De 8,5 miljard extra onderwijsgeld gaat naar ‘Kanjertraining’ en ‘Happyles’

Harm Beertema zei mooi en kernachtig wat dreigt te gebeuren met de 8,5 miljard voor het onderwijs van minister Slob: ‘De hele onderwijspolder [heeft zich] gemeld om mee te eten uit de rijk gevulde vleespotten van Egypte, want die vleespotten zijn nog niet eerder zo goed gevuld geweest….Wij zijn bang dat er honderden miljoenen zullen weglekken naar interventies door amateurpsychologen en hobbyisten in mindfulness, meditatie, stressma-nagement en woedebeheersing.’

Beertema is na 34 jaar ervaring in het onderwijs en 11 jaar in de Kamer nu op z’n 69e de nestor van de Tweede Kamercommissie Onderwijs. Hij waarschuwde, maar tevergeefs. Zijn motie vroeg de minister om de 8,5 miljard te bestemmen voor de kinderen – stuur ze op kamp, geef ze meer uren op school, betaal extra activiteiten voor sport en muziek. Ze hebben allemaal zo veel gemist. Dat is nu na anderhalf jaar covid-19 het belangrijkste. En dan zijn er natuurlijk ook achterstanden in te lopen in taal, rekenen en andere vakken.

De PVV-motie mocht niet van de VVD

Nogmaals Beertema: ’Daarmee ontkennen we niet dat er grote sociaal-emotionele problemen zijn bij leerlingen, maar wij zijn ervan overtuigd dat daarvoor de beste interventie is om kinderen weer in de dagelijkse routine te brengen van elkaar ontmoeten, samenwerken en samen spelen. Zo kunnen ze hun sociale schoolleven weer oppakken. Gewoon weer lekker aan het werk met z’n allen!’

Mariëlle Paul (VVD) steunde Beertema’s nadruk op hulp aan de kinderen, maar toen Beertema zijn motie indiende om het geld daar aan te besteden, en dus niet aan psychologische bureaus en hogescholen, was die motie een PVV-motie want voor die partij ging Beertema in het parlement. In de Kamercommissie zijn de ‘nette’ partijen bang om steun te tonen aan hun PVV-collega en dus kon Mariëlle Paul niets doen, en werd Beertema’s motie zonder debat afgestemd, met buiten de PVV alleen steun van FVD, BBB en Liane den Haan.

En dit is de grabbelton van Arie Slob

Minister Slob zei over Beertema’s motie: ‘Ik ben juist ontzettend blij dat ook dat sociaal-emotionele [in de 8,5 miljard] zit.’ Hier is dan een greep uit dat deel van de catalogus van minister Slob:

– de Hogeschool Utrecht biedt een basistraining aan in ‘Alternatieve denkstrategieën’ voor 4,500 euro en hoopt zo klanten te werven voor de gelijknamige master-opleiding.

– de Stichting ‘Kanjertraining’ verklaart: ‘Om de Kanjertraining in de klas te mogen geven dienen de basistraining en daaropvolgende scholingen gevolgd te worden.’ De ambities zijn hoog: ‘De aanpak van Kanjertraining vraagt veel van leerkrachten en directie. Zij moeten zich een nieuwe kijk op kinderen eigen maken (kinderen willen goed doen) en een andere pedagogische houding (‘positief, duidelijk, rustig, voorbeeld geven’). Wat is het niveau van de ambtenaren van minister Slob wanneer ze zulke diep-kwetsende verkooppraatjes officieel aanbevelen en van geld voorzien?

-De Haagse Hogeschool staat ook klaar. Dr René Diekstra biedt een training aan voor docenten in het voortgezet onderwijs: ‘Levensvaardigheden-training voor docenten’: ‘Het kunnen uitvoeren van een Levensvaardigheden-programma vergt van docenten dat ze getraind zijn in de basisprincipes en didactische strategieën cruciaal voor effectieve toepassing van het programma.’ Eerst betalen voor de verplichte training aan de Hogeschool, en dan kunnen de docenten studiemateriaal over drugs, alcohol, seksuele opvoeding etc. bespreken met hun leerlingen.

Wie meer wil, kan op de ‘menukaart’ van minister Slob ook nog terecht bij de ‘Gelukskoffer’, ‘Happyles’, ‘Leefstijl’, en ‘De vreedzame school’. Allemaal met gelikte websites en klaar om hun deel van de 8,5 miljard te ontvangen.

Managers weten wel raad met de minister

Nog één keer Beertema tegen de minister: ‘Vindt u nou niet dat u een beetje de kans loopt om om de tuin geleid te worden door al die slimme managers en bestuurders die een eigen agenda voeren en u met een hoop showelementen op dat spoor zetten? Dat vind ik jammer. Dan bent u namelijk niet kritisch genoeg.’

De leiding van de Kamercommissie had ook kritischer en energieker kunnen zijn. De ‘menukaart’ werd openbaar op 10 mei na uitvoerig voorproeven door ‘het onderwijsveld’. De Kamercommissie heeft daarna twee keer openbaar vergaderd over het onderwijs. Waarom niet een serie hoorzittingen met onafhankelijke gasten? Ik was bij de research voor deze column verbaasd hoe weinig deze commissie moeite doet om te leren van buitenstaanders.

In de vier jaar van de vorige zittingsperiode heeft de commissie als ik goed heb geteld precies één hoorzitting georganiseerd over onderwijs. Er wordt vergaderd, er worden tientallen moties ingediend, en de minister geeft lange (en bij minister Slob nog wel eens iedereen-te-vriend-houdende en daardoor onduidelijke) antwoorden en dan wordt een week later gestemd over die moties. Tégen moties van de niet-zo-nette PVV, vóór moties van de regeringspartijen en wisselend over moties van de nette oppositie. Vaak voorspelbaar.

Bij onderwijs – net als in de zorg of bij het milieu – zijn er krachtige lobby’s. Dan is het de taak van de Tweede Kamer om onafhankelijke deskundigen uit te nodigen. Boze, kritische artikelen in de krant (of hier in Wynia’s Week!) zijn geen substituut voor een hoorzitting met experts in ‘s lands vergaderzaal. Laat de Kamerleden hun waarde bewijzen door uitgenodigde experts het vuur aan de schenen te leggen en zo te leren. Engeland en de VS doen dat veel beter dan wij hier in de zompige polder.

‘Nieuwe kijk op kinderen’

Intussen hebben de kinderen heel veel samen optrekken, samen spelen, en samen leren gemist. Gewoon weer lekker aan het werk – inhoud, spelen en sociaal – vereist meer uren op school of in een kampweek of bij ‘Stayokay’ (de vroegere jeugdherbergen waar ik hier eerder voor pleitte). Daar kunnen we voor betalen uit de 8,5 miljard, inclusief geld voor de extra uren van de leerkrachten. Maar zoals het nu gaat, missen de leerlingen straks nog meer uren, want de docenten moeten immers eerst op cursus bij ‘Kanjertraining’ voor een ‘nieuwe kijk op kinderen’ (het gaat daar goed: bijna alle vervolg-trainingen volgens de website al uitverkocht voor dit schooljaar). Meer uren en ervaringen voor de kinderen of op cursus bij Kanjertraining voor de leerkrachten – dat zou toch geen moeilijke keuze moeten zijn.