Giorgia Meloni: eerste (rechtse) vrouwelijke premier van Italië?

In Italië staat Giorgia Meloni er in de peilingen het beste voor met haar rechtse partij Fratelli d’Italia. De naam van die partij betekent Broeders in Italië. Dat is de aanhef van het Italiaanse volkslied en daarmee is de toon meteen gezet.

Meloni heeft de partij in 2012 samen met een paar andere rechtse politici opgericht. Voordien had ze haar sporen al verdiend in allerlei andere kleine rechtse en extreemrechtse partijen. En vanaf 2008 was ze, 31 jaar oud, in het vierde kabinet Berlusconi, de jongste minister (van Jeugdzaken) in de geschiedenis van Italië.

Rechtse absolute meerderheid?

Tot voor kort moest ze in Matteo Salvini van die andere rechtse partij, de Lega, telkens haar meerdere erkennen, maar de laatste tijd streeft ze hem in de peilingen nipt voorbij: 21 procent voor de Fratelli d’Italia en net een half procentje minder voor de Lega. Dat ziet er goed uit voor populistisch rechts. De volgende verkiezingen zijn in 2023. Tenminste, als het zes maanden geleden geformeerde zakenkabinet van Mario Draghi zich zo lang staande weet te houden.

Berlusconi bestaat ook nog altijd op rechts. Maar zijn Forza Italia haalt nog maar 6 procent in de peilingen. En of Berlusconi zelf 2023 gaat halen is nog maar de vraag. Hij wordt een dagje ouder en kwakkelt regelmatig met zijn gezondheid. Toch heeft hij de wens uitgesproken om een groot samenwerkingsverband aan te gaan met de twee andere rechtse partijen.

Dat nieuwe rechtse blok zou zomaar een absolute meerderheid kunnen halen in het parlement. Meloni en Salvini zeggen beiden geen nee, maar ze houden zich voorlopig op de vlakte. Als Meloni’s partij de grootste blijft, zou zij premier worden. De eerste vrouwelijke premier van Italië.

Geduchte concurrente voor Salvini

En de kans lijkt groot dat haar partij de leiding in de peilingen zal kunnen houden. Salvini’s Lega is namelijk, anders dan de Fratelli, begin dit jaar wel in Draghi’s zakenkabinet gestapt. En dus moet Salvini nu vanuit het kabinet campagne gaan voeren, terwijl Meloni in de oppositie is gebleven en vanuit die positie vrijelijk de regering kan beschimpen.

Daarbij komt dat Salvini nooit meer helemaal is hersteld van de klap die hij door eigen toedoen heeft opgelopen, toen hij in 2019 uit het toenmalige kabinet stapte. Op het hoogtepunt van zijn populariteit mikte hij op nieuwe verkiezingen. Die zijn er evenwel nooit gekomen, want er werd direct een andere coalitie gesmeed. En Salvini stond buitenspel.

Ook botert het nog altijd niet zo tussen Salvini en de Zuid-Italianen. Die zijn niet vergeten dat zijn partij, de Lega, in vroeger tijden Lega Nord heette, Noordelijke Liga dus. Dat was een partij die het armoedige Zuid-Italië wilde afstoten. De conservatieve, traditionele Meloni ligt beter in het Zuiden.

Salonfähig

Ondertussen werkt Meloni ook gestaag aan het salonfähig maken van de Fratelli. Bij de oprichting stonden die Broeders van haar nog te boek als post-fascisten (net zoiets als neo-nazi’s, maar dan omgekeerd, of nee, eigenlijk hetzelfde). Maar ondertussen verschijnt Meloni in keurige mainstream-talkshows en ontvouwt haar kordate plannen: tegen immigratie (ze hamert op een scheepsblokkade voor de Noord-Afrikaanse kust), tegen homo-rechten en wat dies meer zij, tegen abortus, tegen draagmoederschap en ga zo maar door.

Ze heeft haar autobiografie geschreven (Io sono Giorgia, Ik ben Giorgia). Dat boek werd direct een bestseller, en nog populairder door een leuke Remix van een van haar speeches op Youtube, waarin ze rappend wordt opgevoerd en vanaf het podium telkens roept: ‘Ik ben Giorgia, ik ben vrouw, ik ben moeder, ik ben christen.’ En inderdaad heeft ze in 2016 tussen alle bedrijven door ook nog een dochtertje gekregen.

Meloni en de EU

In het begin, zo rond 2014, waren de Fratelli d’Italia nog rabbiaat tegen de EU, maar ondertussen zijn de scherpe kantjes er van af. Meloni kan het goed vinden met de andere rechtse leiders in Europa, met de Hongaarse Orbán en met de Poolse en Sloveense premier. In 2020 is haar partij voorzitter geworden van de European Conservatives and Reformists (ECR), een eurosceptische politieke groep binnen het Europese Parlement.

JA21 en de SGP zitten ook in die groep, samen met parlementariërs uit 14 andere Europese landen. Allemaal contacten die Meloni goed kan gebruiken om zich (op weg naar haar premierschap) ook internationaal te profileren. Nu moet ze de EU nog zover zien te krijgen dat die het Marrakesh-migratiepact in de prullenmand laat verdwijnen. Daar wordt aan gewerkt.