Na de moord op Samuel Paty vrezen Franse leraren de toorn van jonge moslims

Aan het begin van het proces in Parijs rond de moord op leraar Samuel Paty was verdachte Brahim Chnina nog maar een schim van zijn agressieve vroegere zelf. Woensdag 6 november, ruim vier jaar na de gruweldaad, kwam Chnina voor het eerst aan het woord in het imposante paleis van justitie: ‘Ik bied die arme leraar, Monsieur Paty, mijn excuses aan. Hij had nooit op zo’n vreselijke manier mogen sterven,’ aldus de 52-jarige verdachte tijdens de inleidende zitting. Ruim vier jaar eerder had hij hem op sociale media nog uitgemaakt voor ‘schooier’ en ‘islamofoob’.

Chnina vertelde het speciaal met terreurzaken belaste hof dat ook hij zich beschouwt als een slachtoffer van het islamistisch terrorisme, ‘want een van mijn zusters is ooit door jihadisten geronseld om zich in Syrië aan te sluiten bij Islamitische Staat.’ Hij kan tot dertig jaar worden veroordeeld wegens het aanzetten tot moord, wat hij ten stelligste ontkent. Zijn jarenlange voorarrest ervaart hij als ‘de hel’, vertelde hij het hof.

Spotprenten van Allah

Brahim Chnina is de vader van het meisje Zora, een destijds 13-jarige leerling van Samuel Paty wier leugen zijn dood inluidde. Hij verdiende straf, volgens haar, voor het tonen van spotprenten van Allah die eerder waren verschenen in het satirische blad Charlie Hebdo.

Zora werd eind vorig jaar met vijf andere leerlingen van de school van Samuel Paty, in de plaats Conflans-Sainte-Honorine bij Parijs, veroordeeld door een jeugdrechtbank. Ze kreeg anderhalf jaar voorwaardelijk. Haar medescholieren, die Paty’s moordenaar op straat zijn doelwit hadden aangewezen, kregen voorwaardelijke gevangenisstraffen van minstens veertien maanden. De zwaarste straf, een half jaar onvoorwaardelijk, thuis uit te zitten met een enkelband, was voor de jongen die driehonderd euro had aangenomen van de moordenaar. 

Dat was Abdoullakh Anzorov, de zoon van Tsjetsjeense immigranten. Hij stak Paty dood, onthoofdde hem en plaatste beelden daarvan op Snapchat voordat agenten hem enkele minuten later doodschoten.

Nu staan acht meerderjarige verdachten terecht, onder wie de 52-jarige Brahim Chnina. Op 7 oktober 2020 had hij Facebook, WhatsApp en andere sociale media overladen met scheldpartijen tegen ‘die schooier Paty’. Deze had Zora, een van zijn zes dochters, voor twee dagen van school gestuurd omdat ze die ‘zogenaamde leraar’ de les had gelezen. Paty had alle moslimleerlingen de klas uitgestuurd, volgens Chnina, zodat hij aan de anderen de Mohammed-cartoons kon tonen. Dat was een leugen. Paty had leerlingen slechts de kans geboden om het lokaal even te verlaten, of de andere kant op te kijken.

Bovendien was Zora niet bij de les aanwezig. De directrice van het collège du Bois-d’-Aulne, sinds vorige maand vernoemd naar Samuel Paty, had haar geschorst wegens wangedrag. Paty, die 47 mocht worden, had daar niets mee te maken.

Een hetze die aanzette tot moord

Het meisje loog dus om haar straf een nobel trekje te geven. Haar moeder en vader geloofden haar en kwamen afzonderlijk verhaal halen bij de directrice. Vader Brahim begon op sociale media een hetze die, volgens de aanklacht, een van zijn honderden volgers, Abdoullakh Anzorov, aanzette tot de moord. Die vond plaats negen dagen na Chnina’s eerste van haat vervulde boodschappen op sociale media.

Daarop vermelde hij ook de naam en het adres van Paty’s school. Chnina destijds: ’U heeft nu de naam en het adres van die leraar om hem te zeggen: STOP.’

Een bekende van de politie

In het boek De laatste dagen van Samuel Paty, uitgegeven bij Blauwburgwal, schetst schrijver-journalist Stéphane Simon hoe Chnina tegen de directrice helemaal losgaat tegen de ‘islamofoob’ Paty. Hij eist het onmiddellijke ontslag van ‘die schooier’. Weigert de directrice, dan dreigt hij moslims overal in Frankrijk op te roepen om voor de school te demonstreren. Gezien de link met de Mohammed-cartoons, die leidden tot het uitmoorden van de redactie van Charlie Hebdo in 2015, een ernstige bedreiging.

De directrice weet niet dat zij een ‘bekende van de politie’ voor zich heeft. De in het Algerijnse Oran geboren Chnina heeft in zijn jonge jaren in Frankrijk een gevangenisstraf uitgezeten wegens diefstal, bedreiging en de invoer van drugs. Later kreeg hij te maken met beschuldigingen van oplichting en vrouwenmishandeling.

Een zelfbenoemde imam

In de rechtszaal, waar de twee zusters van Samuel Paty steeds aanwezig zijn, glimlachte Brahim Chnina naar familieleden op de publieke tribune. Hij werd kort na Paty’s dood opgepakt. Het proces gaat tot medio december door.

Chnina is de bij het Franse publiek ‘bekendste’ verdachte, meer nog dan de islamistische activist Abdelhakim Sefrioui (65) die eveneens de aanklacht van aansporing tot haat ontkent. Hij verscheen donderdag voor het eerst in de rechtszaal. Ook Sefrioui, een zelfbenoemde imam, was een bekende van de politie. Hij werd al jaren in de gaten gehouden wegens onder meer het organiseren van protesten bij openbare scholen tegen het verbod op het dragen van ‘islamitische’ kledij. Hij was het, volgens de aanklacht, die Chnina adviseerde hoe in heel Frankrijk moslims op te jutten tegen Samuel Paty.

Sefrioui werd geboren in de Marokkaanse stad Fès, Paty’s moordenaar was een vluchteling uit Tsjetsjenië. De dader en de belangrijkste verdachten, onder wie de twee jongens die Anzorov zouden hebben geholpen bij de voorbereiding van de aanslag, wat ze ontkennen, zijn dus ‘afkomstig uit de immigratie’, volgens het Franse cliché. De enige vrouw onder de acht verdachten is de tot de radicale islam bekeerde Française Priscilla Mangel. Ze zou tot kort voor de moord online contact hebben gehad met Anzorov. Haar voorlopige hechtenis is geschorst.

On-islamitische lesstof

In zijn boek onthult Stéphane Simon dat de Franse immigratie-autoriteiten lang aarzelden alvorens de clan-Anzorov asiel te verlenen. Hun verhalen over vervolging waren nogal ongeloofwaardig, zeker omdat de pater familias na zijn ‘vlucht’ voor langere tijd naar Tsjetsjenië was teruggekeerd alvorens naar Frankrijk te vertrekken.

Ook vroegere collega’s van Samuel Paty zijn elke dag in de rechtszaal te vinden. Zij staan pal voor de verdediging van de vrijheid van meningsuiting in het onderwijs, aldus een van hen tegen persbureau Reuters.

Zulke ferme uitspraken steken pijnlijk af bij de dagelijkse realiteit. Want een onderzoekscommissie van de Franse Senaat concludeerde onlangs dat tijdens de eerste drie maanden van dit jaar op Franse scholen ruim 1100 incidenten hebben plaatsgevonden ‘waarin religie en de scheiding van kerk en staat een rol speelden’. Vertaling: moslimleerlingen maakten bezwaar tegen on-islamitisch geachte lesstof. De senatoren betreuren ‘de eenzaamheid’ van onderwijzend personeel tegenover allerlei bedreigingen en constateren dat sinds de moord op Paty steeds meer leraren gevoelige zaken liever laten rusten dan de toorn van jonge moslims te trotseren. Een beschuldiging van islamofobie kan immers ernstige gevolgen krijgen.

René ter Steege is journalist, schrijver en vertaler.

Wynia’s Week verschijnt nu drie keer per week! De groei en bloei van Wynia’s Week is te danken aan de donateurs. Doet u al mee? Doneren kan op verschillende manieren. Kijk HIER. Hartelijk dank!