Een ‘warme huizenkorting’, ook voor Nederland

10 procent inflatie, het hoogste cijfer sinds 1975. Maar een belangrijk verschil met 1975 is dat toen niet alleen de prijzen stegen, maar ook de lonen. 15,7 procent loonstijging in 1974 maakte het makkelijker om 10 procent inflatie op te vangen in 1975. 

De 2,1 procent loonstijging van vorig jaar is geen steun in de rug om klaar te staan voor de 10 procent inflatie nu. Volgens het NIBUD zijn het niet meer alleen de minima die financieel vastlopen, maar komen ook steeds meer huishoudens met een modaal inkomen in de problemen.

Straks: de herfststormen

30 procent van alle huurders heeft geen financiële reserve; 40 procent van alle alleenstaanden met inwonende kinderen is evenmin in staat om financiële tegenvallers op te vangen. Volgens een enquête van De Nederlandsche Bank heeft ongeveer 10 procent van de bevolking (dat zijn dus 1,8 miljoen mensen) geen enkele financiële reserve en ook geen leencapaciteit.

Nu komt de zomer, maar vanaf oktober waaien weer herfststormen met guur en koud weer en een energienota die per maand 300 euro hoger kan uitkomen dan vroeger. Wij hebben hier in Nederland een zogenaamde verzorgingsstaat en die heeft de plicht om beter te gaan zorgen voor de paar miljoen landgenoten die met angst en schrik uitzien naar de maandelijkse post van Essent, Vattenfall of Eneco.

De overheid kan niet al onze zorgen wegnemen. Er is oorlog in Oekraïne en president Poetin beschikt over 6000 kernwapens. Daar kan onze regering niet meer aan doen dan Oekraïne zo veel mogelijk helpen. De prijzen van gas en elektriciteit breken alle records, en daar kan onze overheid op korte termijn ook al niets aan doen, maar ze kan wel hulp bieden tegen de consequenties.

Hier in Wynia’s Week pleit ik steeds voor een Nederlandse benzineprijs die wordt afgestemd op het gemiddelde van België en Duitsland, maar dat is alleen om tanken over de grens overbodig te maken, want dat is slecht voor het milieu en vermindert de Nederlandse opbrengst van de accijnzen. Voor het overige is het beter om niet de prijzen aan te pakken, want een lagere prijs stimuleert de vraag en dat is opnieuw niet behulpzaam voor het milieu. Beter is het om mensen te helpen met hun inkomens.

Nu: makkelijke beloftes, veel bureaucratie

We kunnen lessen trekken uit de ‘800 euro’-belofte eerder dit jaar. 800 euro voor mensen op het minimum of net daar boven, maar 0 euro voor alle anderen, betekent dat mensen bij de gemeente hun best gaan doen om die 800 euro te pakken. Dus moeten de ambtenaren wantrouwig worden en alles gaan controleren. Het Rijk – al te vaak makkelijke en snelle beloftes maar daarna geen precieze daadkracht of zelfs helemaal geen follow-up – geeft onbetrouwbare signalen af, en dus gaan de gemeenteambtenaren nog langzamer werken.

Snel en simpel is een korting op de energierekening van Essent, Vattenfall of Eneco. Geen subsidie dus op de prijs van gas en elektriciteit, maar een korting op de rekening van oktober tot april. Engeland heeft al zo’n ‘Warm Home Discount Scheme’ (laat het maar over aan Boris Johnson om de goede slogan te vinden) en gaat dat nu uitbreiden en automatisch maken. 

Ook in Nederland?

Ik zou er voor pleiten om zo’n korting ook hier in Nederland snel te regelen. Zelfs een korting voor iedereen zou betaalbaar zijn. Een korting van 250 euro in de zeven koude maanden voor alle 8,7 miljoen Nederlandse huishoudens kost bruto 15,2 miljard. Dat geld gaan dan naar de buitenlandse leveranciers van gas en olie en heeft dus geen verkeerd effect op de binnenlandse geldhoeveelheid en de binnenlandse inflatie.

15,2 miljard is een heel bedrag, maar de Nederlandse internationale reserves staan op een record van 64 miljard, vooral door een stijging van 50 procent in de goudprijs. Als we daaruit betalen, zijn de internationale reserves nog steeds hoger dan in 2019.

Korting vooral voor lagerbetaalden

Willen we liever de huishoudens met een laag inkomen goed helpen, maar geen korting geven wanneer dat niet zo nodig is, dan bij voorbeeld volgens een simpele formule waarmee de subsidie geleidelijk afneemt in plaats van plotseling van 800 euro naar niks te duiken:

‘Korting op de energienota: 05 X (750 euro – nota zonder korting)’

Dan hoeft een huishouden met een bescheiden nota van 250 euro nog steeds niets te betalen, krijgt een huishouden met een hogere nota van 400 euro een lagere korting van 175 euro en vervalt de korting voor alle nota’s van 750 euro of hoger. Net als in Engeland, past het energiebedrijf de korting toe, en krijgt het die korting vergoed van het Rijk. Liever dat de ambtenaren de formules van de ruim dertig energiebedrijven controleren, dan dat acht miljoen huishoudens met hun formulier naar het gemeentehuis trekken.

Lonen lopen achter

Vijftig jaar geleden werden de Cao-lonen ieder jaar aangepast aan de inflatie.  Dat is niet meer zo, en dus is een ander mechanisme nodig om mensen bescherming te bieden tegen onvoorziene, hoge inflatie. En er zijn twee redenen waarom die inflatie hoog kan blijven: de euro is 5 à 6 procent zwakker sinds de Russische inval in Oekraïne en dat maakt alle invoer – niet alleen energie – duurder.

En de havens aan de Zwarte Zee zijn zo zwaar verwoest dat de uitvoer van graan uit Oekraïne ook nog in 2023 een probleem blijft. De Wall Street Journal van 30 mei interviewde graanhandelaren die vertellen hoe moeilijk en kostbaar het is om vrachtauto’s in te zetten in plaats van schepen.

10 procent inflatie in 2022 en nog eens 5 à 7 (?) procent inflatie in 2023 veroorzaken nu al nachtmerries voor een paar miljoen mensen met een laag of modaal inkomen dat niet meegroeit met die al maar hogere prijzen. De twintig ministers van Rutte-IV kunnen die zorg wegnemen door voor één keer Boris Johnson te volgen met een eigen ‘Warm Home Discount Scheme’. 

En als ze dan tegelijk twee ministers naar Brussel sturen om ‘Sorry, sorry’ te zeggen voor de foute, want extreme, aanwijzing van te veel minuscule ‘natuurgebieden’ vijftien jaar geleden,en te beloven dat Nederland een goede Europese partner blijft als Brussel ons toestaat om de kaart van de natuurgebieden te versimpelen en het idiote, nooit geijkte rekenmodel in de prullenbak te mikken, dan zijn we nog beter uit:

*25 miljard gespaard op stikstof-onzin (Duitsland heeft al berekend dat het lijdt onder een tekort aan stikstof)

*8-15 miljard voor een ‘Warm Home Discount Scheme’.

*Alle boeren blijven welkom en alle koeien mogen in de wei om maximaal te helpen tegen de hongersnood die nu al Egypte, Pakistan en veel andere landen treft.

Tot slot: de twintig ministers winnen ook politiek als ze even nadenken: de stikstofonzin maakt de boeren heel boos (nu al 11 zetels in de peiling voor BBB) en bereikt niets tastbaars voordat die ministers werkloos worden na de verkiezing van een nieuwe Eerste Kamer in mei 2023. Een ‘Warm Home Discount Scheme’ helpt iedereen direct en past precies bij twee jaren waarin de inflatie te hoog is en de lonen nog niet bijtrekken.

Wynia’s Week wordt mogelijk gemaakt door de donateurs. Mogen we u noteren? Doneren kan HIER. Hartelijk dank!