Giorgia Meloni wacht niet op de EU om Italië te beschermen tegen Amerikaanse importheffingen

hemelrijk
De Argentijnse president Javier Milei (links) en de Italiaanse premier Giorgia Meloni (rechts) waren aanwezig bij de inauguratie van Donald Trump als de 47ste president van de Verenigde Staten, 20 januari 2025. Foto: Melina Mara/AFP

Drie buitenlandse regeringsleiders had Trump voor zijn inauguratie uitgenodigd. De Italiaanse premier Giorgia Meloni stond als enige EU-regeringsleider op de lijst.

Dat er onder de ruim 600 genodigden buitenlandse premiers en presidenten waren, was sowieso iets nieuws. Tot nu toe was de aanstelling van een nieuwe Amerikaanse president altijd meer een binnenlandse aangelegenheid, een Amerikaans feestje. Buitenlandse regeringsleiders waren nooit van de partij. Maar Trump heeft deze keer met die traditie gebroken. Hij had ondanks zijn niet aflatende dreigende woorden aan het adres van de Chinezen tot ieders verbazing zomaar Xi J inping uitgenodigd. Die stuurde vicepresident Han Zheng naar de plechtigheid.

Meloni maakt Milei Italiaans staatsburger

Meloni hield na ontvangst van de uitnodiging nog even een slag om de arm, ze zou kijken of ze een reisje naar Amerika in haar agenda kon passen, maar uiteindelijk ging ze: binnen 24 uur heen en terug. Tijdens de inauguratie stond ze naast een andere opvallende gast, de Argentijnse president Javier Milei, de derde en laatste buitenlandse regeringsleider die was uitgenodigd. Vrolijk staan ze samen op de foto’s, soms zelfs arm in arm, en aldoor lachend en pratend.

Of ze samen Italiaans spraken is niet bekend, maar Milei is in december in Italië geweest en heeft bij die gelegenheid van Meloni het Italiaanse staatsburgerschap gekregen, aangezien drie van zijn grootouders aan het begin van de vorige eeuw vanuit Italië naar Argentinië geëmigreerd waren en hij zich ‘75 procent Italiaan’ voelt.

De Italiaanse oppositie stond door deze geste van Meloni op de achterste benen, en vroeg zich af waarom het voor Milei zo eenvoudig was om het Italiaanse staatsburgerschap te verwerven, terwijl Meloni dat voor in Italië geboren en getogen kinderen van bijvoorbeeld Afrikaanse immigranten uiterst lastig maakt. Overigens beschikken, net als Milei nu ook, honderdduizenden Zuid-Amerikanen over het Italiaanse staatsburgerschap, op grond van hun – soms uit de 19de eeuw stammende – Italiaanse afkomst.

Meloni’s vlotte, haast flirterige omgang met de wereldtop is nu haar handelsmerk geworden. Foto’s waarop Elon Musk en zij elkaar liefdevol aankijken of elkaars hand vasthouden, waren afgelopen najaar aanleiding voor speculaties op sociale media over een affaire. Musk zag zich genoodzaakt dat in een bericht op X expliciet te ontkennen.

Meloni krijgt Cecilia Sala vrij

Overigens was Meloni al voor de tweede keer deze maand in Amerika. Begin januari is ze voor een bliksembezoek in Florida geweest, op Trumps buitenverblijf in Mar-a-Lago. Trump was toen natuurlijk nog geen president, maar ze heeft hem bij die gelegenheid waarschijnlijk wel om hulp gevraagd bij haar pogingen om de jonge Italiaanse journaliste Cecilia Sala vrij te krijgen, die al een paar weken gevangen zat in Iran.

De Iraanse politie had Sala opgepakt nadat Italië op verzoek van de Amerikanen op de luchthaven in Milaan een Iraanse ingenieur en vermeend wapenhandelaar had aangehouden. Kort na Meloni’s bezoek aan Florida werden beiden vrijgelaten. En natuurlijk zijn er beelden van Meloni die samen met Sala’s ouders op de luchthaven in Rome de vrijgelaten journaliste in de armen sluit.

Zo warm en hartelijk als Meloni’s omgang met andere rechtse regeringsleiders is, zo afstandelijk blijven de betrekkingen met de EU. Dat Trump wel Meloni, maar geen enkele EU-official heeft uitgenodigd, ook Ursula von der Leyen niet, zal niet helpen. De Italiaanse media melden desondanks trots dat Meloni nu ‘een brug kan slaan tussen de VS en de EU’.

Van die brug heeft Ursula von der Leyen vooralsnog geen gebruik willen maken om Trump met zijn inauguratie te feliciteren, hoewel Meloni kort voor haar vertrek naar Washington nog wel telefonisch contact met Von der Leyen had gehad. Het ging volgens EU-officials niet om een echte ontmoeting, alleen om een plechtigheid, en dus was er voor de EU geen reden om via Meloni een boodschap over te brengen aan Trump. Wat daarbij ook meegespeeld zal hebben, is wat de Italiaanse minister van defensie juist trots als volgt omschrijft: ‘Hier staat niet Italië op de eerste rij, maar Giorgia Meloni, die daarmee Italië vooraan zet.’ Overigens heeft Meloni Trump die dag alleen vluchtig kunnen groeten, van een gesprek is het niet gekomen.

Importheffingen

De EU toont zich zeer terughoudend over Trumps aantreden, en de Italianen maken zich heus ook zorgen over Trumps dreigementen om hoge importtarieven te gaan heffen. ‘En onze parmezaanse kaas dan!’, roepen de Italianen handenwringend op de sociale media. Dit alles net op een moment dat Italië het op drie na grootste exportland ter wereld is geworden, groter dan Japan (auto’s niet meegerekend, dat dan weer wel).

De kracht zit hem in de diversiteit van de Italiaanse export (657 miljard dollar in 2023), die niet leunt op slechts één of twee macrosectoren. De Italiaanse export komt uit heel veel sectoren: rond de 300.000 zeer kleine producenten (bedrijven met minder dan tien werknemers); bijna 40.000 iets grotere met 10 tot 20 medewerkers; en vooral uit de ongeveer negenduizend middelgrote en grote bedrijven. Die laatste categorie is goed voor driekwart van de export.

Er zal Meloni dus alles aan gelegen zijn om deze nieuwe economische welvaart van Italië tegen die dreigende importheffingen in Amerika te beschermen. En ze neemt daarbij zelf het heft in handen en wacht niet op pogingen van de EU om het tij te keren.

Willy Hemelrijk is vertaalster en schrijft regelmatig in Wynia’s Week.

Wynia’s Week verschijnt drie keer per week, 156 keer per jaar, met even onafhankelijke als broodnodige artikelen en columns, video’s en podcasts. U maakt dat samen met de andere donateurs mogelijk. Doet u weer mee, ook in 2025? Kijk HIERHartelijk dank!