Formatieperikelen zijn zoveelste bewijs dat NL geen democratie is

Informateur Mariëtte Hamer noemt het mislukken van haar formatiepoging ‘zeer onbevredigend en op de inhoud onnodig’. Verder stelt ze voor om een minderheidskabinet te vormen van ‘een nader te bepalen combinatie van VVD, D66 en CDA’. Dat schrijft zij in haar eindverslag. Daarin haalt ze stevig uit naar de zes partijen die de afgelopen maanden met haar over de vorming van een kabinet hebben onderhandeld.

Hamer noemt het feit dat het niet gelukt is een meerderheidskabinet te vormen ‘zeer zorgelijk.’  ‘Onze parlementaire cultuur heeft altijd bestaan uit de bereidheid van partijen om toch maar, soms met heel lange tanden, aan onderhandelingen te beginnen.’ Nu dat niet is gelukt, waarschuwt Hamer ervoor dat dit ‘het vertrouwen van de burger in de politiek niet zal vergroten’. Volgens haar hebben de partijen zich bij hun weigering gesprekken over de inhoud te beginnen zich laten leiden door beeldvorming, angst voor het ondersneeuwen van de eigen visie en vrees voor gebrek aan draagvlak binnen de eigen partij.

Hamer schrijft dat er tussen de partijen die horen tot het brede midden (VVD, D66, CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie) inhoudelijke overeenstemming bestond over de aanpak van de grote maatschappelijke problemen. Toch is het niet gelukt omdat blokkades werden opgeworpen dan wel ‘onverenigbare voorwaarden’ werden gesteld. ‘Dit heeft te maken met de start van de formatie, een beperkt aantal winnende partijen die de kar kunnen trekken, een gefragmenteerde Tweede Kamer en een veelheid van partijen die andere partijen dan wel personen uitsluiten al voor of tijdens de formatie’, aldus de informateur.

Ze beschrijft dat de onderhandelingen de afgelopen weken de verhoudingen tussen de zes partijen die meededen hebben verzuurd. Volgens Hamer is die verslechterde sfeer een risico, nu eigenlijk alleen een minderheidskabinet kan aantreden. Zo’n minderheidskabinet heeft minder dan de helft van de zetels in de Tweede Kamer, en heeft daarom voor ieder plan de steun van een of meerdere oppositiepartijen nodig. Daarvoor is juist een goede sfeer tussen partijen noodzakelijk.

Informateur Hamer zwaar teleurgesteld, adviseert minderheidskabinet (msn.com)

Blokkades, uitsluiten

Politieke partijen die blokkades opwerpen, die onverenigbare voorwaarden stellen, een veelheid van partijen die andere partijen dan wel personen uitsluiten al voor of tijdens de formatie. Zulke idiote machtsuitoefeningen hebben allemaal niets te maken met democratie en bewijzen eens te meer dat Nederland geen democratie is.

In een democratie heeft het volk de macht, en niet een verzameling politieke partijen die zich als machtshongerige aristocraten gedragen en broodnodig door het volk dienen te kunnen worden gecorrigeerd. Wat dat volk zelf wil, kan vrij aardig blijken uit peilingen.

Laten we de resultaten van 3 Tweede Kamer-peilingen van de afgelopen 2 maanden eens bezien.

Peiling I&O Research (12-07-2021, in vergelijking met 7 juni)):

Blijkens de resultaten van deze 3 recente peilingen zouden VVD, D66 en PVV blijven wat ze al veel langer zijn: de 3 partijen met de meeste zetels in de Tweede Kamer. De VVD zou al die tijd de grootste van allen zijn, in enkele peilingen bijna twee maal zo groot als D66, ruim twee maal zo groot als de PVV, en zou alleen maar verder groeien van 35 naar 39 zetels. Een totaal aantal zetels dat meer dan een kwart is van alle 150 zetels in de Tweede Kamer.

Peilingresultaten kunnen worden gezien als de wil van het volk op de dag dat de peiling wordt gehouden. Volgens de uitslag van de laatste peiling van 31 augustus 2021 zouden VVD, D66 en PVV samen recht hebben op in totaal 77 zetels en daarmee een meerderheid in de Tweede Kamer krijgen.

In een democratie zou dit betekenen, dat het als de wil van de meerderheid van het volk dient te worden uitgelegd dat deze 3 partijen dan samen een regering gaan vormen en samen het land gaan besturen. Of tussen deze 3 partijen al dan niet grote onderlinge verschillen bestaan in hun opvattingen, hoort daarbij geen rol te spelen.

Het systeem is scheefgegroeid

In een democratie heeft het volk de macht. Wanneer dat volk beslist dat deze 3 partijen moeten samenwerken om het land te besturen, dan is dat het landsbelang conform de wil van het volk. En dan dienen politieke partijen zich zodanig te plooien dat ze kunnen doen wat het volk van hen verlangt.

De Nederlandse situatie is het gevolg van scheefgroei van een bepaald systeem. Dat systeem is het scheppen van de mogelijkheid om het volk te vertegenwoordigen. Op zichzelf is dat systeem in een democratie aanvaardbaar. Mits het volk degenen die het volk vertegenwoordigen zelf kan aanwijzen. Dat is in Nederland niet het geval.

In Nederland is het volk niet vrij eigen volksvertegenwoordigers te kiezen. In Nederland maken politieke partijen lijstjes met namen van personen op wie kiezers kunnen stemmen. Kiezers mogen niet stemmen op personen die niet op die lijstjes staan. Kiezers mogen niet stemmen op Pieter Omtzigt, wanneer deze het CDA heeft verlaten en nog niet een eigen partij heeft opgericht.

Personen op wie kiezers mogen stemmen zijn vertegenwoordigers van politieke partijen. Geen volksvertegenwoordigers. Volksvertegenwoordigers vertegenwoordigen het volk en moeten dus door het volk als zodanig kunnen worden benoemd, los van bestaande lijstjes van politieke partijen.

Leden van de Tweede Kamer wanen zich vaak volksvertegenwoordigers, maar zijn het dus niet.

In een ver verleden, toen de Katholieke Volkspartij (KVP) van Carl Romme en de Partij van de Arbeid (PvdA) van Willem Drees nog de grootste politieke partijen van Nederland waren, was er nauwelijks discrepantie tussen de wil van het volk en de wil van de 2 grootste politieke partijen. Ten zuiden van de grote rivieren stemden alle rooms-katholieken vrijwel automatisch op de KVP. Ze mochten van hun bisschoppen niet eens op de PvdA stemmen. Ten noorden van de grote rivieren stemde de meerderheid van de bevolking op de PvdA van vadertje Drees. De VVD stelde toen niet veel voor.

Tegenwoordig is dat volledig omgekeerd. De VVD is nu veruit de grootste politieke partij, zo’n 4 keer zo groot als het CDA – schamel overblijfsel van de vroegere christelijke partijen KVP plus ARP plus CHU – en ook circa 4 keer zo groot als de PvdA. Uitgaande van de peiling van 31 augustus 2021 zouden noch CDA noch PvdA nodig zijn om een meerderheidskabinet te vormen. VVD, D66 en PVV kunnen met 77 zetels in de Tweede Kamer probleemloos samen een meerderheidskabinet vormen.

De discrepantie, de scheefgroei treedt op wanneer twee van deze politieke partijen zouden weigeren met de derde politieke partij samen te werken, die derde politieke partij uitdrukkelijk zouden uitsluiten.

Zodra VVD en D66 weigeren samen met de PVV een meerderheidskabinet te vormen, ontstaat een conflict tussen de houding van politieke partijen enerzijds en de resultaten van de stemming van de meerderheid van het volk anderzijds.

Daar in een democratie het volk de macht heeft, is de houding van de weigerachtige politieke partijen ondemocratisch. Zolang politieke partijen in Nederland om wat voor redenen dan ook mogen weigeren met andere politieke partijen samen te werken, zonder enige rekening te houden met de uitslag van verkiezingen, is Nederland geen democratie.

Een tragisch lachertje

De huidige situatie kan men als een lachertje beschouwen. Tegelijk is zij een tragisch voorbeeld van hoe het niet moet in dit land. Een demissionair kabinet dat al vele maanden lang doorregeert alsof het niet demissionair is. Ministers die vertrekken om medische redenen of omdat ze elders een beter baantje kunnen krijgen. Kaag, die pas nadat de Taliban Kabul vrijwel geheel had ingenomen in Qatar is gaan praten over de mogelijkheden en de onmogelijkheden van terugkeer uit Afghanistan van de mensen die daar gevaar lopen. Afzetten om zo’n blunder kun je haar niet. Want ze is al demissionair.

Deze problematische situatie is niettemin eenvoudig op te lossen. Geef het volk de macht terug waar het in een democratie recht op heeft. Geef het volk het laatste woord. Biedt het volk de mogelijkheid om niet alleen besluiten van politieke partijen maar ook die van regering en parlement te corrigeren. Bijvoorbeeld via een correctief referendum.

Leg dat in een wet vast. Laat aan de meerderheid van het volk de beslissing of VVD, D66 en PVV al of niet samen in een kabinet mogen gaan zitten. Pas nadat dit allemaal goed geregeld is, is Nederland eindelijk een democratie. 

Welke parlementariër durft het aan met een wetsvoorstel te komen om dit alles te regelen?

Misschien kan Johan Remkes het nog eerder voor mekaar krijgen en als vader van het correctief referendum de Nederlandse geschiedenis ingaan.