De atletiekunie discrimineert vrouwen door man toe te laten in vrouwencompetitie

De Autoriteit van de Nederlandse Atletiek, de Atletiekunie, plaatste een uitgebreid artikel op haar website over de atleet Naomi Jong (21 jaar oud). Naomi is ‘in transitie van man naar vrouw’. Dergelijke verhalen krijgen steeds vaker aandacht, maar dit verhaal bevat twee opmerkelijke kenmerken.

In de eerste plaats dat deze man nog geen enkele fysieke transitie tot vrouw in gang heeft gezet, maar al wel mag sporten bij de vrouwen (ik zal Naomi in dit artikel ‘hij/hem’ noemen). Ten tweede dat de Unie dit verhaal zelf, actief, op een ‘positieve’ wijze promoot.

Atletiekunie steunt Naomi

Naomi (zijn mannelijke naam wordt niet genoemd, maar het gaat dus om een man) wil een vrouw zijn en voelt zich zo, maar is onzeker omdat hij nu ruim een jaar uitkomt in de vrouwencompetities. De Atletiekunie noemt het ‘knap’ dat hij doorzet. Hij ontving zelf geen negatieve reacties, maar vermoedt dat die er wel waren en begrijpt dat ook. De Atletiekunie benoemt: ‘Ook snapt ze [BC: Naomi] de twijfels die er wellicht bij tegenstanders zijn over haar deelname in de vrouwencategorie. Op sportieve gronden heeft ze er zelf ook moeite mee.’

Naomi is namelijk een man, maar voelt zich al vijf jaar een vrouw. Hij legt namelijk zelf uit: ‘Ik zit nog in de fase waarin ik gesprekken voer in het ziekenhuis. Hierna begin ik met hormonen en krijg ik later in het traject de keuze of ik uiteindelijk ook een operatie wil. Puur op lichamelijke gronden ben ik dus nog niet 100 procent een vrouw. Het voelt dan ook niet helemaal eerlijk om bij de vrouwen mee te doen.’

Naomi is een man

Op basis van dit artikel lijkt Naomi echter 100% man te zijn. Naomi insinueert dat hij ook nog niet zeker weet of hij een geslachtsoperatie wil ondergaan. Dat het ‘niet helemaal eerlijk’ voelt om te participeren in vrouwenwedstrijden is daarom begrijpelijk. Naomi ziet het echter als enige mogelijkheid om geaccepteerd te worden voor wat hij meent te zijn: een vrouw. Als hij bij de mannen blijft sporten zou hij zelfbedrog plegen, zo lijkt hij te menen.

Naomi probeert de gedachte dat zijn keuze wellicht oneerlijk is, dat hij vals speelt, opzij te zetten. Hij zegt dat het hem belemmert in zijn plezier in het sporten, onder andere omdat hij vreest voor negatieve reacties bij wedstrijden. Over die oneerlijkheid stelt hij zelf ook: ‘iedereen kan het zien’. Toch weegt zijn eigen belang ogenschijnlijk zwaarder dan dat van zijn vrouwelijke concurrenten.

Vrouwencompetitie staat open voor mannen

In de breedtesport is het kennelijk makkelijker voor mannen om in de vrouwencompetities uit te komen dan in de topsport. De Atletiekunie schrijft: ‘Uiteindelijk stuitte ze op een document van het NOC*NSF waaruit bleek dat ze in de breedtesport mocht uitkomen in de categorie waarin ze zelf wilde.’

De Unie erkent dat dit zo is. Sterker nog, in haar artikel doet de Unie zelfs een open uitnodiging aan transvrouwen (man wordt vrouw): ‘Vanuit de Atletiekunie willen we benadrukken dat transgenderatleten in de breedtesport welkom zijn en mee kunnen doen in de categorie waarin ze zich prettig voelen.’

Mannen mogen dus in de vrouwencompetities uitkomen. Het simpelweg veranderen van het geslacht op een zelf ingevuld formulier is voldoende om niet langer bij de mannen te sporten, maar bij de vrouwen. Het gaat dan wel niet om topsport, maar in elke breedtesport wordt serieus competitie gevoerd. In hoeverre is dit eerlijk? Helemaal als het gaat om een sport waarbij spierkracht een belangrijke rol speelt.

Discriminatie gesteund door de Atletiekunie

Naomi benoemt echter dat er voor hem een hoge drempel was om het vinkje bij ‘geslacht’ anders in te vullen. Hij verwijt zijn eigen club, die zijn verzoek overigens niet heeft geweigerd, dat die hem onvoldoende heeft gefaciliteerd: ‘Het had enorm geholpen wanneer de club een tekstje op de website had gehad, bijvoorbeeld onder een kopje Veilig sportklimaat, waarin het duidelijk maakt dat je als transgender wordt geaccepteerd op de club.’ 

Uiteindelijk heeft hij dispensatiedocumenten ontvangen van de Unie, maar hij lijkt te begrijpen dat er terechte vraagtekens hangen rond zijn deelname bij de vrouwen: ‘Dit geeft mij een fijn gevoel. Dan sta ik sterker wanneer iemand ooit bezwaar maakt tegen mijn deelname in de vrouwencategorie.’ Naomi sluit niet uit dat er ooit een bezwaar tegen zijn deelname zal worden gemaakt, en dat is op basis van zijn verhaal te begrijpen.

Worden vrouwelijke sporters hier niet ernstig benadeeld? Sterker nog, is dit niet een soort van discriminatie op basis van geslacht? Stel dat je als vrouw al jaren knokt om de beste sprinter te worden. Wanneer je eindelijk de snelste lijkt te zijn is er plots een Henk die beweert Ingrid te heten en daarom mag meedoen in jouw competitie. En Henk – of ja, Ingrid – is zomaar een seconde sneller op de 200 meter. Is dat niet oneerlijk en wellicht zelfs competitievervalsing?

Er zijn inmiddels tal van voorbeelden van gemiddelde mannelijke sporters die beweren vrouw te zijn en daardoor ineens in een bovengemiddeld segment van de vrouwelijke competities – al dan niet van de breedtesport – presteren. Het voorbeeld van Naomi Jong is echter bijzonder, althans in Nederland. Naomi heeft – volgens het artikel – geen enkel fysiek kenmerk van een vrouw; hoewel hij wellicht zijn haren wat heeft laten groeien. Hij ondergaat nog geen hormoonbehandeling en heeft ook nog geen geslachtsoperatie ondergaan. Hij noemt zich echter een vrouw.

Toch brengt de Atletiekunie dit verhaal als iets positiefs naar buiten. Wie besluit dat hij zichzelf een vrouw voelt – of misschien andere redenen heeft om zich als vrouw in te schrijven – mag uitkomen in de vrouwencompetities van de breedtesport. Dat de Atletiekunie dit actief omarmt is schandalig; zij zou haar sportvrouwen dienen te beschermen tegen oneerlijke concurrentie.

Bart Collard is criminoloog en publiceert regelmatig in Wynia’s Week. Hij schrijft een proefschrift over de rol van ideologie bij islamitisch terrorisme.

De donateurs maken Wynia’s Week mogelijk. Doneren kan op verschillende manieren. Kijk HIER. Hartelijk dank!