Een zonnestraaltje hoop gaat op in het Oosten

‘Het kleine straaltje goed nieuws uit het Oosten is dat warmer weer waarschijnlijk een pauze zal brengen in de Covid-crisis’, schrijft Eduard Bomhoff.

Vijf landen in het Verre Oosten waar Covid niet of nauwelijks heeft toegeslagen: Australië, Maleisië, Singapore, Taiwan en Thailand. Drie van de vijf zijn hoogontwikkelde landen met een sterke nationale gezondheidszorg. Maleisië en Thailand krijgen in de categorie ‘upper-middle-income countries’ heel goede beoordelingen van de Wereldbank voor de gezondheidszorg en hebben in de grote steden uitstekende ziekenhuizen met internationale accreditaties. We kunnen dus vertrouwen hechten aan hun statistieken over Covid.

Drie tropische landen

Maleisië, Singapore en Thailand liggen in de tropen. Maart en april zijn de warmste maanden. Terwijl ik dit schrijf is het buiten in de schaduw 33 graden. Thailand had het eerste ziektegeval buiten China op 13 januari; Singapore en Maleisië volgden op 23 en 24 januari, dat is meer dan een maand eerder dan de eerste patiënt in Nederland. In geen van die drie landen is het aantal gevallen exponentieel gestegen; de drie tropische landen met gezamenlijk 105 miljoen inwoners betreuren na bijna twee maanden een enkel sterfgeval (in Thailand). In de grafieken van Tomas Pueyo is te zien dat alle drie tropische landen de explosieve stijging van China, Korea, Italië en nu ook België en Nederland hebben kunnen voorkomen.

De informatie over de patiënten en hun ziektebeeld is uitstekend in Singapore en goed genoeg in Maleisië en Thailand en de aantallen zijn in alle drie landen zo klein dat grondige tracering van de contacten van besmette patiënten mogelijk blijft. Dan resteren twee verklaringen voor het lage aantal besmettingen: stom geluk of de tropische temperaturen.

Australische zomertemperaturen zijn nu gunstig

Australië heeft direct de grenzen gesloten voor studenten en andere reizigers uit China, maar binnenslands is het leven meer relaxed dan nu in West-Europa: de theaters in Sydney en Melbourne zijn open, en de restaurants zitten vol. Dat kan veranderen, maar tot nog toe is het patroon vergelijkbaar met de tropische landen: eerste patiënt een maand eerder dan in Nederland op 25 januari, en nu zes keer zo weinig gevallen per miljoen inwoners als in Nederland en België. Dezelfde twee verklaringen: enorm geluk of de Australische zomertemperaturen. Eerst afschuwelijk met de ramp van de branden; nu gunstig tegen de verspreiding van het virus.

In Taiwan greep overheid krachtig en tijdig in

En dan tot slot Taiwan: 2,1 ziektegevallen per miljoen inwoners tegen 35 in Nederland en België, hoewel de eerste patiënt daar al op 21 januari in het ziekenhuis was opgenomen. Taiwan ligt niet in de tropen (behalve dan de meest zuidelijke punt van het eiland) en in januari werd breed voorspeld dat de ziekte daar hard zou toeslaan vanwege alle contacten met Wuhan in China. Maar veel Taiwanezen herinnerden zich nog het SARS-virus uit 2002-2003 toen 37 mensen er aan stierven en nog eens 36 patiënten bezweken aan de combinatie van SARS en andere kwalen. De publieke opinie had dus begrip voor de nodige ingrepen, inclusief enige beperking van persoonlijke privacy.

In Taiwan lijkt het krachtig en tijdig ingrijpen van de overheid de verklaring. Ik hoop maar dat ons departement van VWS intensief kennis neemt  van de aanpak in Taiwan waar de ziekte zonder hulp van tropische temperaturen tot nog toe heel goed is bedwongen. De foto laat een schoolklas zien in Taiwan; daar valt zeker iets te leren.

Meer en snellere testen

Taiwan heeft minder regels voor privacybescherming dan Nederland. Gegevens over de gezondheid worden gekoppeld aan het reisgedrag en dus kan de douane op de vliegvelden aan een bar-code zien welke reizigers direct door kunnen en wie een verwijzing krijgt voor een test op infectie en mogelijke medische zorg. De testen zijn ook sneller en veel frequenter dan in West-Europa.

Nederland ligt niet in de tropen, dus het geluk van Maleisië, Thailand en Singapore is niet ons geluk. Maar we kunnen de wai (de traditionele groet in Thailand, lijkt op Namaste in India) kopiëren als groet en hard gaan werken om te leren van Taiwan (en van Singapore).

Voor de volledigheid: er zijn cijfers voor Brunei, Cambodja, Indonesië en Vietnam. Wellicht minder van kwaliteit, maar zonder uitzondering bevestigen die het beeld dat alle tropische landen in Zuidoost Azië, ook al liggen ze dicht bij China, er tot nog toe veel beter van af komen dan de koude landen op het noordelijk halfrond.

Warmer weer

Het kleine straaltje goed nieuws is dus dat warmer weer waarschijnlijk een pauze zal brengen in de Covid-crisis. President Trump noemde de mogelijkheid al weken geleden, en werd daarvoor onmiddellijk verketterd door zijn talrijke opponenten, maar nu komt ook de wetenschap steeds meer tot die conclusie waar de redactie van de vooraanstaande Britse Lancet schrijft: ‘in noordelijke landen wordt gespeculeerd dat … warmer weer kan leiden tot een reductie in de verspreiding van het virus in de zomer… gegevens van het zuidelijk halfrond kunnen ons leren in welke mate het seizoen invloed zal hebben’.

Deze bijdrage is een momentopname met gegevens tot en met 12 maart. Ik hoop binnenkort meer te schrijven  over de economische en financiële gevolgen van de crisis.