Elektrische auto’s zijn enorm milieuvervuilend en zullen altijd te duur blijven
De huidige energietransitie is een gevaarlijke weg vol met kuilen en rotsblokken, waar we inmiddels wekelijks tegenaan botsen. Nu zijn het de aanbestedingen van Nederlandse zeewindparken die dreigen te mislukken. Grote internationale energiebedrijven zoals het Zweedse Vattenfall, het Deense Ørsted en het Duitse RWE hebben nauwelijks nog animo, vanwege de steeds hogere risico’s en oplopende kosten.
Voorstanders en lobbyisten van zeewindmolens wijten dit nogal kortzichtig aan stijgende grondstofprijzen en rentetarieven, alsof het een tijdelijk probleem zou zijn. Zij pleiten voor meer overheidssteun om het tempo erin te houden.
Zoute zee is buitengewoon vijandige omgeving
Zij pleiten kortom voor meer belastinggeld van u en mij. Dat zou nog tot daaraan toe zijn als het inderdaad een tijdelijk probleem was. De oplopende risico’s en kosten zijn echter structureel. De open zoute zee is een buitengewoon vijandige omgeving voor grote industriële installaties zoals windmolens van 300 meter hoog. Golven, wind, getij en zout hebben voortdurend vrij spel, en veroorzaken relatief snelle veroudering, slijtage en corrosie van materialen.
Er zijn al indicaties dat zeewindmolens maar 15 jaar meegaan in plaats van de beoogde 25 jaar. Dat verbaast mij als chemicus niet. De energiebedrijven zien dit ook, en worden daar begrijpelijkerwijs niet enthousiast van. Het leidt tot ongeplande torenhoge onderhouds- en herbouwkosten. De staat kan dat nooit structureel blijven bijspijkeren, want het is een intrinsiek in plaats van tijdelijk probleem. Het keert bovendien elke 15 jaar terug, wanneer zeewindmolens massaal moeten worden vervangen.
Het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) roept nu ook al om ‘inzet van de overheid’ voor hun op losse schroeven staande zeewindmolenpark bij IJmuiden. Inzet van de overheid betekent ook hier meer belastinggeld van u en mij. Het is te hopen voor de leden van het ABP dat zo’n verlieslatend windmolenpark er nooit komt. Het is helemaal geen taak van een pensioenfonds om te speculeren in riskante en structureel verlieslatende projecten die afhankelijk zijn van langdurige overheidssubsidies. Het is slechts hun taak om de kostbare pensioengelden van hun leden zo goed mogelijk te laten renderen met solide beleggingen in gezonde winstgevende bedrijven.
Andere rotsblokken op de weg van de huidige energietransitie zijn netcongestie en de afnemende vraag naar zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto’s. Dat laatste was voorspelbaar, want elektrisch rijden is natuurkundig een inferieur concept. Iedereen staart zich blind op de afwezigheid van een uitlaat en de hoge efficiëntie van elektromotoren ten opzichte van verbrandingsmotoren, maar dat is slechts de allerlaatste schakel in de lange keten van automobiliteit.
Van CO2-reductie blijft maar 10-20 procent over
Het is waar dat elektromotoren geen uitlaat hebben, en met ongeveer 95 procent een drie maal zo hoge efficiëntie hebben als verbrandingsmotoren met ongeveer 30 procent. Elektrische auto’s hebben daarom ook geen grote grill en radiator nodig om overtollige warmte af te voeren. Dat is echter niet het einde van het verhaal, want er gaan heel veel schakels vooraf aan de laatste van de auto zelf.
De belangrijkste zijn de productie en milieuvervuiling van batterijen, hun op- en ontlaadverliezen, hun beperkte levensduur en de opwekking van hun laadstroom. Al die eerdere schakels kosten zoveel energie en stoten zoveel CO2 uit dat er van de factor drie in de laatste schakel maar 10 tot 20 procent overblijft in de hele keten.
Elektrische auto’s veroorzaken enorme milieuvervuiling
Die winst van 10 tot 20 procent CO2-reductie over de hele keten van automobiliteit zegt nog niks over de netcongestie en enorme milieuvervuiling die elektrische auto’s veroorzaken. CO2 is in tegenstelling tot lithiummijnbouw en batterijchemicaliën geen milieuvervuiling. De nadelen van CO2-uitstoot laten zich niet vergelijken met de nadelen van milieuvervuiling en netcongestie. Al die functionele nadelen laten zich op hun beurt niet vergelijken met de kosten van elektrische auto’s ten opzichte van brandstofauto’s.
Elekrisch rijden is duurder dan rijden op brandstof
De kosten van automobiliteit worden in belangrijke mate bepaald door belastingen, accijnzen en subsidies. Dat zijn door de overheid gemaakte politieke instrumenten, en geen intrinsieke eigenschappen van bepaalde soorten auto’s. De kosten voor consumenten zijn daarom geen duurzaamheidscriteria. Het feit dat elektrisch rijden tijdelijk gesubsidieerd wordt en daarom betaalbaar lijkt betekent niet dat het duurzamer is. Met het afbouwen van aanschafsubsidies en belastingvoordelen blijkt elektrisch rijden in elk geval structureel duurder te zijn dan rijden op brandstof.
De autolobby pleit voor meer ‘overheidsstimulansen’. Dat is een eufemisme voor meer belastinggeld van u en mij, net als bij de zeewindmolenbedrijven en het ABP. Iedereen die met de energietransitie te maken heeft moet de hand ophouden bij vadertje staat. Ook voor elektrisch rijden geldt echter dat de staat dit nooit structureel kan blijven bijspijkeren, omdat de hogere kosten intrinsiek zijn en niet tijdelijk.
Elektrische auto’s zitten vol nadelen en risico’s
Wat overblijft zijn de notoire onbetrouwbaarheid van elektrische auto’s, hun slechte prestaties bij vrieskou, hun risico op spontane onblusbare branden, hun veel hogere gewicht, hun enorme milieuvervuiling, hun netcongestie, hun kleine actieradius, hun laadpalentekort, hun lange oplaadtijden, hun stijgende aanschafprijzen en hun oplopende stroomkosten. Ze rijden bovendien nog lange tijd hoofdzakelijk op fossiele stroom, met name als de ‘r’ in de maand is. Zonnepanelen produceren dan weinig, en de aanleg van windmolens stagneert structureel.
De aanleg van zonnepanelen stagneert overigens evenzeer, vanwege afschaffing van de salderingsregeling voor consumenten. Zes maatschappelijke organisaties, waaronder de Consumentenbond, de Woonbond en de Vereniging Eigen Huis, hebben hierover een brandbrief geschreven aan de onzichtbare klimaatminister Sophie Hermans. Consumenten hebben geen vertrouwen meer in de overheid, en verliezen daardoor hun interesse in zonnepanelen op hun dak. Er zou zelfs sprake zijn van een rechtszaak tegen de staat vanwege de afschaffing van de salderingsregeling, de zoveelste rechtszaak in dit falende klimaat- en energiebeleid. Dat klinkt niet als een 1 aprilgrap.
Ik stel om al deze redenen de aanschaf van een elektrische auto zo lang mogelijk uit. Ik kan nu nog rustig, probleemloos en betrouwbaar op één tank diesel van Nederland naar Oostenrijk rijden, zonder last te hebben van vrieskou, laadpaaltekorten en oplaadtijden. Ik veroorzaak daarmee nauwelijks meer CO2-uitstoot dan een even grote maar honderden kilo’s zwaardere elektrische auto op hetzelfde traject, zeker in een winters Duitsland met zoveel bruinkoolcentrales, stilstaande windmolens, ondergesneeuwde zonnepanelen en geen kernenergie.
Stel de aanschaf van een elektrische auto zo lang mogelijk uit
Ik hoop en verwacht dat de geplande EU-verplichting vanaf 2035 voor nieuwe elektrische auto’s al voor 2030 onuitvoerbaar en onbetaalbaar zal blijken. We kunnen in 10 tot 15 jaar in de verste verte niet genoeg windmolens en zonnepanelen bijbouwen. We kunnen in die tijd op geen stukken na genoeg betaalbaar en duurzaam gewonnen lithium, kobalt en koper importeren voor 200 miljoen Europese auto’s. We kunnen nooit tijdig onze bovengrondse en ondergrondse netcapaciteit voldoende uitbreiden.
Er bestaat geen realistisch uitvoeringsplan om de megalomane en destructieve ambities van elektrisch rijden op een duurzame, milieuvriendelijke en menswaardige manier te verwezenlijken.
Maarten van Andel is chemicus. Hij publiceerde in 2023 Kies Wijzer Klimaat. Praktische gids voor consument en kiezer. Dit verhelderende boek verscheen bij Uitgeverij Blauwburgwal, kost €17,50 en is overal verkrijgbaar, ook in de winkel van Wynia’s Week.
Wynia’s Week verschijnt drie keer per week, 156 keer per jaar, met even onafhankelijke als broodnodige artikelen en columns, video’s en podcasts. U maakt dat samen met de andere donateurs mogelijk. Doet u weer mee? Kijk HIER. Hartelijk dank!
