Bedreigt het recht je niet te laten inenten ons voortbestaan als volk?

Ik herinner me nog hoe vorig jaar november de discussie over vaccinatie oplaaide. De vraag was toen heel simpel: ‘Ga jij je wel of niet laten vaccineren?’ Toen mij dit tijdens een radioprogramma, waar ik te gast was, werd gevraagd, reageerde ik met ‘Ik weet het nog niet’.

Dat was al vrij ongepast. De twee andere gasten aan tafel konden namelijk ‘niet wachten’ tot zij eindelijk het vaccin (dat nog in de maak was) konden laten inspuiten. Want zij ‘vertrouwden de wetenschap’.

Inmiddels ben ik gevaccineerd. Alleen wilde ik op dat moment een punt maken over individuele vrijheden. Omdat ik verbaasd was over de stemming in de Kamer. Nadat de fractie van Denk Kamervragen had gesteld over een mogelijke ‘plicht’ tot inenting waren het uitgerekend twee liberale partijen, VVD en D66, die vóór stemden.

Als je voor zo’n enorme uitdaging staat als maatschappij, moet je de liberale fundamenten (lees: grondrechten) waarop de democratie rust serieus nemen. Individuele vrijheid betekent dat individuele keuzes in vrijheid gemaakt kunnen worden, ongeacht of de gevolgen van die keuzes ten koste gaan van het collectief. 

Oostenrijk

Vorige week zijn in Oostenrijk demonstranten de straat opgegaan om te protesteren tegen de coronamaatregelen. Het land is sinds afgelopen maandag in lockdown, de 2G is ingevoerd en iedereen moet voor 2 februari zijn ingeënt.

Dit scenario was al door velen angstig voorspeld. Ook hier in Nederland. Hoe zit het met liberale waarden als individuele vrijheid? De Oostenrijkse overheid lapt die waarden aan haar laars door mensen te verplichten tot vaccinatie.

Ook in Nederland telt het collectief zwaarder

In Nederland beschouwen we het zelfbeschikkingsrecht als een groot goed. Daarom voeren we hier nog discussie en lijkt het haast onmogelijk dat de regering ons verplicht tot inenting.

Toch is ook hier in Nederland iets aan het verschuiven in de discussie. We richten ons minder op het zelfbeschikkingsrecht van het individu en meer op het belang van het collectief. Terwijl het aantal individuen dat geen QR-code wil samen toch een belangrijk collectief vormt.

De verschuiving van de discussie is te merken aan de ophef die ontstond over de invoering van 2G. Het komt erop neer dat als je normaal onderdeel uit wilt maken van de samenleving een inenting de enige oplossing is. En anders behoor je tot de groep die het verpest voor anderen die wel hun best doen om Nederland coronavrij te maken.

Maar de persoonlijke vrijheid om je niet te laten inenten is niet afhankelijk van de eventuele schade die je daarmee toebrengt aan het collectief. Als iemand iets echt niet in zijn lijf wil, kun je hem of haar daar niet toe dwingen.

Zijn er dan nooit uitzonderingen om de gehele maatschappij toch tot iets te verplichten? Zelfs klassiek-liberalen zijn het erover eens dat persoonlijke vrijheden soms beperkt mogen worden als keuzes van individuen de maatschappij in zijn geheel schade toebrengen. Zoveel schade dat het ervoor zou zorgen dat bijvoorbeeld een volk ophoudt te bestaan.

Dienstplicht

Denk aan de dienstplicht – een belasting in natura. Militaire dienst betekent: een aantal individuen verplichten om te waken over de rest van de samenleving in geval van dreiging van buitenaf.

De vraag is natuurlijk of dit ook geldt voor corona. Momenteel behandelen we het virus als onze grootste vijand. En ik zou de vraag willen stellen: als we kiezen voor het behoud van het zelfbeschikkingsrecht houden we dan als volk door corona op te bestaan?