Gelijke beloning verkleint de salariskloof? Een Mythe!

Een vaak gehoorde feministische klacht is dat vrouwen aanzienlijk minder krijgen betaald voor hetzelfde werk dan mannen. Wetgeving om deze ongelijkheid tegen te gaan bestaat al jaren. Al in 1963 tekende de Amerikaanse president J.F. Kennedy de Equal Pay Act die ongelijke salariëring verbiedt. Toch zou er nog steeds sprake zijn van ongelijke beloning. Volgens onderzoek is dat zelfs 30%.

Feministen beweren dat het beloningsverschil het resultaat is van discriminatie door werkgevers, en tal van rapporten lijken dat te bevestigen. Maar niet iedereen….

…is daarvan overtuigd. Dr. Warren Farrell beargumenteert in zijn boek Why Men Earn More dat discriminatie slechts een kleine rol speelt. Volgens hem komt het verschil omdat mannen vaker voltijds werken, beter betaalde beroepen kiezen, vaker gevaarlijk en zwaar werk doen, en bereid zijn verder te reizen voor hun werk dan vrouwen. Farrell beweert zelfs dat onderzoek uitwijst dat de salariskloof eigenlijk omgekeerd is. Bij vrouwen en mannen die nooit getrouwd zijn geweest en geen kinderen hebben, blijken vrouwen 15% méér te verdienen dan mannen!

Wie heeft er gelijk? Op basis van onderzoeken is het helaas lastig om de werkelijke oorzaak te achterhalen. Het ene onderzoek zegt A, het andere spreekt het tegen. En vaak weet je niet hoe het onderzoek is uitgevoerd. Er zijn bovendien zoveel variabelen (beroep, aantal werkuren, ziekteverzuim, reisafstand, ervaring) dat het vrijwel onmogelijk is alleen de variabele ‘discriminatie’ te meten. Maar gelukkig kunnen we wel een paar logische vragen stellen die kunnen aangeven of discriminatie echt de boosdoener is.

Waar zijn de vrouwenbedrijven?

De eerste logische vraag die we kunnen stellen luidt: als je vrouwen minder kunt betalen om hetzelfde werk even goed te doen, waar zijn dan de bedrijven met louter vrouwen? Waar zijn al die geldbeluste ondernemers die alleen nog maar vrouwen aannemen omdat ze veel goedkoper zijn? Ze zouden zo hogere winsten kunnen behalen, aangezien de loonkosten een groot deel van de totale bedrijfskosten vormen. Vrouwenbedrijven zouden de prijzen kunnen verlagen en zo de concurrentie verslaan. Maar die vrouwenbedrijven zijn er vrijwel niet.

Zijn alle ondernemers nou zo onverstandig, is hun minachting voor vrouwen groter dan hun waardering voor geld? Dat lijkt erg onwaarschijnlijk. Maar zelfs als dat waar is, waarom starten vrouwen zelf dan geen vrouwenbedrijven? Ze zouden zelfs kunnen adverteren met ‘Made by Women’ waardoor voorstanders van inclusiviteit en diversiteit duidelijk weten welke producten en diensten ze kunnen kopen, net zoals dat al gebeurt met EcoFriendly of 100% glutenvrij.

Je zou kunnen denken dat werkgevers valide redenen hebben om vrouwen gemiddeld minder te willen betalen. Anders dan mannen kunnen vrouwen zwanger worden en zwangerschapsverlof kost een bedrijf geld. Volgens een onderzoek door het Centraal Bureau voor Statistiek uit 2017 melden vrouwen zich aanzienlijk vaker ziek dan mannen. Vrouwen belanden ook vaker in de WAO/WIA dan mannen, wat bedrijven op kosten jaagt.

‘Doe dan maar een man!’

Maar stel dat het waar is, dat er inderdaad sprake is van schandelijke discriminatie, is deze wetgeving voor gelijke beloning dan doeltreffend? Kun je werkgevers dwingen verschillende werknemers hetzelfde te betalen als zij die niet hetzelfde waard achten (nog afgezien van de immorele kant van deze dwang)? Of schiet de wetgeving dan zijn doel voorbij?

Als werkgevers vrouwen minder waard vinden dan mannen voor hetzelfde werk (terecht of niet, dat is hier nu niet van belang) en de overheid verplicht hen om beide seksen hetzelfde te betalen, wat zullen werkgevers dan doen? Dan zullen ze juist voornamelijk mannen willen aannemen. Als je meer van biefstuk houdt dan van gehakt en ze kosten evenveel, dan neem je toch meestal de biefstuk. Deze wet zorgt dus in de praktijk juist voor méér discriminatie van vrouwen op de arbeidsmarkt, met het gevolg dat ze minder vaak worden aangenomen.

Er zijn overigens enkele sectoren waarin vrouwen meer betaald krijgen dan mannen. Een daarvan is de porno-industrie, een sector die vaak verweten wordt vrouwonvriendelijk te zijn. Zijn de mannen, die ook daar aan de touwtjes trekken, vergeten seksistisch te zijn? Of is het aanbod van geschikte mannen wellicht hoger dan dat van geschikte vrouwen?

Dus ook al wijzen allerlei rapporten op een ongelijke betaling voor mannen en vrouwen voor hetzelfde werk, dat bewijst nog geen discriminatie. Het kan zijn dat de rapporten niet over gelijke omstandigheden gaan en niet in aanmerking nemen dat mannen verder reizen en meer uren maken. Daarnaast strookt het aannemen van duurdere mannen niet met de bedrijfslogica die juist kosten wil besparen. Wetgeving voor gelijke betaling werkt averechts, het zorgt voor juist méér vrouwendiscriminatie op de arbeidsmarkt en dus meer werkloosheid onder vrouwen.