Wie X niet begrijpt, begrijpt Elon Musk niet

*door Koen Tanghe 

De beslissing van Elon Musk om Twitter te vervangen door X heeft heel wat stof doen opwaaien, in het bijzonder bij marketeers. Zij vinden dat soort rebranding en bijhorende vernietiging van brand value maar niks: het lijkt volledig irrationeel. 

Een Vlaamse reclamemaker had het zelfs over ‘luchtkastelen bouwen’ en kondigde in een adem aan geen zin meer te hebben ‘om het spel van de multimiljardair mee te spelen’. Dat soort emotionele reacties schijnt courant te zijn bij brand pivots.  

Met zijn uitgesproken profiel stoot Musk natuurlijk wel meer mensen af. Bij maar liefst 91 procent van de Tesla-eigenaren die in de toekomst géén Tesla meer willen kopen, is de persoon van Musk de reden, zo bleek onlangs uit een enquête. 21,5 procent van de eigenaren die hun Tesla al verkochten, namen die stap wegens zijn ‘botte’ uitspraken. 

De inspiratiebron voor X komt uit China 

Bij zijn eerdere decimering van het werknemersbestand van Twitter werden trouwens ook al vragen gesteld en doem gepredikt. Tom Evens, professor media-industrieën aan de Universiteit Gent, wees erop dat de kracht van Musk ‘zit in ideeën uitwerken’ en niet in het leiden van een bestaand bedrijf. Nu blijkt dus dat hij Twitter effectief wil omvormen tot een nieuw bedrijf: X moet een app worden die je voor zowat alles kunt gebruiken. 

Linda Yaccarino, de ceo van X, omschreef het als volgt: ‘Ongelimiteerde interactiviteit, gecentreerd rond audio, video, berichten, betalingen en bankieren. We creëren een globale marktplaats voor ideeën, goederen, diensten en opportuniteiten. Aangedreven door AI zal X ons allemaal verbinden op manieren die we nog maar amper kunnen bevatten.’ 

De inspiratiebron is de Chinese ‘app voor alles’ WeChat. Ook dat was oorspronkelijk een sociaal medium. Gaandeweg groeide WeChat uit tot dé digitale assistent voor de Chinezen. Sociale interacties, betalen, chatten, spelletjes spelen, vakanties boeken, auto’s huren: via WeChat kan het allemaal. 

De sleutel tot het kopiëren van dat succesverhaal zou erin bestaan om een westers equivalent te vinden voor het in China bijzonder populaire digitaal uitwisselen van geld. Zoals een analiste jaren geleden al schreef: ‘Elk bedrijf dat daarin slaagt, zal zijn tegenstanders in het zand doen bijten’. 

Als medeoprichter van Paypal, destijds geconcipieerd als de ‘one-stop alles winkel voor alle financiële behoeftes’ of ‘de Amazon van financiële diensten’, voelt Musk zich duidelijk geroepen om in die ambitieuze missie te slagen. Kortom: ‘There is method to his madness.’ 

Dat geldt zeker ook voor de naam van het platform: Musk kocht de X.com domeinnaam al in 1999. De bedoeling was destijds om PayPal om te dopen tot X. Zijn ruimtevaartbedrijf heet SpaceX en Tesla heeft al geruime tijd een model X. Dan zijn er natuurlijk ook nog zijn pas opgerichte Ai-start-up X.AI en, niet te vergeten, zijn zoon j X Æ A-XII (X voor de vrienden). 

Met de letter X kun je alle kanten uit 

De letter X heeft onwaarschijnlijk veel betekenissen.  Voor sommigen staat hij zowat gelijk met porno, wat een van de redenen was waarom PayPal geen X werd. Verder wordt de letter geassocieerd met enigma (de x in algebraïsche problemen), buitenbeentje (het prefix ‘xeno’ is afgeleid van het Griekse xénos, vreemdeling) en wetenschap en technologie. En dan is er nog Descartes’ gebruik van de letters x, y en z voor zijn revolutionair coördinatensysteem. 

Verder zijn er ook Röntgens X-stralen, het X-chromosoom en de negentiende-eeuwse X club (1864-1892), een Britse ‘dining club’ met een wetenschappelijke missie. Het gezelschap sprong onder meer in de bres voor ene Charles Darwin. Zijn vermeende ‘bulldog’, Thomas Huxley, was er dan ook een eminent lid van, net zoals Joseph D. Hooker, zijn beste vriend.  

Een en ander verklaart ook waarom de letter X in de jaren negentig van de vorige eeuw populair was bij de Silicon Valley-geeks en gebruikt werd voor zowel het besturingssysteem MAC OS X als voor Microsofts Xbox. 

Wat Musk betreft is er meer aan de hand, veel meer. Hij lijkt met name een bijzondere affiniteit te hebben met de X-men van de gelijknamige ‘comic strip’ (1963): een bonte groep van met de nek aangekeken buitenbeentjes (mutanten) en superhelden, geleid door Professor X (Charles Francis Xavier). Hij vergeleek George Soros onlangs trouwens met Magneto, X’s nemesis. 

Als ooit gepeste techneut en science-fiction-fan, behept met het syndroom van Asperger, voelt hij zich allicht verwant met X. Zeker omdat zijn grootvader, Joshua Haldeman, op wie hij lijkt, in de jaren dertig zelf leider was van een organisatie van technocraten. De idee was dat enkel een leger van ingenieurs en wetenschappers (‘superhelden’) de wereld zou kunnen redden van een dreigende catastrofe. 

In het promotiemateriaal van deze ‘Technocracy movement’ stond een afbeelding van een tram centraal. Passagiers beboeten voor de gevaarlijke gewoonte om mee te rijden op de externe platforms van de tram zette volgens de libertaire technocraten geen zoden aan de dijk. De juiste oplossing was een technologische ‘fix’: vervang de platforms door opvouwbare opstapjes. Een beetje zoals de Tesla, genoemd naar de legendarische uitvinder, een technologische ‘fix’ is: voor CO2-vervuiling. 

Musk verdient het predicaat ‘visionair’ 

Persoonsnamen vonden de technocraten maar niks. Een lid noemde zichzelf 1x1809x56. Ook dat klinkt natuurlijk bekend. Haldeman en co wilden verder onder meer banken en het prijsmechanisme afschaffen alsook een universele munt creëren: bitcoin avant la lettre. Vandaar dus die obsessie met financiële diensten. 

Mars koloniseren en omtoveren tot toevluchtsoord voor aardbewoners stond níet op het programma, maar het zit wel in dezelfde sfeer. Musks utopisch Mars-project doet trouwens ook een beetje denken aan een serie van door zijn grootvader geleide, maar jammerlijk mislukte expedities om de mythische Verloren Stad van de Kalahari te vinden (Haldeman belandde in Zuid-Afrika na een conflict met de Canadese autoriteiten). 

Neen, Mars koloniseren zie ik Musk niet meteen doen, maar waar zijn grootvader veeleer als fantast gezien moet worden, verdient hij wel degelijk het predicaat ‘visionair’. Zijn X-app zomaar afdoen als een luchtkasteel is dan ook te kort door de bocht: de controversiële multimiljardair is nog lang niet uitgespeeld. 

*Dit artikel verscheen op 3 augustus op www.doorbraak.be  

Wynia’s Week neemt nooit vakantie. Wynia’s Week is er het hele jaar door, minstens 104 keer per jaar. Met onafhankelijke, verrassende berichtgeving. En Wynia’s Week is wel gratis, maar niet goedkoop. De lezers, kijkers en luisteraars maken Wynia’s Week mogelijk. Doet u mee? Doneren kan HIER. Hartelijk dank!