Artikelen van Jan-Jaap van den Berg

zwaaien

Collaboratiearchief uit de oorlog moet volledig openbaar worden: het is ook het archief van de slachtoffers

De Tweede Wereldoorlog is nog lang geen voltooid verleden tijd. De Dodenherdenking wordt aangegrepen om politieke actualiteiten aan de kaak te stellen, zoals nu rond Gaza. Discussie is er ook over de oorlogsarchieven. Het grootste daarvan is het CABR-archief, met de strafdossiers van collaborateurs. Vanaf 2025 zal dit belangrijke archief eindelijk...

Jan Jaap van den Berg

Politieke mildheid en wijsheid van Jan de Koning worden node gemist

Peter Boomsma’s fijne biografie van Jan de Koning is meer dan alleen een politieke geschiedenis: zijn portret van de breed gewaardeerde en invloedrijke CDA-voorman houdt ook het heden een spiegel voor. Het inhoudelijke niveau van de Nederlandse politiek en de omgangsvormen zijn er de afgelopen decennia niet bepaald op vooruitgegaan. Juist...

van den Berg

Bunkerbouwers en rovers van Joodse huizen kwamen er na de oorlog vaak genadig vanaf

Oorlogen brengen ellende, maar bieden profiteurs kansen op winst ten koste van anderen. Ongetwijfeld is daar momenteel in Oekraïne sprake van. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gebeurde dat op grote schaal in Nederland. Aannemers die bouwden voor de Wehrmacht of makelaars die handelden in van Joden geroofde huizen – dergelijke lieden werden...

bouk

Hoe linkse babyboomers het leger verdacht maakten – tot er letterlijk geen tank meer over was

Veranderen van standpunt is moeilijker dan het blijven verdedigen van vastgeroeste waarheden – daar is lef voor nodig. Herman Vuijsje heeft dat. Mijn generatie en ikzelf hebben het verkeerd gezien, zo concludeert deze socioloog: ons linksige antimilitarisme was verkeerd. Vuijsjes schuldbekentenis kan, tegen de achtergrond van de Oekraïneoorlog, gelezen worden als...

Jan-JaapvandenBerg 26-4-23

GroenLinks is vooral een opvolger van de PPR

Het boek ‘Macht uit het zadel’, dat diverse beschouwingen bundelt over de ruim twintigjarige geschiedenis van de PPR, maakt duidelijk dat GroenLinks vooral als voortzetting van die partij mag worden beschouwd. Van de fusiepartners EVP, PSP en CPN zijn veel minder sporen terug te vinden. Als ‘mentaliteitspartij’ van bewuste individuen was...

Jan-JaapvandenBerg 25-6-22

Liever christelijk-sociaal dan woke

Onlangs verscheen het boek ‘De Linkse Kerk. Hoe Calvinistisch Nederland steeds dezelfde afslag neemt’. De publicatie leidde hier en daar, maar vooral in dagblad Trouw, tot heftige discussies. Vooral oud-politicus Sytze Faber liet zich gelden. En Trouw-hoofdredacteur Cees van der Laan zag zich genoodzaakt te verdedigen waarom Trouw een interview met...

tank

In Oekraïne maakt het Russische leger dezelfde fouten als de Wehrmacht in 1941

Poetins invasie van Oekraïne is vastgelopen. Het aantal Russische gesneuvelden stijgt tot boven de tienduizend, honderden tanks zijn vernietigd in hinderlagen, vrachtwagens met voorraden zakken weg in de modder of worden buitgemaakt door plots opduikende groepjes Oekraïners. Precies zoals in 1941. Ook Hitler en zijn Wehrmacht verslikten zich toen in de...

JJvdBERG050322-Indië

Bij de onderzoekers van de ‘Dekolonisatie’ van ‘Indië’ stond het veroordelen het begrijpen in de weg

De verwachtingen zijn uitgekomen. Inderdaad velt het grote ‘Dekolonisatie’-onderzoek keiharde oordelen over het Nederlandse politieke en militaire optreden in Indonesië. Er wordt geschreven over ‘stelselmatig’ en ‘extreem’ geweld vanuit een nadrukkelijk moralistisch perspectief dat goed past in het huidige maatschappelijke klimaat. Kolonialisme geldt anno 2022 als verwerpelijk. In het Nederland van...

JJvdBERG-020322-Poetinslariekoek

Historische lariekoek van Poetin over Oekraïners als nazi’s

Poetin betitelt de Oekraïense leiders als nazi’s. Iedereen zal dit als lariekoek beschouwen, al was het maar omdat president Volodymyr Zelensky zelf van Joodse afkomst is. Toch valt niet te ontkennen dat Hitler tijdens de Tweede Wereldoorlog steun heeft gehad van delen van de Oekraïense bevolking. Een nadere historische beschouwing laat...

Jan-JaapvandenBerg 5-1-22

Dit belangrijke boek over de Balinese vrijheidsstrijd is te zwart-wit

Vandaag de dag is Bali een toeristische topbestemming. Tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd (1945-1949) gebeurden er verschrikkelijke dingen. Die bleven onderbelicht, aangezien de geschiedschrijving zich vooral richtte op het nabijgelegen Java. De studie van Anne-Lot Hoek brengt daar verandering in. De Amsterdamse historica biedt een diepgaande reconstructie, waarbij ze expliciet de zijde...