De VS trekken zich terug, de Taliban is in opmars, de uittocht naar Europa is begonnen

Begin jaren negentig vluchtte mijn familie uit Kabul, de toen nog moderne hoofdstad van Afghanistan. Toen het toenmalig regime dat met de Sovjet-Unie samenwerkte in 1992 macht kwijtraakte, viel kort daarna de hoofdstad in handen van de moedjahedien, de islamitische ‘vrijheidsstrijders’ die in die jaren vochten tegen de Sovjetinval in Afghanistan.

De moedjahedien werden bewapend door de Verenigde Staten en getraind in Pakistan – mede mogelijk gemaakt door de financiering uit de VS onder het presidentschap van Ronald Reagan. Dit stukje geschiedenis is goed blijven hangen bij de Afghaanse bevolking.

De VS vonden de strijd tegen Sovjets belangrijker

De Taliban van vandaag verschillen niet veel van de moedjahedien van toen, al zijn ze met hun terroristische daden wellicht wel iets beter georganiseerd. Ook toen ging de oorlog ten koste van de vrouwen, omdat de moedjahedien de vrouwen verplichtte een hoofddoek te dragen en hen de toegang tot onderwijs ontzegde. In de jaren ‘90 had het verdrijven van de Sovjets bij de Amerikanen de voorkeur. Dat ging ten koste van vrouwenrechten.

Vandaag de dag trekken de Amerikanen zich weliswaar terug uit Afghanistan, maar volgens de Afghanen zelf zouden ze nauw betrokken zijn bij de financiering van de Taliban. De wortels van de Taliban liggen in de madrassa’s van Pakistan. Hun inkomstenbron zou de teelt van papaver zijn voor de productie van heroïne. Wat het laatste betreft sluiten de Afghanen de betrokkenheid van de Amerikanen niet uit. De Amerikaanse overheid zou haar invloed blijven uitoefenen door via Pakistan (broedplaats van de Taliban) de Taliban te steunen. Het is een aanname die sterk leeft onder de Afghanen zowel in Afghanistan als in het Westen.

‘Dood aan de Pakistanen en Amerikanen’

Afgelopen week, in de nacht van dinsdag 3 augustus, zijn mensen de straten op gegaan in de provincies Kabul, Herat, en Badakhsan. De mensen riepen ‘Allahoe Akbar’ (God is de grootste), ‘Dood aan de Pakistanen en Amerikanen, die ons land dit aandoen.’

De demonstranten vinden dat zij de echte moslims zijn, anders dan de islam die door de Taliban wordt opgelegd. Onder het motto: echte moslims willen vrede en geen oorlog. De Taliban zouden wreedheid en angst met zich meebrengen.

In de provincie Balkh laten de Taliban regelmatig van zich horen door mensen te waarschuwen dat meisjes niet naar school mogen. Vrouwen wier mannen de stad uit zijn, worden lastiggevallen en gedwongen te trouwen met leden van de Taliban. In de provincie Parvan, in het oosten van het land, is afgelopen week een vrouwelijke politieagent vermoord door de Taliban.

De huidige president Ashraf Ghani noemde de Taliban onlangs ‘de vreemdelingen’ en ‘slaven’. Met ‘slaven’ bedoelt hij de slaaf van de terroristische agenda, van de Pakistanen.

Wantrouwen tegen het westen

Waar komt dit wantrouwen jegens het Westen vandaan? Ten eerste is het blijven hangen uit de tijd van de moedjahedien. Er is nooit heimelijk gedaan over de steun van de Amerikanen aan deze fundamentalisten.

Het wantrouwen jegens de Amerikanen werd er niet kleiner op, toen die Afghanistan binnenvielen na de aanslagen van 11 september 2001. Hoewel er ergens ook hoop was, omdat de Taliban toen in korte tijd werden verdreven.

Natuurlijk zijn er ook Afghanen die wél het fundamentalisme van de Taliban verwelkomen en alle vormen van moderniteit tegen willen gaan, maar ik heb het hier over het gedeelte van de bevolking dat helemaal niet gediend is van de komst van de Taliban. Een groot deel van de Afghaanse bevolking hoopt juist op een toekomst zonder het fundamentalisme van de Taliban.

In de afgelopen maanden heeft de Taliban in verschillende provincies steeds meer voet aan de grond gekregen. Het nieuws van de afgelopen week dat werd uitgezonden op de Afghaanse zenders toont de ene verschrikking na de andere.

Zo hebben de Taliban alleen al in de westelijke stad Herat op zeven plekken een poging gedaan om een aanslag te plegen, maar deze zijn tegenhouden door de overheid. Hoewel het Afghaanse leger niet bestand lijkt tegen de opmars van de Taliban, vieren ze wel elke overwinning met veel trots.

Vlucht naar het westen

De meeste Afghanen hebben het vertrouwen in hun eigen overheid opgezegd en velen doen een poging om naar het Westen toe te trekken, via Iran en Turkije. De afgelopen week is een grote groep Afghaanse vluchtelingen vastgehouden bij de grens van Turkije. Niemand zit erop te wachten talloze Afghaanse vluchtelingen, vaak mannen, hun land binnen te laten.

Turkije lijkt weinig zin te hebben (weer) als opvangkamp voor Europa te fungeren. Twintig jaar na ‘9/11’ en de inval van de Amerikanen vertrekken de Amerikanen hals over kop en worden de Taliban weer de baas in Afghanistan. West-Europa lijkt daarvoor de prijs te betalen in de vorm van een nieuwe migratiecrisis.