Curieus: EU-voorzitter Polen verwerpt het Europese asiel- en migratiepact, maar in Nederland wil de Raad van State strikte uitvoering  

Polen doet niet mee met het Europese asiel- en migratiepact. In het bijzonder voor Nederland is de Poolse weigering niet zonder betekenis.

Afgelopen week liet de Raad van State weten dat de nieuwe wetsvoorstellen van PVV-asielminister Marjolein Faber goed op het Europese asiel- en migratiepact moeten worden afgestemd. Anders zouden de voorstellen afbreuk doen aan de rechtszekerheid en tot ‘extra problemen’ leiden in de uitvoering en de rechtspraak. Vast staat nu dus dat in elk geval Polen – nota bene de huidige EU-voorzitter – zich helemaal niets van het pact zal aantrekken.

Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie bracht vrijdag een bezoek aan Gdansk, niet alleen de geboorteplaats van de Poolse premier Donald Tusk, maar ook de stad waar vakbondsleider Lech Walesa in de jaren tachtig het verzet tegen het communistische regime organiseerde. Tijdens de gezamenlijke persconferentie achteraf wond premier Tusk er geen doekjes om: Polen zal het nieuwe migratiepact zoals dat nu voorligt, niet uitvoeren.

Koude douche

Dat is een bijzonder koude douche voor de Europese Commissie. Met dat ambitieuze plan hoopt Europa immers zowel de instroom als de uitstroom van illegale migranten en afgewezen asielzoekers eindelijk opnieuw onder controle te krijgen. Het pact is juridisch bindend voor alle 27 EU-lidstaten en zou in theorie medio volgend jaar ook echt in werking treden.

Centraal in de Europese plannen staat een nieuw solidariteitsmechanisme, dat lidstaten die minder asielzoekers te verwerken krijgen verplicht om asielzoekers uit ‘populaire’ landen over te nemen. Daarnaast moeten alle lidstaten ook een faire financiële bijdrage betalen en de nodige operationele steun leveren aan de Europese buitengrenzen.

Hongarije verzette zich al van bij het begin fel tegen die verplichtingen, maar ook in Polen was er weinig enthousiasme voor de Europese plannen. Magnus Brunner, de kersverse Europese commissaris voor migratie, liet onlangs nog weten dat er volgens de EU-wetgeving geen wettelijke mogelijkheden zijn om Polen vrij te stellen van de uitvoering van bepaalde onderdelen van het migratiepact. Hij verklaarde wel dat ‘landen die onder zware migratiedruk staan hun solidariteitsbijdragen geheel of gedeeltelijk zullen verminderd zien’.

Tijdens de persconferentie met Von der Leyen gooide de Poolse premier Tusk die deur dus volledig dicht. Hij zei ronduit dat zijn land de nieuwe Europese wetgeving zou negeren. ‘Polen zal geen extra lasten op zich nemen’, klonk het. ‘We hebben al meer gedaan dan iemand zich een paar jaar geleden had kunnen voorstellen.’

Poolse vrijstelling

Daarmee doelt Tusk op de opvang van zowat een miljoen vluchtelingen uit Oekraïne in Polen én op de grote instroom van illegalen aan de grens met Wit-Rusland. Volgens de Poolse premier zal de zogenaamde relocatieverplichting – die EU-lidstaten zou dwingen om migranten uit andere EU-landen op te nemen – de EU overigens ook niet beschermen tegen illegale migratie.

Dat uitgerekend Polen – op dit moment voorzitter van de EU en stilaan één van de meest invloedrijke landen binnen het blok – het nieuwe migratiepact zo nadrukkelijk verwerpt, moet bijzonder hard aankomen in Brussel. Tusk lijkt nu de vlucht vooruit te nemen, en zo aan te sturen op een vrijstelling van Polen van de verplichting om nieuw migranten op te nemen.

In een reactie zei een in het nauw gedrongen Von der Leyen dat ze rekening zou houden met de ‘uitzonderlijke solidariteit die Polen de voorbije jaren al had betoond met de Oekraïense vluchtelingen’. Ze wees ook op de ‘hybride dreiging’ waarmee Polen werd geconfronteerd aan de grens met Wit-Rusland, waardoor het land vandaag al geconfronteerd wordt met een ‘acute migratiecrisis’. Verzoenende taal dus, maar het is nu wel duidelijk dat de weg naar een efficiënt en vlot werkend Europees migratiepact met almaar meer hindernissen bezaaid lijkt.

Filip Michiels publiceerde dit artikel op 11 februari op Doorbraak.be. 

Wynia’s Week is er het hele jaar door, drie keer per week. De donateurs maken dat mogelijk. Bent u ook supporter van Wynia’s Week? Doneren kan HIER Hartelijk dank!