanspubliek met een kort lontje”. De berichten zijn opvallend, omdat de burgemeester na het protest zei verrast te zijn door de grote opkomst op de Dam. Ook zei ze dat er meer maatregelen getroffen zouden zijn als de autoriteiten hadden geweten dat er zoveel mensen zouden komen. Ook blijkt volgens De Telegraaf uit de berichten dat het Openbaar Ministerie niet betrokken was bij het besluit om het protest niet af te breken, terwijl een veiligheidsambtenaar van Halsema en het OM zelf dat eerder wel stelden. Volgens de krant mailde een officier van justitie enkele dagen na de betoging aan een veiligheidsambtenaar dat „wij op 1 juni niet bij het besluit om niet op te treden tegen de drukte en de schending van de 1,5 meter regel zijn betrokken, waar in de externe communicatie wel wordt gesteld dat het een driehoeksbesluit is”. Raadsleden van VVD, CDA en FVD hebben kritisch gereageerd; FVD heeft een debat aangevraagd.

2 oktober 2020: Ouderen willen geen speciaal uurtje in de supermarkt.

Ouderenbond ANBO vindt het geen goed idee om in supermarkten een uurtje voor ouderen in te voeren. De belangenbehartiger noemt een dergelijke maatregel stigmatiserend en vindt bovendien dat ouderen te allen tijde hun boodschappen moeten kunnen doen.

2 oktober 2020: Van Engelshoven: geen mondkapjes op mbo en hoger onderwijs.

Studenten op mbo’s, hogescholen en universiteiten hoeven geen mondkapje op hun opleiding te dragen. Minister Van Engelshoven van Onderwijs zegt dat er op deze scholen “geen reden” is om een mondkapje dringend te adviseren, zoals op middelbare scholen wel is gebeurd. Landelijk advies is niet nodig. Op deze instellingen is het goed mogelijk om de geadviseerde anderhalvemeter afstand te bewaren. Ook in de gangen en in de liften. Dat is in het voortgezet onderwijs niet zo.

2 oktober 2020: Apart mondkapjesprotocol voor leerlingen speciaal onderwijs.

De PO-Raad komt maandag met een apart protocol over het dragen van mondkapjes in het voortgezet speciaal onderwijs. Dat is nodig, omdat leerlingen op die scholen soms beperkingen hebben die het dragen van een mondkapje heel lastig maken. Voor dove en slechthorende leerlingen is het essentieel dat zij gezichtsuitdrukkingen en de mond goed kunnen zien. Slechtziende leerlingen kunnen eveneens erg gehinderd worden door mondkapjes. Ook zijn er scholen waar leerlingen zodanige gedragsproblemen hebben, dat het dragen van een mondkapje vrijwel onmogelijk is. Er zijn scholen die overwegen om plastic gelaatsmaskers in te voeren.

2 oktober 2020: Inspectie: toezicht op coronatests moet aangescherpt.

Het toezicht op de veiligheid van coronatests moet worden opgevoerd. Dat concludeert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. De keten van testafnemers en laboratoria valt nu onder “verschillende vormen van toezicht”. Laboratoria vinden dat er gaten vallen en dat het niet altijd duidelijk is hoe het toezicht is geregeld, aldus de inspectie. Die wil voor het einde van het jaar het toezicht verbeteren.

Nederland kampt sinds een tijdje met een tekort aan testcapaciteit. Het is niet mogelijk om tests af te nemen bij iedereen die zich wil laten testen. Volgens de inspectie kan dan “een sterkere regie” de tekorten verkleinen, zodat er meer ruimte is om mensen te testen. Nieuwe manieren om te testen kunnen daarbij hepen, maar die moeten wel zorgvuldig worden toegelaten.

3 oktober 2020: Ministerie: wekelijks 125.000 meer coronatests beschikbaar.

Vanaf komende week zijn wekelijks 395.000 coronatests beschikbaar, 125.000 meer dan afgelopen week. Dat zegt een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

3 oktober 2020: RIVM: ‘Tweede golf waarschijnlijk veroorzaakt door vakantievierende jongeren’.

De tweede golf is waarschijnlijk veroorzaakt door jongeren die het virus na hun vakantie hebben meegebracht naar Nederland. De jongeren zouden het virus via feesten en studentenhuizen verder hebben verspreid. Hierdoor raakten ook ouderen besmet, die het virus via hun werk en familie weer verder verspreidden. Zo is het virus uiteindelijk ook weer in de verpleeghuizen terechtgekomen.

3 oktober 2020: Deel longafdeling Medisch Centrum Leeuwarden in quarantaine.

Een deel van de longafdeling van het Medisch Centrum Leeuwarden (MCL) moet een of twee weken in quarantaine, omdat er vier medewerkers zijn besmet. Alle patiënten op de afdeling zijn negatief getest, maar verpleegafdeling K van de Longgeneeskunde is uit voorzorg toch in quarantaine.

4 oktober 2020: Fors meer coronapatiënten in de ziekenhuizen, verdere stijging verwacht.

Het aantal in het ziekenhuis opgenomen coronapatiënten is in Nederland met 69 gestegen naar 810. In totaal liggen er momenteel 163 mensen op de intensive care. De verhouding is beter dan bij de eerste piek. Omdat veel patiënten jonger zijn en artsen beter bekend zijn met het virus dan in maart, liggen er in verhouding met het aantal ziekenhuisopnames minder mensen op de intensive cares.

4 oktober 2020: Aandeel besmette inwoners tweede golf veel lager in Duitsland.

In Duitsland is het aantal bij de overheid bekende coronapatiënten de afgelopen 24 uur met 2.279 gestegen. Daarmee komt het totaal op 299.237 en dat is in verhouding met het aantal inwoners vrij laag vergeleken met andere Europese landen. In het kaartje in de onderstaande tweet is te zien dat bijvoorbeeld Nederland verhoudingsgewijs veel meer besmette personen heeft.

5 oktober 2020: Tanken? ’Kort oponthoud’ in Duitsland mag niet meer.

Even tanken of een boodschap doen over de grens met Duitsland is sinds het weekeinde niet meer toegestaan. Tijdens de eerste coronapiek in het voorjaar mochten Nederlanders nog even de grens over voor een „kortstondig oponthoud”, maar dat is nu in elk geval tot 1 november niet de bedoeling.  

5 oktober 2020: Testcapaciteit sneller dan verwacht uitgebreid: nu al op niveau eind oktober.

De capaciteit van testlaboratoria is in korte tijd sneller dan verwacht opgeschaald. Momenteel kunnen per dag ruim 56.000 coronatests afgenomen worden, aantallen die pas eind oktober realistisch leken. Mede door de snelle uitbreiding kunnen eind oktober naar verwachting zo’n 70.000 tests per dag worden afgenomen: die aantallen werden pas eind november verwacht.

5 oktober 2020 ’s avonds: Ziekenhuizen Noord-Holland en Flevoland schalen reguliere zorg af.

Nagenoeg alle ziekenhuizen in Noord-Holland en Flevoland schalen de reguliere zorg met 20% af om zorg tijdens de tweede coronagolf zoveel mogelijk toegankelijk te houden. Het lukt de ziekenhuizen door de toename van het aantal coronapatiënten niet om de reguliere zorg op het normale niveau door te laten gaan. Niet-urgente afspraken, operaties en ingrepen worden uitgesteld. De spoedzorg gaat, net als bij de eerste coronagolf, echter gewoon door. In het Antoni van Leeuwenhoek en in het Brandwondencentrum wordt de zorg niet afgeschaald.

6 oktober 2020: Helft bewoners (12) van Drents verpleeghuis overleden aan gevolgen corona.

In verpleeghuis De Omloop in het Drentse Norg zijn 12 van de 24 bewoners aan de gevolgen van het coronavirus overleden. Dat gebeurde in slechts tweeënhalve week tijd na de eerste positieve test.

6 oktober 2020 ’s avonds: Nederland bijna koploper besmettingen in Europa.

Nederland is hard op weg de grootste besmettingshaard van Europa te worden. Begin september was het aantal besmettingen in ons land vergelijkbaar met veel omliggende landen. Inmiddels staat Nederland met Frankrijk en Spanje in de top van de landen met relatief de meeste besmettingen.

Maar waar in Frankrijk en Spanje de daling inmiddels is ingezet, stijgt het aantal besmettingen in Nederland door, net als in België. Nederland wordt het slechtste jongetje van de klas.

In de lijn voor Nederland valt op dat er van een afvlakking nog geen sprake is. In totaal zijn er in de afgelopen week 27.482 nieuwe positieve testen bij het RIVM gemeld. Dat is ruim 40 procent meer dan een week eerder, toen nog 19.299 besmettingen werden geregistreerd.

7 oktober 2020: 51.000 tests per dag mogelijk: wachtrijen snel verleden tijd.

Waarschijnlijk komt er snel een einde aan de wachtrijen voor de teststraten. De testcapaciteit in de Nederlandse laboratoria is enorm verbeterd. Er zijn nu genoeg testmaterialen om 51.000 coronatests per dag te verwerken. Dat zijn er ruim 20.000 meer per dag dan vorige week. Dat bevestigt de GGD.

8 oktober 2020: Studie: besmettingsrisico met corona binnen is 20 x zo hoog als buiten.

At least one study found COVID-19 patients were nearly 20 times more likely to have been infected indoors than outdoors. But that doesn’t mean you’re in a protective bubble when outdoors.

9 oktober 2020: Waar ben je als Nederlander nog welkom deze herfstvakantie?

Een paar dagen weg tijdens de herfstvakantie is normaal gesproken eenvoudig te regelen. Maar door het oplopende aantal coronabesmettingen in Nederland en de rest van Europa is er een wirwar aan regels en reisadviezen ontstaan. Waar kun je nog heen? Kijk eerst naar het reisadvies van de Nederlandse overheid. Nederlanders die naar landen of gebieden reizen die worden afgeraden door de overheid, wordt sterk geadviseerd om bij thuiskomst tien dagen in quarantaine te gaan.

Bekijk hier het reisadvies van de Nederlandse overheid:

10 oktober 2020: Experts verwachten dat coronavirus in zomer 2021 beheersbaar is.

Economen en gezondheidsexperts verwachten dat het coronavirus rond zomer 2021 beheersbaar is. Ondanks dat we volop in de tweede golf zitten, kan het kabinet beter het ‘nieuwe normaal’ afschaffen.

We weten steeds beter aan welke knoppen we kunnen draaien om corona onder controle te houden. Deskundigen verwachten niet dat het virus in 2021 is verdwenen. Meer kennis erover, een vaccin, forse inzet van sneltesten en beter bron- en contactonderzoek kan zorgen voor het gewone leven.

11 oktober 2020: Dit is het verschil tussen een intelligente en volledige lockdown.

Het aantal besmettingen blijft toenemen en strengere coronamaatregelen zijn bijna onvermijdelijk.

Bij de intelligente lockdown wordt aangeraden zoveel mogelijk thuis te blijven. Bij een volledige lockdown heb je geen keuze meer. Je moet verplicht thuisblijven. Voor het doen van boodschappen of gaan naar je werk gelden strenge regels. Bij intelligente lockdown geen avondklok. Maar bij een volledige lockdown is dit wel mogelijk. Bij een intelligente lockdown mag je een maximaal aantal mensen thuis ontvangen. Bij een volledige lockdown mag je geen familie of vrienden bezoeken.

12 oktober 2020: GGD gaf tientallen mensen verkeerde uitslag coronatest.

De GGD Kennemerland gaf per ongeluk 35 mensen een verkeerde uitslag van de coronatest. Ze hoorden ten onrechte dat ze geen corona hadden en vice versa.

13 oktober 2020: GGD kan niet eens meer alle besmette personen spreken.

Het bron- en contactonderzoek moesten veel GGD’s de afgelopen weken overboord gooien, omdat het aantal coronabesmettingen in Nederland zo snel oploopt. Maar inmiddels lukt het de GGD zelfs niet meer om met iedere besmette persoon te spreken. Veel GGD’s stopten vorige week al met het uitvoeren van grootschalig bron- en contactonderzoek bij elke positieve test. Het aantal besmettingen is te hoog meer om dat vol te houden. Het lukt zelfs niet meer met alle besmette personen te bellen.

13 oktober 2020: Vijfhonderd virussen nodig voor infectie met Corona.

Hoeveel coronavirussen zijn nodig om iemand te infecteren? Onderzoekers van Forschungszentrum für Molekulare Medizin (CeMM) in Wenen hebben nu het antwoord: vijfhonderd. Dat is goed nieuws, want het is best veel. Voor het overdragen van een ziekte als aids is één enkel virus al genoeg, bij griep gaat het om tien tot honderd. Maatregelen als het houden van afstand en het dragen van een mondkapje zijn al effectief. Heeft iemand Corona, zolang je niet de volle lading krijgt, ben je veilig.

14 oktober 2020: Steeds meer ouderen in verpleeghuizen raken besmet met het coronavirus.

Steeds meer ouderen in verpleeghuizen raken besmet met het coronavirus. Was dat aantal in juli en augustus nog zo’n 100 per week, afgelopen week raakten 723 ouderen besmet, vergeleken met 623 de week ervoor. Het gaat veelal om 80-plussers die ook lijden aan dementie.

14 oktober 2020: Ministerie meldde maandenlang veel te weinig opnames coronapatiënten.

Het ministerie van Volksgezondheid heeft afgelopen maanden veel te weinig ziekenhuisopnames van coronapatiënten gemeld. Het is daarom overgestapt op een nieuwe bron voor het aantal dagelijkse ziekenhuisopnames. Het gevolg is dat het aantal dagelijkse ziekenhuisopnames woensdag in één klap ruim is verdubbeld ten opzichte van dinsdag. Het gemiddelde aantal patiënten dat per dag wordt opgenomen, is hierdoor binnen een dag opgelopen van 57 naar 134,3. Terwijl de signaalwaarde, die als een alarmbel functioneert, 40 is.

15 oktober 2020: Ruim helft landen kleurt rood op nieuwe coronakaart Europa.

15 oktober 2020 ’s avonds: Arib: politici ‘ontvluchten’ Kamergebouw vanwege bedreigingen.

Arib maakt zich zorgen omdat demonstranten die nu “dagelijks” voor de deur staan het niet houden bij vreedzaam demonstreren. “Ze belagen Kamerleden, raken ze aan en jouwen journalisten en politici uit.” Het leidt ertoe dat medewerkers en ook bezoekers het Kamergebouw het liefst vermijden. 

17 oktober 2020: Mogelijk tot december gedeeltelijke lockdown nodig.

De ‘gedeeltelijke lockdown’ zoals sinds woensdagavond van kracht, kan tot in december duren. Jaap van Dissel van het RIVM zegt dat hij een langere periode verwacht “waarin aantallen verhoogd zijn”. Besmettingscijfers zullen eerst nog verder toenemen voordat een eventuele afname volgt. Hij houdt er rekening mee dat de nieuwe coronamaatregelen niet al na vier weken versoepeld kunnen worden.

17 oktober 2020: Ziekenhuizen maken zich zorgen over komend griepseizoen.

De griepgolf van komende winter verhoogt de druk op ziekenhuizen verder. Dat zegt hoogleraar infectiepreventie Andreas Voss. “Mensen met griep, maar ook andere luchtwegvirussen, hebben klachten die overlappen met symptomen van covid-19. Zelfs een milde griepgolf leidt tot extra werk.”

18 oktober 2020: Nieuw bewijs: handen wassen helpt tegen corona.

Japanse onderzoekers hebben nieuw bewijs gevonden dat handen wassen werkt om het coronavirus te bestrijden. Het coronavirus overleeft vijf keer langer op de huid van mensen dan een griepvirus. Corona overleeft 9 uur op de mensenhuid, een griepvirus 1,8 uur. Het risico corona over te dragen via contact is een stuk groter dan het risico het griepvirus over te dragen. De overlevingsduur op de huid van mensen, die kort daarvoor waren gestorven, werd onderzocht. Zowel het coronavirus als het griepvirus worden binnen 15 seconden uitgeschakeld als ethanol wordt gebruikt, dat in handgels zit. De kans op verspreiding van het virus wordt groter als het virus lang blijft leven op de huid, aldus de onderzoekers. “Handhygiëne kan dat risico verminderen.” De studie onderschrijft het beleid van de WHO en het RIVM, gericht op het regelmatig en zorgvuldig wassen van de handen. Bijna 40 miljoen mensen wereldwijd zijn sinds de uitbraak in China eind vorig jaar met het coronavirus besmet.

18 oktober 2020: GGZ: mentale gezondheid in gevaar, jongeren kunnen ‘door ijs zakken’.

De Nederlandse GGZ maakt zich zorgen over de gevolgen van de coronacrisis voor de geestelijke gezondheid van de Nederlandse bevolking. Over de mentale gezondheid van kinderen en jongeren zijn de grootste zorgen. “De problemen die we zien zijn acuut en moeten aangepakt worden om groepen die nu al door het ijs dreigen te zakken te helpen”, zegt voorzitter Jacobine Geel van GGZ. De grootste zorgen gaan over de jeugd. Bij die groep kwamen de afgelopen periode meer stress- en depressieklachten voor. Volgens de GGZ zijn er steeds meer aanwijzingen dat kinderen en jongeren lijden onder het stilvallen van sociale interacties. Door een lockdown hebben zij niet de veiligheid, vrijheid en experimenteerruimte die nodig is voor hun ontwikkeling. Er wordt meer gebeld naar de Kindertelefoon en gechat met hulporganisatie Fier. Ook de gezinsproblematiek is een aandachtspunt: omdat de jeugd meer geïsoleerd thuiszit, nemen de zorgen over huiselijk geweld en misbruik toe. De GGZ is bang voor gevaarlijke situaties door gebrek aan contact met veilige volwassenen.

19 oktober 2020: Amsterdamse jongeren huren vaker hotelkamers om in te feesten.

Jongeren in Amsterdam boeken de laatste tijd steeds vaker een hotelkamer, omdat kroegen dicht zijn en hotels nu een stuk goedkoper. De afgelopen weken veroorzaakten ze daar regelmatig overlast. “Normaal gaan die jongens ergens bij elkaar zitten in een tent, maar dat kan nu niet,” zegt een woordvoerder van de politie. “Thuis is ook geen mogelijkheid, omdat hun ouders er zijn. Dus wijken ze uit naar hotels.” Thymen Simons, manager van het Van der Valk Hotel Amsterdam Amstel, heeft regelmatig met feestende jongeren te maken. “Mensen die normaal in het park zouden rondhangen, proberen nu hetzelfde in hotels te doen”. Eind vorige maand werden nog twee nachtportiers van het hotel mishandeld omdat ze bezoekers met lachgas de toegang weigerden. De portiers moesten naar het ziekenhuis voor controle; bij één bleek een stuk van zijn kaak afgebroken.

20 oktober 2020: Expertgroep Red Team: sluit scholen per direct voor zeker 2 weken.

Scholieren vormen een groeiende groep onder de populatie die het coronavirus oploopt. Bijna 1/10^e van alle in de 2e  week van oktober positief geteste mensen heeft de middelbare schoolleeftijd. De onafhankelijke expertgroep RedTeam slaat alarm en pleit voor onmiddellijke sluiting van de scholen. In de meest week, van 5 tot 11 oktober, blijkt zo’n 8% van de positief geteste personen in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar. Met de 18-jarigen erbij is er een vrij compleet beeld van de middelbare schoolpopulatie. Sinds de zomer neemt het aandeel middelbare scholieren onder de besmette mensen toe. Zorgwekkender nog vindt het RedTeam het percentage positief geteste mensen binnen deze groep: ruim 1/10^e. Volgens de WHO ben je dan binnen die groep de controle op het virus kwijt.

20 oktober 2020: Supershedder kan coronavirus verspreiden via aerosol.

Supershedders, besmette mensen die een uitzonderlijk grote hoeveelheid virus aanmaken, kunnen het coronavirus verspreiden via fijne zwevende druppeltjes die ontstaan bij praten, zingen of ademen. Dat hevig bediscussieerde vermoeden bestond al langer, maar het was nog altijd de vraag of dit een manier kon zijn waarop het coronavirus oversprong bij bijvoorbeeld zangkoren. Dat vermoeden wordt nu onderbouwd door een uitgebreid onderzoek. De onderzoekers bekeken de virusuitscheiding bij ademen, praten, zingen, en hoesten, van mensen met en zonder klachten, en van volwassenen en kinderen. De studie, uitgevoerd door epidemiologen en infectieziektendeskundigen uit Canada en door viroloog Marion Koopmans van het Erasmus MC in Rotterdam, verscheen vorige week. De onderzoekers constateerden dat er een grote variatie is in de hoeveelheid virus die geïnfecteerde mensen produceren: sommige mensen hebben tien tot duizend keer meer coronavirusdeeltjes per milliliter in hun luchtwegvocht dan anderen. Die variatie is er óók onder mensen die geen symptomen hebben, en ook onder kinderen. Ook schijnbaar gezonde mensen en kinderen kunnen ongemerkt zo’n supershedder zijn en besmette zweefdruppeltjes produceren. Maar de studie laat ook zien dat bij veruit de meeste besmette mensen de overdracht via fijne spreek-, zing- en ademdruppeltjes nagenoeg geen rol speelt. De kans dat er levend virus in hun aerosol-ademdruppels zit (druppels kleiner dan 5 micrometer, 5/1.00ste millimeter, in doorsnede) is bij de meeste geïnfecteerden kleiner dan 0,0015, berekenden de onderzoekers. In iets grotere druppels, was deze kans te verwaarlozen. Hoestende en niezende covid-19-patiënten blijven dus veruit het grootste risico vormen. Een enkele hoest stootte soms meer virusdeeltjes uit dan een week lang zingen, schrijven de auteurs. Maar bij de super-produceerders was dat flink anders. Bij de mensen met de hoogste virusproductie is er op de eerste dag van de klachten 18% kans dat minstens één virusdeeltje zit in de kleinste druppeltjes van 5 micrometer doorsnede. Dat loopt op tot 99% in de iets grotere druppeltjes met een doorsnede van 15 micrometer of groter. De grotere druppels kunnen 10 tot honderden virusdeeltjes bevatten.

21 oktober 2020: Bonden: extra handhaving coronaovertreders onuitvoerbaar.

Vakbonden voor politiemensen en boa’s noemen de hardere maatregelen van het Veiligheidsberaad tegen coronaovertreders “volstrekt onuitvoerbaar”. Het Veiligheidsberaad, dat bestaat uit voorzitters van de veiligheidsregio’s in Nederland, wil dat agenten en buitengewoon opsporingsambtenaren meer doen om overtreders van de coronaregels aan te pakken. De bonden noemen dat een illusie. Politiebond ACP: de hardere aanpak “van de realiteit losgezongen”, omdat de politiecapaciteit door ziekte- en quarantaineverzuim met de dag afneemt. Ook de boa’s kampen volgens vakbond BOA ACP met onderbezetting. “Je kunt niet ook nog eens alcohol- en softdrugsgebruik in de avond controleren én op elk groepje afstappen. Dat is volstrekt onuitvoerbaar”, zegt voorzitter Gerrits.

21 oktober 2020: Red Team-lid en Ab Osterhaus pleiten voor strenge lockdown van vier weken.

Een korte, volledige lockdown zou het best werken om het coronavirus snel de kop in te drukken. Daarvoor pleiten Red Team-lid Ginny Mooy en viroloog Ab Osterhaus. In het voorjaar werkte deze strenge (of intelligente) lockdown in ons land niet helemaal zoals gehoopt, maar Ab Osterhaus benadrukt dat deze aanpak in Nieuw-Zeeland, Australië, Japan en Thailand wel zijn vruchten afwierp. Daarom is het de moeite waard om nogmaals te proberen. “Hoe eerder we die lockdown krijgen, hoe beter. Ik maak me grote zorgen: als we niks anders doen, dan zien we de lijn verder omhoog gaan.”

22 oktober 2020: Tijdelijke Tweede Kamer van 161 miljoen euro niet coronaproof.

De tijdelijke Tweede Kamer – die voor 161 miljoen euro is verbouwd – is niet coronaproof. De gangen zijn te smal en de ruimte rond de liften is te klein om 1,5 meter afstand te kunnen houden. Externe bureaus hebben onderzocht of de nieuwe locatie van het parlement voldoet aan de coronaregels.   De kritiek is niet mals: het gebouw is ’niet coronaproof’, er wordt onder meer gewaarschuwd voor ’opstoppingen’ en er zijn ’vergaande maatregelen’ nodig om het gebouw te kunnen openen. Daarmee zijn tekortkomingen ernstiger dan tot nu toe werd aangenomen. Als het aan het kabinet ligt, verkast de Tweede Kamer volgend jaar zomer naar een tijdelijk parlement aan de Bezuidenhoutseweg. De verhuizing is nodig wegens de grootscheepse renovatie van het Binnenhof. Kamerleden moeten hun werk 5,5 jaar verplaatsen naar de voormalige kantoorkolos, onlangs voor 161 miljoen euro verbouwd.

22 oktober 2020: Een feilloze Coronatest van 20 cent.

Oostenrijkse onderzoekers hebben een Coronatest ontwikkeld die slechts 20 cent per keer kost en veel sneller resultaten toont. De test is ook minstens zo goed als een standaard PCR-test die nu overal wordt gebruikt. Zelfs het meest basale laboratorium kan de test uitvoeren. De methode heet LAMP en de basis is een vloeistof die verkleurt in aanraking met genetisch materiaal van Corona.

24 oktober 2020: Ziekenhuispersoneel wil duidelijkere richtlijnen voor gebruik mondkapjes.

Meerdere zorgorganisaties pleiten voor het voortdurend dragen van medische mondkapjes.

25 oktober 2020: In recordtempo komen er weer 100.000 coronagevallen bij.

Het duurde bijna 7 maanden voordat de 100.000e Nederlander positief testte op het coronavirus. Het duurde iets meer dan drie weken om dat te verdubbelen. Minder dan twee weken later is de volgende mijlpaal bereikt. Op maandag of dinsdag wordt voor de 300.000e keer een besmetting vastgesteld.

25 oktober 2020: ‘Die illegale feesten zoals in Hilversum worden wekelijks georganiseerd’.

Het illegale feest dat vannacht in Hilversum werd beëindigd door de politie is niet uniek. Volgens een bezoeker van het feest met meer dan 300 bezoekers worden wekelijks vergelijkbare illegale raves georganiseerd rondom Amsterdam. “Bijna elke week wordt er wel een feest georganiseerd. Dit gebeurt de hele zomer al”, zegt een bezoeker. De organisaties achter de feesten zijn veelal ontstaan tijdens de coronaperiode en promoten hun feesten allemaal op een eigen manier, bijvoorbeeld via Instagram of WhatsApp. De organisatie van vannacht heeft ook al eerder feesten gegeven. “Het is niet iets nieuws. Het gebeurde altijd al, ook voor corona er was. Het verschil is dat er nu echt veel jongeren op afkomen, voor corona was het meer een underground publiek, een beetje alternatief.”

29 oktober 2020: Merkel waarschuwt voor vier zware maanden.

De Duitse intensive-careafdelingen dreigen binnen enkele weken overbelast te raken. Daarvoor waarschuwt bondkanselier Angela Merkel in een toespraak in de Bondsdag, een dag nadat Duitsland nieuwe coronamaatregelen aankondigde. Zo gaan cafés, restaurants en culturele gelegenheden dicht en worden sportactiviteiten ingeperkt. Volgens Merkel zit er niets anders op dan een Teil-Lockdown, omdat hygiënemaatregelen alleen onvoldoende zijn om het virus de kop in te drukken.

“Het is een dramatische situatie. We kunnen wachten tot de IC’s vol zijn, maar dan zijn we te laat.” De bondskanselier erkent dat de nieuwe maatregelen individuele vrijheden beperken en bedrijven schade aanbrengen. Daarom is het goed dat de coronastrategie wordt bekritiseerd, stelt Merkel, maar dat betekent niet dat complottheorieën moeten worden rondgebazuind. Ze noemt populisten die beweren dat het coronavirus ongevaarlijk is “gevaarlijk en onverantwoordelijk”. Merkel zegt dat Duitsland zich moet opmaken voor vier lange, zware wintermaanden, “maar ze zullen op een dag voorbij zijn”. Op dit moment worden voorbereidingen getroffen voor een groot vaccinatieprogramma. 

29 oktober 2020: Noodkreet ziekenhuizen België: leg land plat.

De ziekenhuizen in België roepen de zes regeringen van het land gezamenlijk op het land verder stil te leggen vanwege het coronavirus. Dat kan het verschil maken “tussen leven en dood van onze medeburgers en onze naasten”, schrijven de koepelorganisaties die alle Belgische ziekenhuizen vertegenwoordigen. “De situatie in de ziekenhuizen is kritiek, het zorgpersoneel zit op zijn tandvlees en de verspreiding van het virus toont voorlopig geen enkele vertraging.” Ziekenhuizen waarschuwen dat als de maximumcapaciteit van de intensive care overschreden wordt er keuzes moeten worden gemaakt. Het zorgpersoneel is aan het eind van zijn latijn. Er is een personeelsuitval van 20 tot 30%, met pieken tot 40%. De ziekenhuizen voelen zich gesteund door de cijfers en steeds meer virologen die voor een nieuwe volledige lockdown pleiten, met een verbod op niet-essentiële verplaatsingen. Volgens de jongste cijfers liggen er 5.924 Covid-19-patiënten in de ziekenhuizen, van wie bijna duizend op de ic. De afgelopen week werden dagelijks gemiddeld 593 coronazieken opgenomen.

29 oktober 2020 ’s avonds: Zuid-Italië vreest tweede golf. ‘Helft ondernemers dreigt failliet te gaan’.

Duizenden kleine ondernemers die het moeilijk hebben in de regio rondom Napels. Doodsbenauwd dat een nieuwe lockdown de genadeklap voor ze betekent. Ruim 50% van de kleine ondernemers dreigt dan failliet te gaan. Kapper Pino heeft daarom een netwerk gestart, Stamma Ca’ (wij zijn hier). Ruim 2.000 ondernemers met wie hij vreedzame protesten organiseert tegen nog strengere regels. De gewelddadige protesten van de afgelopen dagen keurt Pino af. Want de medische noodsituatie erkent hij zeker. Met dagelijks zo’n 2.500 nieuwe besmettingen is Campania op dit moment de hardst getroffen regio na Lombardije. Maar omdat het zorgsysteem in Campania veel zwakker is dan in het rijke noorden, is de nood er ook veel groter. Een wanhopige vrouw schreeuwt: “Mensen gaan dood van de honger en van covid. De ziekenhuizen staan op instorten!” Bruno Zuccarelli, vicepresident van de Orde van Medici in Napels zegt al dagen dat er hard ingegrepen moet worden. “Het zorgsysteem staat op omvallen, omdat Campania tien jaar onder curatele heeft gestaan. Er is niet geïnvesteerd in nieuw zorgpersoneel. Nu komen we 13.500 mensen tekort. We moeten voorkomen dat in Napels gebeurt wat we in Bergamo hebben gezien.” De tweede coronagolf heeft twee van de grootste problemen van Zuid-Italië blootgelegd. De zwakke economie: de vijf armste Italiaanse regio’s liggen allemaal in het zuiden, de economie leunt vooral op midden- en kleinbedrijf. Het zwakke zorgstelsel: de vijf slechtst presterende zorgstelsels zijn te vinden in Zuid-Italië. Campania staat een-na-laatste.

30 oktober 2020: Nieuwe corona-variant verspreidt zich sneller, maar is niet ziekmakender.

De variant van het coronavirus die nu het meest voorkomt in Nederland en de rest van de wereld, is waarschijnlijk door Europa verspreid door toeristen die deze zomer in Spanje waren. De virusstam waarmee de pandemie in het Chinese Wuhan begon, heeft zichzelf een beetje veranderd. Op de uitsteeksels van oorspronkelijke SARS-CoV-2-virusdeeltjes zat een ander aminozuur dan op de variant die nu overal het meest wordt aangetroffen. Die variant met de mutatie Spike D614G was overigens al geruime tijd bekend. Het RIVM zei begin oktober ook dat het virus in de zomer door vakantiegangers vanuit Spanje naar Nederland is ‘geïmporteerd’. Het instituut vergeleek de opleving van het virus in Nederland met de grote uitbraak in maart, die waarschijnlijk werd veroorzaakt door terugkerende wintersporters uit Italië en Oostenrijk. De wetenschappers opperen ook de mogelijkheid dat het virus door de mutatie genetisch zo is veranderd, dat het zich eenvoudiger verspreidt.

31 oktober 2020: Politie beëindigt illegaal feest in werfkelder in Utrecht.

De politie heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag een illegaal feest beëindigd in Utrecht. Het feest vond plaats in een werfkelder aan de Oudegracht. Een deel van de aanwezigen kreeg een boete. Sommigen wisten de politie te ontvluchten. Toen die later in de nacht wilden terugkeren naar het feest hield de politie hen aan. Nadat ze een boete hadden gekregen, werden ze weer vrijgelaten.

31 oktober 2020: Utrecht krijgt XL-testlocatie voor 10.000 coronatests per dag.

Bij de Jaarbeurs in Utrecht is begonnen met de bouw van een nieuwe grote coronatestlocatie met 40 afzonderlijke teststraten. In deze XL-testlocatie kunnen tienduizend mensen per dag getest worden.