Drugsmaffia: gigantische vangsten, massale arrestaties in Antwerpen en Rotterdam

Het regent van de recordvangsten cocaïne tussen Zuid-Amerika enerzijds en Antwerpen en Rotterdam anderzijds. Ook regent het massale arrestaties in deze aankomsthavens – de grootste invoerhavens van cocaïne in Europa.

Hans Werdmölder checkt de rol van de grote Belgische en Nederlandse havens in de illegale drugsindustrie. Hoe komt de coke hier binnen? En hoe worden Nederlandse hennep en Nederlandse XTC-pillen vanuit Nederland geëxporteerd?

Liever Europa

Omdat de export van cocaïne, het witte goud, in Europa veel meer opbrengt dan in de VS, geven de importeurs de voorkeur aan Europa. West-Europa heeft bovendien een goede infrastructuur. En de straffen bij aanhoudingen zijn relatief laag.

In de laatste jaren is vooral Antwerpen uitgegroeid tot de poort waarlangs het overgrote deel van de cocaïne Europa binnenkomt. Jaarlijks passeren twaalf miljoen containers de haven. Daarvan wordt slechts één procent, vooral de containers afkomstig uit Zuid-Amerika, gescand.

Dat lijkt weinig, maar het is niet minder dan elders in Europa. Het logistieke proces van de andere containers mag er niet teveel hinder van ondervinden. Er werken zo´n 60.000 mensen in de Antwerpse haven, exclusief ambtenaren en politiemensen.

‘Deuren’ die opengaan en sluiten

Cocaïne is het grote probleem van Antwerpen, zowel de handel langs de haven als de criminaliteit die erbij komt kijken.  In de Scheldestad zijn ook voldoende ‘deuren’ die opengaan, zoals de rechercheurs een smokkelroute noemen. De haven, met een kade van 157 kilometer, is zo lek als een mandje. Voor 25 tot 30 procent van de totale opbrengst is in Antwerpen altijd wel iemand bereid een ‘deur’ te openen.

Een havenarbeider kan gemakkelijk 25.000 tot 75.000 euro verdienen door even een container te verplaatsen. ´Zeg daar maar eens néén tegen,´ zegt Manolo Tersago in het Belgische dagblad De Standaard (juli 2018). De bewijsvoering is ook moeilijk, want bewijs maar dat de betrokken havenarbeider doelbewust de container heeft verplaatst.

Tersago is de chef van de drugssectie van de Antwerpse politie. Douaniers of ander personeel die niet bereid zijn mee te werken, worden bedreigd. In Rotterdam worden de havenarbeiders getraind en gewaarschuwd om niet in te gaan op de ronselpraktijken van drugscriminelen. Zodra ze aangeven dat ze zijn benaderd, worden ze op een andere werkplek geplaatst.

Vanwege logistieke redenen, maar ook vanwege het gemak waarop de drugs kunnen worden doorgevoerd, is de Antwerpse haven de draaischijf van de internationale drugshandel geworden. Tachtig procent van de cocaïnetransporten die via de haven van Antwerpen binnenkomt, is bestemd voor Nederland. De rest gaat naar het Verenigd Koninkrijk of andere landen in West-Europa. Vervolgens worden de partijen drugs (lokaal en internationaal) verder gedistribueerd.

De ‘Turtles’ als beroepsuithalers

Ook wordt de Antwerpse haven gebruikt voor het transport van de Brabantse Nederwiet en XTC pillen naar het buitenland. Hierbij wordt gebruik gemaakt van criminele coördinatoren, zowel ‘inladers’ als ‘uithalers’, die goed bekend zijn met de haven. Uithalers zijn de laagste trede van de ladder binnen een criminele organisatie, maar spelen wel een belangrijke rol bij de smokkel van verdovende middelen. Sommige Antwerpse coördinatoren zijn, aangelokt door de hoge verdiensten, voor zichzelf begonnen.

Een bekende Antwerpse familie, gespecialiseerd in het inladen en uithalen van drugs, zijn de ‘Turtles’. In het boek Mocro Maffia van de journalisten Wouter Laumans en Marijn Schrijver wordt een lid van de familie, staande tussen twee opvallende witte limousines, afgebeeld. Bij het zien van de foto komt de vergelijking met een schildpad niet helemaal uit de lucht vallen.

‘Ze willen allemaal grof geld verdienen’

In Antwerpen probeert men met alle beschikbare middelen, zo´n veertig man, scans en speurhonden, de cocaïnetransporten te onderscheppen. Halverwege 2019 werd al 41 ton kilo coke onderschept. De straatwaarde van 1 gram zuivere cocaïne in Antwerpen ligt al jaren op vijftig euro, ongeacht de grote onderscheppingen.

´Het is moeilijk de opdrachtgevers van de grote transporten te raken, ´ zei Tersago in De Standaard, ´want de drugsmaffia werkt met vele tussenschotten, waaronder de eerdergenoemde coördinatoren, inladers en uithalers. En ze hebben allen maar één ding voor ogen, dat is grof geld verdienen.’

Onlangs, eind oktober 2021, meldde het Belgische Parket dat 25 ‘uithalers’, waaronder 22 met een Nederlandse identiteit, werkzaam in de haven van Antwerpen, zijn gearresteerd.  Ze worden zo snel als mogelijk voorgeleid. Het Parket kan maximaal een straf vorderen van vijf jaar en forse geldboetes. Als Nederlanders in België worden veroordeeld, wordt aan Nederland gevraagd de uitvoering van de straf over te nemen.

In oktober zijn dit jaar in Rotterdam al 325 uithalers opgepakt.  Het is een kat-en-muis spel, want de uithalers bedenken steeds nieuwe manieren om de haven binnen te komen. Sommige lege containers worden door uithalers gebruikt als verblijf- en slaapplaats met eten en drinken, een zogenaamde ‘hotelcontainer’. Ze zorgen politie en douane handenvol werk.

In Nederland, met zijn milde strafklimaat, krijgen aangehouden uithalers (zonder drugs of wapens in hun bezit) een boete van amper 95 euro, vanwege ongeoorloofde tres passing. In de Eerste Kamer ligt nu een voorstel om uithalers zwaarder te bestraffen, met een maximum van twee jaar.

In de Colombiaanse haven Cartegena, één van belangrijkste exporthavens van drugs richting Rotterdam en Antwerpen, worden alle containers naar de VS gescand als ze op de terminal komen. De kosten daarvan worden betaald door de overheid van de VS. Misschien een idee voor Nederland en België?

Hit And Run Cargo

In vergelijking met Antwerpen is Rotterdam een stuk lastiger voor de drugsmaffia, want in Rotterdam is de controle uitgebreider en is het haventerrein beperkter. Het havengebied is als een soort trechter om het kantoor van de douane gebouwd.

De zogeheten HARC-teams (Hit And Run Cargo), waarbij de Rotterdamse douane samenwerkt met de Fiod, de zeehavenpolitie en het Openbaar Ministerie, zijn continu bezig met het opsporen van drugs. Per dag worden, op basis van tips en andere aanwijzingen, zo’n honderd containers gescand. Zo werd in september van dit jaar nog een groot transport cocaïne door de douane onderschept, bestemd voor Frankrijk.

Nog geen twee maanden later, eind oktober 2021, liet de havenautoriteit van Rotterdam weten dat 4022 kilo cocaïne, met een straatwaarde van meer dan 300 miljoen euro, is onderschept. De coke was afkomstig uit Suriname en verstopt in een lading met hout. Het was de grootste vangst van dit jaar, tot dusver.

Introductie van nieuwe smokkeltechnieken

De professionele criminelen zijn de bestrijders ook steeds te slim af. De drugs zijn meestal verpakt bij andere in containers verscheepte goederen, zoals bananen, sojabonen, cacao, zakken zout en bulkladingen hout of oud ijzer. De opslag van drugs in ladingen fruit is aantrekkelijk, want het is bederfelijke waar die niet te lang op kade mag blijven staan.  

Een van de nieuwste technieken die drugsbendes zijn gaan gebruiken, is het door middel van chemische processen verbergen van cocaïne in andere producten. Zo dompelen ze een T-shirt of handdoek onder in een oplossing met cocaïneconcentraat.

Het product wordt zo als het ware in de kledingstukken geperst. Met het blote oog is er niets aan te zien. Om de cocaïne weer uit het textiel te halen, heb je een cocaïnewasserij nodig, zoals er onlangs een in het Belgische Strée, tussen Namen en Luik, is gevonden.

In die wasserijen worden de kledingstukken gewassen in een zure oplossing. Dat veroorzaakt een chemische reactie, waardoor de cocaïne kristalliseert en weer vrijkomt. Die wordt vervolgens weer in blokken geperst.  De cocaïne uit de textiel distilleren is specialistenwerk. Dat verklaart waarom bij de politieactie ook enkele Colombianen werden opgepakt, die expert zijn in de materie.

Colombia is nog altijd met afstand de grootste cocaïneproducent.  In Strée vond de politie al het mogelijke materieel dat nodig is om cocaïne te wassen, onder andere tientallen vaten met chemische producten. Er werden ook verschillende stortplaatsen van chemisch afval ontdekt.

Het merendeel van de drugs die in Strée werden gewassen zou bestemd zijn voor Nederlandse criminele bendes, die ze wilden verdelen over de rest van Europa. Hierbij spelen in Nederland wonende Albanezen een grote rol.

Behalve de cocaïne werden ook nog tien vuurwapens gevonden, waaronder vijf Kalasjnikovs. De speurders namen ook paarden, vee, gouden Rolex en Cartier horloges, luxe auto’s, 80.000 euro in cash en cryptofoons in beslag. Bij de politieactie werden 28 personen opgepakt.  Ook in Spanje werd een verdachte opgepakt.

Volgens het Federaal Parket in België loopt dat onderzoek al drie jaar. Er werden speciale politietechnieken toegepast om de bende te kunnen ontmantelen. De omvang van de geïdentificeerde criminele structuur werd pas duidelijk dankzij onder meer de ontmanteling van de Sky ECC-gegevens. De speurders slaagden in maart 2021, aldus het dagblad De Limburger (20 oktober 2021) erin de code te kraken van de versleutelde Sky ECC-telefoons waarmee duizenden zware criminelen met elkaar converseerden en deals maakten.

Een strijd tussen David en Goliath

Het wordt duidelijk dat de strijd van de Nederlandse en Belgische politie en justitie tegen de internationale georganiseerde misdaad steeds meer lijkt op een ongelijk gevecht tussen David en Goliath.

Steeds weer blijken inventieve smokkelaars een alternatieve smokkelroute of een nieuwe smokkeltechniek te vinden om de drugsbestrijders te slim af te zijn. Ze laten zich ook niet afschrikken door gevangenisstraffen of hoge boetes.

Toch zitten de bestrijders ook niet stil, want zij weten de codes van de encryptietelefoons te kraken waardoor smokkelaars tegen de lamp lopen en liquidaties in de onderwereld kunnen worden opgelost. De opbrengsten van de handel in cocaïne zijn echter dusdanig groot dat steeds weer nieuwe mensen, vaak ondernemende jongeren, in de criminele verleiding worden gebracht. Ook maakt men steeds gebruik van de nieuwste smokkeltechnieken.