Het geschreeuw over fascisme verhult de nieuwe gedaantes van het fascisme

Na de eclatante verkiezingsoverwinning van Donald J. Trump als de 47ste leider van het Vrije Westen kregen veel intellectuelen en zij die zich daarmee identificeren de onbedwingbare neiging, als ware het een loyaliteitsbetuiging aan The Powers That Be, om het nieuwe regime in de meest diabolische woorden te veroordelen. Velen spraken van ‘Het Einde Van De Democratie’, en namen allemaal heel stoer het F-woord in de mond in volledig inwissel- en voorspelbare stukjes die wel met Chat GPT geschreven leken te zijn.

Maar wat is dat nu precies, fascisme? Het nieuw fascisme manifesteert zich niet meer als zwart glimmende stampende laarzen op straat, ’s nachts de klop op de deur, ‘Aufmachen!’ en vernietigingskampen met prikkeldraad onder hoogspanning. De geschiedenis herhaalt zich want de mensheid is helaas een kudde repetitive morons, wezens met beperkte verstandelijke vermogens en gebrekkige zintuigen die denken dat ze heel wat zijn. Gelukkig komt de geschiedenis telkens weer in een andere, nieuwe en frisse vorm terug.

De cult of personality was een vast patroon in het vroege fascisme, maar is in dit nieuw narcistische tijdperk een constante, zowel in politiek als cultuur. De essentie van het fascisme, vrij naar Hannah Ahrendt, is een totalitair en repressief systeem met autoritaire instituties die geen tegenspraak dulden. Er is altijd een ideologie met een absolute waarheidsclaim, vaak verpakt als heilsleer. Dissidenten werden onder ouderwetse fascistische regimes simpelweg fysiek geëlimineerd. Maar omdat dit zo lelijk staat en we nu goede manieren hebben geleerd, worden andersdenkenden tegenwoordig geïntimideerd, genegeerd, belachelijk hetzij monddood gemaakt, gestigmatiseerd, gecancelled, gedeplatformed, gedetineerd, het leven onmogelijk gemaakt met tijdrovende, uitputtende, slopende juridische procedures.

Een populist is nog geen fascist

Trump heeft een eclectisch electoraat. Van miljonairs tot de urban poor, van een intellectuele bovenklasse tot boeren, vissers, arbeiders, dwars door alle rassengrenzen heen. Natuurlijk zit er ook fout volk onder zijn aanhangers dat wel eens met verkeerde vlaggen wil zwaaien. Incidenten die door anti-Trumpisten steevast breed worden uitgemeten. Trump vertolkt de stem van het blue collar proletariaat, kleine middenstanders, meer dan de helft van de Amerikanen die zich door een kosmopolitische, hoogopgeleide bovenlaag (waar ik, schrijver van dit artikel, ook deel van uitmaak) in de steek gelaten voelen.

Trump is geen fascist, maar een populist met autoritaire trekjes die eerder thuishoort in de categorie Caudillo, de Latijns-Amerikaanse sterke leiders uit de vorige eeuw. Het echte fascisme woekert waar we bijstaan, recht onder onze neus, en kent drie nieuwe varianten:

1. De meest primitieve en lompe vorm is het Islamofascisme. Dit uit zich, in chronologische volgorde, in redacties afslachten, concertzalen platmitrailleren, leraren de kop afsnijden etcetera. Na het Hamasbloedbad van 7 oktober 2023 is de beer helemaal los en nu manifesteert het zich regelmatig in alle hoofdsteden van Europa. De afgelopen week was het volle bak Jodenjacht in Amsterdam na de voetbalwedstrijd Maccabi-Ajax. Het Islamo-facisme komt in verschillende gedaantes: De ultra’s van ISIS en Al Qaeda die wereldheerschappij van de Islam ambiëren, propagandisten die Islamkritiek gelijk willen stellen met Islamofobie en het vervolgens strafbaar willen maken tot een gematigde maar zwijgende meerderheid van meelopers.

2. Het semi-Stalinistische kennistheoretisch fascisme van de Critical Race Theory, de Social Justice Warriors, identiteitspolitiek of welke namen men ook maar aan de Woke-beweging geeft. De paradigma’s van deze ideologie, in feite een nieuwe religie, zijn onfeilbaar. De doctrine duldt geen tegenspraak. Critici hebben last van white privilige en bevestigen juist het gelijk van de theorie. Langzaam neemt het de academische wereld over. De pluriformiteit van meningen is daar nagenoeg verdwenen. Veel denken dat het wel meevalt, omdat de wokies immers het beste voorhebben met marginale groepen. Helen Pluckrose en James Lindsay hebben in hun boek Cynical Theories het gevaarlijke karakter van dit koekoeksjong blootgelegd

3. En tenslotte het stiekeme, sluimerende, slijmerige, sluipende totalitarisme van de grote supranationale instituties en bemoeizuchtige overheden. Die pakken steeds meer macht af van zowel soevereine natiestaten als autonome burgers. Deze instituties verheerlijken het multiculturalisme en faciliteren een ‘rapid population transformation’ waar de meeste burgers niet op zitten te wachten, behalve zij die er geld aan verdienen en in beschermde enclaves wonen. Kritisch zijn over migratie is het nieuwe taboe. In het Verenigd Koninkrijk zien we dat verbaal minderbegaafde burgers die onhandig hun bezorgdheid uitspreken soms voor jaren achter de tralies verdwijnen.

Het bizarre is dat deze drie fascistische mutaties verschillende achtergronden en doeleinden hebben, maar elkaar wel ondersteunen, elkaar overlappen, elkaar wederzijds complementeren in een complexe en fluïde matrix die moeilijk valt te definiëren. Veel intelligentsia in de Oude Wereld collaboreren met dit complex door schaamteloos te pleiten voor beperking van de vrijheid van meningsuiting door sociale media te controleren en bepaalde meningen tot Verboten te verklaren.

Trump kan ook goed uitpakken

Trump geeft hoop. Hij haalt de bezem door Woke, is ondubbelzinnig over de radicale Islam en moet niets hebben van supranationale gezwellen. Dat is de aantrekkingskracht van het populisme van Trump. We leven in een gecompliceerde wereld waar de meeste leiders – Xi Jinping, Sinwar, Putin, Assad, Khamenei, Kim Jong Un, Nasrallah – weliswaar niet allemaal rücksichtlose macho schoften zijn/waren, maar op zijn minst toch wel brutale alfamannetjes met wie zoete broodje bakken geen zin heeft.

Met een badass motherfucker als Trump, a felon who’s been shot, valt niet te spotten. Er is een kans dat hij de oorlogen in Oekraïne en Gaza tot een einde zal brengen en uiteindelijk een vredesengel blijkt te zijn die in een verkeerd lichaam is geboren. Kortom, give Donald a chance. Laten we ons niet door hysterische vooroordelen leiden, maar laten we de goede man beoordelen op wat hij voor elkaar gaat krijgen.

Teun Voeten studeerde culturele antropologie en filosofie in Leiden. Hij is al meer dan 30 jaar oorlogsfotograaf en schreef boeken over de ondergrondse daklozen in New York en de oorlog in Sierra Leone. In 2018 promoveerde hij op het Mexicaanse Drugsgeweld.

Wynia’s Week verschijnt nu drie keer per week – ook in 2025 zijn er weer 156 edities en tientallen video’s en podcasts! De groei en bloei van Wynia’s Week is te danken aan de donateurs. Doet u al mee? Doneren kan op verschillende manieren. Kijk HIER. Hartelijk dank!