Sinterklaas, ooit het populairste volksfeest, lijkt nooit te hebben bestaan

Door Mark Bulthuis*

Als Zwarte Piet kan transformeren, waarom dan niet even doorzetten om het Sinterklaasfeest zelf ook te transformeren. Dit stond in de Volkskrant van 10 november jongstleden. Na Zwarte Piet lijkt het erop dat het Sinterklaasfeest er nu ook aan moet geloven. Moeten we vrezen voor het einde van wat ooit Nederlands belangrijkste traditie was?

In ongeveer 10 jaar tijd is het de tegenstanders van Zwarte Piet zo goed als gelukt om het Nederlandse Sinterklaasfeest de nek om te draaien. Wat in 2013 begon met een optreden bij Pauw en Witteman en werd gevolgd door jaarlijkse demonstraties bij landelijke intochten heeft ertoe geleid dat anno 2024 Zwarte Piet bijna onzichtbaar is geworden en het feest minder populair geworden is. Hoe heeft het zover kunnen komen?

Hoe Piet verdween

Nou zo. Neem een handvol gesubsidieerde activisten uit Amsterdam en geef dat een podium op tv. De boodschap van de activisten, namelijk de onwaarheid over de relatie die Zwarte Piet zou hebben met het slavernijverleden, werd gretig opgepakt door de links gestuurde mainstream media (MSM). Voorop ging de NTR met het Sinterklaasjournaal waar in 2014 de Stroopwafelpiet werd geïntroduceerd. Na nog een aantal pietvarianten werd in 2019 besloten om Zwarte Piet over de reling van de stoomboot te kieperen en verdween hij uit het programma en bij de landelijke intocht.

Zwarte Piet bleef in het land populair. In 2019 was hij bij 80 procent van de intochten nog aanwezig als helper van de Goedheiligman.  Maar na jaren geen intochten vanwege corona is het snel gegaan met het verdwijnen van onze vrolijke zwartgeschminkte kindervriend. Het aangeprate racisme-schuldcomplex had zijn werk uitstekend gedaan. Met dank aan de MSM en de rest van deugend Nederland.

Ook gemeenten hebben een dubieuze maar cruciale rol gespeeld bij het skippen van Zwarte Piet. Met name in gemeentes met raden van een bepaalde politieke kleur zijn intochtcomités gedwongen over te stappen op roetveegpieten. Anders zou de subsidiekraan worden dichtgedraaid. Ook de dreiging van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) om te komen demonstreren heeft effect gehad want geen enkele gemeente wil een intocht met spanningen. Zij is immers verantwoordelijk voor de orde en de veiligheid van het publiek. Dan maar op safe spelen. Geen Zwarte Piet of, als de organisatie niet mee wil buigen, de intocht afgelasten. Dat gebeurde afgelopen weken ook weer. 

Stopt KOZP er mee of toch niet?

KOZP zei ook tevreden te zijn over het effect van hun bemoeienis met Sinterklaasintochten. Het merendeel daarvan ging na contact, lees het dreigen met demonstraties, overstag door alleen roetveegpieten mee te laten te lopen. Opmerkelijk is de kritiek van KOZP op het Sinterklaasjournaal. De pieten zouden nog teveel roetvegen hebben!  Oftewel, ze zijn nog te donker en daardoor nauwelijks te onderscheiden van Zwarte Piet. KOZP noemt ze daarom Zwarte Piet light. KOZP is er gewoon op uit dat Piet straks 100% wit is en Zwarte Piet alleen nog in het museum is te zien.

Over verdwijnen gesproken. Zoals hierboven al vermeld, stond er in de Volkskrant van 10 november een opiniestuk waarin de schrijver stelt dat ons Sinterklaasfeest de kinderlijke goedgelovigheid exploiteert. De schrijver is van mening dat het hele Sinterklaasfeest na Zwarte Piet toe is aan een transformatie, want het feest berust op dubieuze gronden en dwingt daarom ouders hun kinderen voor te liegen. Het laten geloven in Sinterklaas zou pedagogisch niet verantwoord zijn en zou leiden tot emotionele turbulentie bij de koters zodra bekend wordt dat de Goedheiligman helemaal niet bestaat.

Dat is onzin. Zodra pa of ma met het nieuws komen dat Sinterklaas niet bestaat, is er natuurlijk even een grote teleurstelling. Maar daar komen de kids echt wel overheen. Dat is bij hele generaties goed gegaan, op een enkele na dan die op latere leeftijd een opiniestuk mag schrijven in de Volkskrant.

Sinterklaas was ooit het populairste volksfeest

Er wordt dus steeds verder aan de poten gezaagd van wat ooit onze meest gekoesterde en belangrijkste traditie was. In 2010 kwam uit onderzoek van het Nederlands Centrum voor Volkskunde naar voren dat Sinterklaas voor de Nederlanders het belangrijkste volksfeest was.  Dat was in 2010, het jaar waarin in Amsterdam de plannen werden gesmeed die er de jaren daarna voor hebben gezorgd dat het Sinterklaasfeest een stuk minder populair is geworden en mede daardoor steeds meer wordt verdrongen door een te vroege Kerstperiode.

De gezellige Sinterklaastijd met sfeervol ingerichte winkeletalages en versieringen tegen de gevels lijkt niet te hebben bestaan als je tegenwoordig begin december door een willekeurige winkelstraat loopt. Absurd en niet te verkroppen.

Mark Bulthuis is een groot liefhebber van het Sinterklaasfeest en kruipt graag in de huid van Zwarte Piet.

Wynia’s Week verschijnt drie keer per week, 156 keer per jaar, met even onafhankelijke als broodnodige artikelen en columns, video’s en podcasts. U maakt dat samen met de andere donateurs mogelijk. Doet u weer mee, ook in het nieuwe jaar 2025? Kijk HIER. Hartelijk dank!