Gek dat Stemwijzer en Kieskompas geen vragen hebben over coronabeleid

Wanneer doen we iets aan de suggestieve vragen van politieke testen als Stemwijzer en Kieskompas. De afgelopen dagen heb ik verschillende testen gedaan. Gewoon uit nieuwsgierigheid, om eens te zien wat voor vragen er worden gesteld. Een geheugenopfrisser voor mij om mezelf op de hoogte te houden van wat er allemaal speelt en waar ik over na moet denken als burger wanneer ik ga stemmen.

Behalve dat deze stellingen mij inzicht gaven, werd ik me ook meteen bewust van het feit dat er stellingen ontbreken. Hieronder een opsomming en een korte analyse van twee politieke testen die ik de afgelopen dagen heb gedaan.

Stemwijzer

Om te beginnen de Stemwijzer van ProDemos. Deze gaf een redelijk goed overzicht van veel onderwerpen: ‘vaccinatie’, ‘autobelasting’, ‘inkomstenbelasting’ etc. Hoewel de stellingen een goed beeld geven van alle belangrijke maatschappelijke kwesties, zijn er toch nog aan- en opmerkingen te maken. De stellingen kunnen alleen beantwoord worden met ‘eens’, ‘oneens’ of ‘geen van beide’. Soms is een stelling zo beknopt dat je daar toch wel iets meer van wilt zeggen of vinden. Wel staat bij iedere stelling een overzicht van wat alle partijen zouden stemmen. Dit maakt het iets overzichtelijker.

En dan de onderwerpen. Er is één vraag over de EU: ‘of Nederland uit de EU moet stappen?’ Raar dat dit de enige vraag is terwijl de EU een veel belangrijker rol heeft in ons dagelijkse leven. Een andere opvallende stelling gaat over het slavernijverleden: ‘of er wel of geen excuus moet komen’. Rond dit onderwerp speelt een veel belangrijker discussie, namelijk of er wel of geen herstelbetalingen moeten komen. Er zijn waarschijnlijk veel mensen die er niets tegen hebben als de Nederlandse overheid ‘sorry’ zegt wanneer dit bijdraagt aan het geluk van veel anderen. Het wordt pas een kwestie van discussie wanneer het gaat om herstelbetalingen.

Wat ten slotte buitengewoon frappant is: er stond geen enkele stelling bij die betrekking had op religie. Terwijl er genoeg partijen zijn in de Tweede Kamer die religie of als basis nemen of een belangrijke plaats geven in hun partijideologie. En terwijl religie op allerlei manieren een rol speelt in het maatschappelijke debat. Door geen enkele vraag te stellen met betrekking tot ‘religie’ wek je de suggestie dat religieus gemotiveerde partijen zich aan moeten passen aan een maatschappijnorm waar religie geen onderdeel van is. Of negeer je simpelweg alledaagse maatschappelijke discussies die met religie te maken hebben.

Kieskompas

Het Kieskompas is al wat verder ontwikkeld. Je kunt bij iedere stelling aangeven hoe belangrijk een onderwerp voor jou is. Maar ook Kieskompas is suggestief omdat sommige onderwerpen meer aan bod komen dan andere. Zo zijn er ongeveer vier stellingen die gaan over klimaat, twee over religie en twee over de Europese Unie. De eerste stelling over de EU komt overeen met die van de Stemwijzer. De tweede stelling over de EU biedt al iets meer diepgang. Gevraagd wordt of Nederland financieel moet bijdragen aan het herstel van zwakkere EU-landen. Wat kun je hieruit opmaken? Dat degene die het Kieskompas heeft opgesteld ofwel zelf het onderwerp ‘klimaat’ heel belangrijk vindt of er vanuit gaat dat veel stemgerechtigden zich met dit onderwerp bezighouden.

Het meest opvallende aan zowel de Stemwijzer als het Kieskompas is dat (op één vraag over vaccinatie na) bij beide testen het onderwerp ‘corona’ niet voorkwam. Juist in deze tijd zou je denken dat dit het onderwerp is dat de meeste mensen bezighoudt. En als het je persoonlijk niet bezighoudt dan zorgen de media er wel voor dat het nergens anders meer over gaat. Het is dus bijzonder dat het coronabeleid een onderwerp is dat ons dagelijkse leven beheerst en de verkiezingsperiode beheerst, maar voor de aankomende verkiezingen niet relevant blijkt om mee te nemen in de Stemwijzer en het Kieskompas.