De Faunabescherming is een mantelorganisatie van de Partij voor de Dieren

Zondagochtend 9 juli schoot een agent in Wapse een wolf dood, nadat deze eerst een kudde schapen had aangevallen en vervolgens de boer die zijn kudde wilde beschermen. Zo berichtten althans de meeste media over dit voorval. In de hoek van dierenactivisten werd de situatie omgedraaid en heette het dat een wolf bij het beschermen van zijn prooi was aangevallen door een boer.  

Ook kwamen schijnbaar verschillende partijen meteen in actie. Zo deed actiegroep De Faunabescherming aangifte tegen de burgemeester die opdracht had gegeven de wolf dood te schieten. Op sociale media zwol de stroom berichten aan waarin werd betoogd dat de betreffende boer, de politie en de burgemeester fout zaten.  

De Partij voor de Dieren (PvdD) stelde zowel landelijk als provinciaal vragen aan de betrokken gezagsdragers. Zo werd de indruk gewekt dat er vanuit brede maatschappelijke kring verzet kwam over de afhandeling van dit voorval, terwijl in feite deze hele reactie is terug te voeren op een paar personen binnen de PvdD. 

De politiek wordt ingezet als wapen  

Want het kader van De Faunabescherming bestaat uit mensen van de PvdD. Zij zoeken veelvuldig de media op en krijgen daar ook volop een podium. In veel zaken die door De Faunabescherming worden aangekaart, wordt ook de politiek als wapen ingezet. Wie de dierenactivisten tegen zich in het harnas jaagt, wordt gelijk op drie niveaus aangepakt: politiek, juridisch en via de (sociale) media. 

Zo verzette De Faunabescherming zich de laatste jaren met actieve steun van de PvdD in de vorm van vragen en debatten tegen het afschieten van zwanen in Zuid-Holland, van edelherten in de Oostvaardersplassen en van ganzen. Een al jaren voortslepende juridische procedure die De Faunabescherming voert, is die tegen de jacht op het Kroondomein op de Veluwe.  

De Faunabescherming claimt ook verantwoordelijkheid voor het beëindigen van het rapen van kievitseieren in Fryslân, na jarenlange juridische procedures en het bestoken van gemeentebesturen. Ook hier weer met hulp van de PvdD. De Faunabescherming is ook medeorganisator van herdenkingsdiensten met een heuse dominee voor door de jacht ‘omgekomen’ dieren. 

Ook in 2022 ondernam de Faunabescherming verschillende juridische acties. Er werd aangifte gedaan tegen het park De Hoge Veluwe wegens het verzaken van de zorgplicht voor een tamme wolf op het terrein. Dit werd onmiddellijk gevolgd door vragen van de PvdD in de Gelderse Staten, waarin de aangifte werd toegejuicht. Gerelateerd hieraan maakte De Faunabescherming een (inmiddels gewonnen) bezwaar tegen de zogenoemde paintballontheffing, bedoeld om de tamme wolf schuwer te maken.  

Naar aanleiding van het eerdere besluit van de provincie hierover vroeg de PvdD een spoeddebat aan in de Gelderse Statenvergadering. Ook diende De Faunabescherming een handhavingsverzoek in bij de provincie tegen het afschieten van edelherten en wilde zwijnen op de Veluwe, nadat eerder in 2021 een rechtszaak was verloren. De PvdD stelde hierover in augustus 2021 Kamervragen.  

Opmerkelijk is dat de media dit spelletje meespelen en De Faunabescherming en de PvdD als twee verschillende partijen opvoeren. Bij Omroep Gelderland kwamen in 2021 twee tegenstanders van het afschieten van edelherten en zwijnen aan het woord en worden opgevoerd als aparte bronnen, terwijl de aangehaalde heren Voss en Niesen allebei bestuurslid zijn bij de Faunabescherming en deze al jaren met de PvdD samen optrekt op dit onderwerp.  

Vrijwilligers met inkomsten uit een politiek mandaat  

Harry Voss, eerder beroepsactivist bij Wakker Dier en actief voor de SP, kreeg de afgelopen jaren regelmatig een podium in regionale media als De Gelderlander en Omroep Gelderland om te protesteren tegen de jacht op de Veluwe, waarbij hij afwisselend wordt opgevoerd als (ex-)raadslid van de PvdD en bestuurslid van De Faunabescherming. Harm Niesen is een graag geziene gast in de landelijke media. 

Van de negen bestuursleden van De Faunabescherming hebben er vijf een functie (gehad) bij de PvdD. Voorzitter Niko Koffeman is lid van de Eerste Kamer voor de partij en voorzitter van het wetenschappelijk instituut, de Nicolaas Pierson Stichting. Hij was medeoprichter van de PvdD. Bestuurslid Stéphanie Palsma-Van Voorthuizen is ook bestuurslid bij de Pierson Stichting. Bestuurslid Marjolijn Veenstra is fractievoorzitter van de PvdD in Almere en Harry Voss was dat voor de partij in de gemeenteraad van Apeldoorn. Bestuurslid Ellen Putman is PvdD-Statenlid in Noord-Brabant. 

De Faunabescherming werkt uitsluitend met vrijwilligers die alleen een onkostenvergoeding ontvangen voor hun werkzaamheden. Het betreft vaak mensen die of al met pensioen zijn of inkomsten hebben uit een politiek mandaat voor de PvdD.  

De ene juridische procedure na de andere   

Zo heeft De Faunabescherming een aantal topjuristen van gerenommeerde advocatenkantoren weten te strikken die slechts tegen onkostenvergoeding voor hen procederen. Mr. P. Nicolai is voormalig hoogleraar aan de Open Universiteit en docent aan de UvA. Hij is lid van de Eerste Kamer voor de PvdD en heeft een eigen advocatenkantoor in Amsterdam. Mr. R.A.A. Duk was werkzaam bij De Brauw Blackstone Westbroek en nu bij BarentsKrans. Hij is emeritus hoogleraar aan de EUR.  

Daarnaast verlenen advocaten van het Amsterdamse activistische kantoor Prakken d’Oliveira rechtskundige bijstand. Hun inspanningen zijn niet zonder succes, want de meeste zaken worden gewonnen. 

Dat zaken soms lang voortslepen maakt De Faunabescherming niet uit. De organisatie ontleent haar bestaansrecht aan het voeren van juridische procedures. Als er in enig jaar hierdoor financiële tekorten optraden, dan wordt dit aangevuld door het Steunfonds Kritisch Faunabeheer.  

Van 1976 tot 1998 had De Faunabescherming de naam Kritisch Faunabeheer. Drie bestuursleden van De Faunabescherming vormen samen ook het bestuur van het Steunfonds Kritisch Faunabeheer. De website en de jaarstukken van De Faunabescherming vermelden deze nevenfuncties van de eigen bestuursleden niet.  

De Faunabescherming werkt met een budget dat schommelt rond de 80.000 euro per jaar. Het overgrote deel hiervan gaat op aan kosten voor het voeren van juridische procedures. Hoewel de jaarrekening stelt dat de Faunabescherming wordt gefinancierd via particuliere giften en donaties was in werkelijkheid in het verleden tot meer dan de helft van de inkomsten afkomstig van het Steunfonds Kritisch Faunabeheer.  

Dit blijkt echter niet uit de jaarcijfers van De Faunabescherming, waarin geen enkele verwijzing naar het Steunfonds is opgenomen. Het Steunfonds publiceert summier informatie, want is fiscaal geen ANBI en hoeft dus zelf geen financiële openheid van zaken te geven. Het heeft als enige doelstelling het financieel ondersteunen van De Faunabescherming. In de afgelopen tien jaren had het Steunfonds geen externe inkomsten, waardoor het vermogen terugliep van ruim een half miljoen in 2014 naar 350.000 euro nu. 

De Partij voor de Dieren runt een actiegroep  

De Faunabescherming is dus wat in vroegere tijden een mantelorganisatie werd genoemd. De middelen en menskracht worden in belangrijke mate vanuit de PvdD geleverd.  

Het bevreemdt nogal dat een politieke partij tevens een actiegroep runt en met vereende krachten anderen tot concrete gedragsveranderingen wil bewegen via juridische procedures en uiteenlopende vormen van actievoeren, echter zonder hier transparant over te zijn. Denkt de partij deze werkwijze te continueren mocht er straks ergens bestuursverantwoordelijkheid worden gedragen?  

Achter de façade van begaan zijn met dierenwelzijn gaat cynische machtspolitiek schuil, die de samenleving ingrijpend wil veranderen. Zoals de reactie op het doden van de wolf in Wapse illustreert, staat hierin niet de mens centraal, maar is deze slechts één van de organismes die de aarde bevolkt. 

Econoom Wouter Roorda publiceert regelmatig in Wynia’s Week, vooral onderzoeksjournalistieke artikelen. 

De donateurs vormen het fundament van Wynia’s Week.  Doneren kan op verschillende manieren, kijk HIER. Alvast hartelijk dank!