Geld en banen:wie profiteert er van de woke-golf?

Mark Rutte zei in zijn toespraak op 19 december 2022 waarin hij excuses aanbood voor het Nederlandse slavernijverleden: ‘We kijken verder, over 2023 heen (…) en er komt een fonds voor maatschappelijke initiatieven in het hele Koninkrijk en Suriname, waarmee de doorwerking van het slavernijverleden de zichtbaarheid, aandacht en aanpak krijgt die nodig is. Het helingsproces moet nu beginnen en het programma daarvoor, schrijven we samen.’

Het verhaal van Rutte was deels geschreven door belangenorganisaties van Caribische Nederlanders, getuige woke codetaal als ‘doorwerking in het heden’, ‘heling’ en ‘een reis maken’. Deze termen vielen ook veelvuldig in het Kamerdebat over de slavernijexcuses van 25 januari 2023.

De regering neemt de bewering dat Caribische Nederlanders in het heden nadeel ondervinden van het slavernijverleden vrijwel onverkort over en opent daarmee de deur naar jarenlang gesteggel – zonder einddatum – over geld, subsidiebanen en wetgeving voor het ‘herstel’. ‘Woke’ zal ook in 2023 nadrukkelijk met ons zijn, maar wie profiteren er van?

Impopulaire en one-issue partijen

Van de coalitiepartijen haalde vooral D66 binnen, door Rutte te dwingen akkoord te gaan met het stokpaardje van de slavernijexcuses – waar Rutte jarenlang zelf tegen ageerde. De exposure van BIJ1-voorvrouw Sylvana Simons is verder toegenomen. Simons verklaarde in diverse media  dat zij persoonlijk Mark Rutte had overtuigd en dat zij ‘geschiedenis had geschreven’.

Zwarte belangenorganisaties azen op ingangen en subsidies

De NOS voerde rond de slavernijexcuses piepkleine zwarte groeperingen zonder zichtbare achterban op als spreekbuis, zoals Kick Out Zwarte Piet – bijna een éénmansorganisatie van de Ghanees Jerry Afriyie –  en The Black Archives, een marginaal kennisinstituut van Mitchell Esajas. De uit een website en nul achterban bestaande organisatie Zwart Manifest – van Jerry Afriyie en Mitchell Esajas – mag inmiddels bij ministeries en de Nationaal Coördinator Discriminatie en Racisme aanzitten over subsidieverdeling en antiracismebeleid.

Oud-politici maken doorstart als belangenvertegenwoordigers

Door hun eigen partijen naar de uitgang gedirigeerde politici als oud-CDA-Kamerlid Kathleen Ferrier en oud-PvdA-Kamerlid John Leerdam kwamen dankzij de slavernijexcuses weer volop in beeld. Leerdam is aangesteld als één van de twee kwartiermakers voor het op 27 miljoen euro begrote slavernijmuseum.

Ferrier zit als oud-Kamerlid tot haar pensioen op wachtgeld en is tegelijk voorzitster van de Unesco-commissie Nederland, in welke hoedanigheid ze het Sinterklaasfeest van de lijst met cultureel erfgoed geschrapt wist te krijgen (‘niet inclusief genoeg’ volgens de UNESCO-criteria) en het Antilliaans carnaval én Keti Koti óp de lijst wist te plaatsen (waar vrijwel uitsluitend Caribische Nederlanders belang aan hechten).

Ferrier zat in 2022 ook tot twee maal toe aan bij Catshuis-overleggen over het slavernijverleden, sprak op 19 december 2022 bij de NOS over een ‘holistische benadering’ om de doorwerking van het slavernijverleden te herstellen en wist zich een plek te verschaffen in de commissie die het koloniale verleden van de koninklijke familie Van Oranje gaat onderzoeken (‘om de objectiviteit te bewaken’).

In 2006 klaagden dezelfde Ferrier (toen CDA-Kamerlid) en Leerdam (toen PvdA-Kamerlid) nog dat alle aandacht uitging naar islamitische belangengroepen, die na 9/11 via islam-minnende partijen als PvdA en GroenLinks subsidies en banen binnenhaalden. In 2023 is vast te stellen dat de kansen zijn gekeerd.

Coördinatoren op zoek naar werk

Rabin Baldewsingh, oud-PvdA-wethouder in Den Haag, kreeg de door Rutte3 gecreëerde positie van Nationaal Coördinator Discriminatie en Racisme toegeschoven. Baldewsingh neemt overal waar hij te gast is –  zoals op 30 april 2022 bij het NPO-congres over Diversiteit  – publieke organisaties en politici de maat over (vermeend) institutioneel racisme. ‘Nationaal Coördinator: Direct ontslag voor ambtenaar die n-woord of ‘Zwarte Piet’ roept’ kopte het AD op 13 december 2022. Het kwam neer op stemmingmakerij naar aanleiding van een onderzoek dat was gebaseerd op anonieme meldingen.

Ferrier en Baldewsingh zoeken inmiddels – in samenspraak met de Surinaamse overheid – ook klandizie onder nazaten van contractarbeiders in Suriname (meest Hindoestanen en Chinezen), getuige een bericht op NU.nl dat er een ‘luide roep’ was om meer aandacht en – uiteraard – financiële compensatie voor deze groepen (en hun spreekbuizen).

Machtsuitoefening via wetenschappelijke dwaalsporen

In de jaren ’70 ontwikkelden academisch activisten in de marge van de universitaire wereld een mengeling van postmodernisme, postkoloniale- en gendertheorieën. Onder de noemer critical social justice heeft dergelijke (quasi-) wetenschap inmiddels vaste voet aan de grond gekregen bij de geesteswetenschappen op Nederlandse universiteiten. Van hogerhand aangestelde diversity officers bewaken – in de geest van politieke commissarissen ten tijde van de Sovjet-Unie – bij publieke instellingen de ideologische lijn.

Universitair docent Laurens Buijs – een zelfverklaard BIJ1-stemmer en woke-sympathisant – merkte wat afwijken van de lijn kan veroorzaken: in het universiteitsblad Folia van zijn eigen Universiteit van Amsterdam schreef Buijs dat wetenschappelijk is aangetoond dat er geen non-binaire mensen bestaan, maar dat docenten deze wetenschap op de UvA niet in het openbaar kunnen uitdragen. De hierop volgende verontwaardig deed denken aan de collectieve verbranding van Amerikaanse en Israëlische vlaggen in Iran. Studenten eisten zijn ontslag én – in de stalinistische geest – uitwissing van het gewraakte artikel.

Onder de aanklagers van Buijs bevonden zich – naast BIJ1-aanvoerder Sylvana Simons en BNN/VARA-presentator Tim Hofman –  ook de Central Diversity Officer van de UvA Machiel Keestra en opleidingsdirecteur ‘Interdisciplinaire Sociale Wetenschappen’ Michaela Hordijk, die aankondigde dat de gehele opleiding ‘nadrukkelijk afstand nam’ van de ‘kwetsende uitingen’ van Buijs.

Geschiedenis en wetenschap als wapen

Opvallend was dat Buijs aangaf dat de grenzen van onderzoek en debat aan de UvA in lijn liggen met gevoeligheden en taboes binnen een aantal linkse politieke partijen. Ook rond het thema slavernijverleden en kolonialisme werken activistische historici als Karwan Fatah-Black en Pepijn Brandon – vaak samen met het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis van Leo Lucassen – aan ideologisch gekleurd historisch onderzoek waarin het koloniale verleden en de Nederlandse slavenhandel als unieke misstand en bijna als raison d’être van Nederland zijn verheven – enigszins zoals in de DDR alle geschiedschrijving dienstbaar moest zijn aan de klassenstrijd.

Institutioneel racisme als permanente aanklacht

Rutte4 vroeg via de onzekere CDA-minister van Binnenlandse Zaken Bruins Slot aan het College voor de Rechten van de Mens advies over de (juridische) definitie van racisme, niet toevallig op verzoek van de éénmansfractie van BIJ1. De conclusie: die juridische definitie is er niet. Institutioneel racisme is, zo moest het College toegeven, een sociologisch construct – precies het standpunt dat Rutte jarenlang uitdroeg voordat D66 hem politiek transformeerde in een ‘tot woke gemaakte’.

Institutioneel racisme is – in gewoon Nederlands – een politiek verzinsel dat men kan inzetten om diversiteitsbeleid te verkopen en om politieke opponenten mee om de oren te slaan. Kamerleden weten doorgaans het verschil niet tussen gelijke behandeling, discriminatie en racisme en ook relevante artikelen van de grondwet lijkt men amper te begrijpen, waardoor er maar amper politiek weerwoord komt op diversiteitsbeleid en de vermeende ‘doorwerking in het heden’ van de slavernij.

NPO gaat woke verder

In 2023 is de NPO van plan het uithoudingsvermogen van de kijker te testen door in de programmering uitgebreid stil te staan bij het herdenkingsjaar 2023 over de afschaffing van de slavernij. Nu is dit historisch feit op zichzelf zeker reden voor aandacht, maar of de NPO-programmering objectief en politiek neutraal gaat zijn valt te betwijfelen.

Naar verwachting zal Omroep Zwart een bijdrage leveren: op zich nieuws, want Zwart wist in het eerste jaar van zijn bestaan amper producties te maken en trok vrijwel geen kijkers. Desondanks blijft Zwart-bestuurder Akwasi op het Mediapark vooralsnog boven alle kritiek verheven.

En het is BIJ1-lid en oud-PvdA-Kamerlid Amma Asante die als voorzitter van het Commissariaat voor de Media mag gaan oordelen over het presteren van Omroep Zwart. Binnenkort begint op NPO1 de talkshow NADIA, opgebouwd rond OP1-presentatrice Nadia Moussaid, die in navolging van Dit is M en Khalid & Sophie een woke kleuring gaat krijgen: de doorwerking van de slavernij in het heden zou zomaar een populair onderwerp aan tafel kunnen zijn.

Wynia’s Week zorgt twee keer in de week voor verrassend nieuws en verrijkende inzichten. De donateurs maken dat mogelijk. Van harte welkom! Doneren kan HIER.

Coen de Jong beschrijft in WOKELAND hoe een radicaal groepje activisten met behulp van politici van GroenLinks en D66 vat kreeg op Nederland: op de geschiedenis, op de folklore, op de politiek, op de media. Het boek is uitgegeven door Uitgeverij Blauwburgwal en kost 22,50 (geen verzendkosten). ‘Wokeland’ is overal te koop, zoals in de winkel van Wynia’s Week.